PIT 2011: Kto mniej zapłaci za kredyt, więcej odda skarbówce

Osoba, której bank umorzy odsetki, osiąga dochód i musi od niego zapłacić podatek

Aktualizacja: 10.02.2012 07:40 Publikacja: 10.02.2012 07:10

Zarówno organy podatkowe, jak i sądy uznają, że jest to tzw. przychód z innych źródeł. Odpowiednią kwotę trzeba więc wykazać w zeznaniu rocznym.

Tak samo będzie, gdy bank zrezygnuje z dochodzenia kosztów związanych z windykacją roszczeń. Może to się okazać dużym rozczarowaniem dla osoby, która ze względu na trudną sytuację zawarła ugodę przewidującą umorzenie niektórych odsetek i opłat należnych bankowi.

Skąd podatnik będzie wiedział, jaki przychód uzyskał? Najprawdopodobniej przypomni mu o tym bank w deklaracji PIT-8C. Musi ją przysłać do końca lutego roku następującego po rozliczanym. Co istotne, formularz ten trafi także do urzędu skarbowego, w którym rozlicza się podatnik. To, że na banku ciąży obowiązek jego sporządzenia, potwierdza wiele odpowiedzi fiskusa. Jedną z ostatnich jest interpretacja Izby Skarbowej w Warszawie z 28 listopada 2011 r. (IPPB2/415-748/11-4/MS1). Tak samo uważają sądy. Przykładem jest orzeczenie NSA z 26 stycznia 2011 r. (II FSK 1672/09) oraz wyrok WSA w Gdańsku z 9 marca 2010 r. (I SA/Gd 87/10). W tym drugim czytam, że "umorzenie kredytu lub jego części, bez względu na jego wysokość, a także odsetek wymagalnych oraz odsetek karnych, których obowiązek płatności jednoznacznie wynika z umowy kredytowej, stanowić będzie dla kredytobiorcy przychód z innych źródeł".

Stosowanie ustawy o PIT w takich sytuacji budzi jednak wątpliwości.

– W praktyce rzadko bank zgadza się, aby klient oddał niższą kwotę, niż pożyczył. W takiej sytuacji nie ma wątpliwości, że kredytobiorca osiąga przychód. Inaczej jest jednak, jeśli strony umowy dochodzą do porozumienia w sprawie obniżenia odsetek, nawet gdy są one już wymagalne – uważa Andrzej Paczuski, partner w kancelarii Paczuski & Taudul. Wyjaśnia, że wtedy trudno mówić o jakimkolwiek przysporzeniu majątkowym. Tak samo jak nie ma go, gdy np. po wystawieniu faktury za remont usługobiorca zgłasza się do  wykonawcy i uzgadniają obniżenie o 10 proc. już wymagalnego wynagrodzenia.

Czy jest sposób, aby uniknąć podatku od kwot zaoszczędzonych dzięki ugodzie z bankiem? Tak, ale nie zawsze łatwo go zastosować. Nie będzie nieodpłatnego przychodu, gdy strony umowy dogadają się, zanim odsetki lub inne opłaty staną się wymagalne. Wtedy bowiem nie mamy do czynienia z umorzeniem, ale ze zmianą wysokości wynagrodzenia za usługę finansową. Czasem nie trzeba też płacić PIT od karnych odsetek, których bank nie zamierza dochodzić. Kiedy tak będzie? Izba Skarbowa w Katowicach w interpretacji z 22 listopada 2011 r. (IBPBII/1/415-779/11/ASz) wyjaśnia, że kredytobiorca nie uzyska przysporzenia majątkowego, gdy "umowa kredytowa daje wierzycielowi jednostronne prawo, z którego może skorzystać lub nie, do naliczania podwyższonych odsetek od nieterminowych spłat kredytów".

Prawo karne
Morderstwo na Uniwersytecie Warszawskim. Obrońca podejrzanego: nie przyznał się
Ubezpieczenia i odszkodowania
Rekordowe odszkodowanie dla pacjenta. Miał operację kolana, wypisano go bez nogi
Prawo dla Ciebie
Jest decyzja SN ws. wytycznych PKW. Czy wstrząśnie wyborami?
Prawo karne
Mieszkanie Nawrockiego. Nieprawdziwe oświadczenia w akcie notarialnym – co na to prawo karne?
Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura i egzamin ósmoklasisty 2025 z "Rzeczpospolitą" i WSiP
Materiał Promocyjny
Między elastycznością a bezpieczeństwem