Jak fiskus co do zasady traktuje odszkodowania?
Odszkodowania mogą wynagradzać np. skrócenie okresu wypowiedzenia umowy o pracę, ale także uszczerbek na zdrowiu czy w majątku. Przepisy podatkowe różnie traktują takie świadczenia. Co do zasady otrzymane odszkodowania są przychodem podatnika, ale w niektórych sytuacjach są zwolnione z podatku. Pełny katalog zwolnień zawiera art. 21 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Tu wyjaśniamy reguły dotyczące tylko niektórych, budzących najwięcej wątpliwości.
Podstawową zasadą przyjętą w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych jest zwolnienie dla odszkodowań lub zadośćuczynień, jeśli ich wysokość lub zasady wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na ich podstawie. Od tej zasady przewidziano jednak sporo wyjątków. Podatek trzeba zapłacić m.in. od: określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę, odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym, odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji, odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe. Gdy odszkodowanie zostało przyznane na podstawie wyroku sądu albo ugody sądowej, przysługuje zwolnienie z podatku, jednak i tutaj istnieją wyjątki. Podatek należy zapłacić od odszkodowań lub zadośćuczynień, jeśli zostały otrzymane w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą albo dotyczą korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
Jak rozumieć owe korzyści, których podatnik nie osiągnął?
