Zwolnienie z czynszu to przychód dla lokatora

Organy podatkowe potwierdzają w interpretacjach, że wartość umorzonego czynszu to dla mieszkańca przychód. Sami zainteresowani nie mają zwykle świadomości, że powinni się rozliczyć.

Jeden z naszych czytelników znalazł się jakiś czas temu w trudnej sytuacji finansowej. Stracił pracę i miał kilkumiesięczne zaległości wobec spółdzielni mieszkaniowej. Spółdzielnia na jego wniosek zgodziła się umorzyć połowę zaległości wraz z odsetkami, a resztę rozłożyć na raty. Teraz czytelnik otrzymał od niej PIT-8C.

– Na jakiej podstawie mam płacić podatek? – pyta czytelnik.

Podobna sytuacja została przedstawiona w interpretacji dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 9 lutego 2012 r. (nr IPPB4/415-853/11-4/JK). Była to odpowiedź na pytanie spółdzielni mieszkaniowej, która czasem udziela mieszkańcom zapomóg w postaci darowania zapłaty czynszu.

Dyrektor izby stwierdził, że umorzony czynsz i odsetki są przysporzeniem majątkowym stosownie do art. 11 ust. 1. W myśl art. 20 ust. 1 ustawy o PIT za przychody z innych źródeł uważa się w szczególności m. in.: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty i stypendia. Użycie w tym przepisie sformułowania „w szczególności" oznacza, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty.

Korzyści, jakie osiąga dłużnik z tytułu umorzenia części opłat za lokal wraz z odsetkami, stanowią dla niego realne przysporzenie majątkowe podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Dla dłużnika zmniejszenie lub zlikwidowanie zobowiązania pieniężnego oznacza osiągnięcie określonej korzyści. W efekcie występuje u niego trwały przyrost majątku. Jak czytamy, umorzenie czynszu jest co do zasady tożsame z nieodpłatnym świadczeniem na rzecz lokatora. Oznacza to, że spółdzielnia jako płatnik jest obowiązana sporządzić dłużnikom informację według ustalonego wzoru (PIT-8C).

Dłużnik powinien wykazać w zeznaniu kwotę wynikającą z druku PIT-8C

Z kolei osoba, która korzysta z umorzenia czynszu i odsetek od niego, powinna wykazać w zeznaniu podatkowym przychód z innych źródeł.

Również dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach uznał w interpretacji z 14 października 2010 r. (nr IBPBII/1/415-651), że umorzona kwota odsetek stanowi przychód dla lokatorów. Była to odpowiedź na pytanie spółki, która pobiera czynsz od mieszkańców. Jeśli nie płacą, sprawa jest kierowana do sądu. Sąd w nakazie zapłaty nalicza poza należnością główną odsetki ustawowe oraz koszty zastępstwa procesowego. Zdarza się, iż lokatorzy, wobec których sąd wydał taki nakaz, występują do spółki o umorzenie odsetek i kosztów zastępstwa procesowego. W uzasadnionych przypadkach spółka wyraża na to zgodę. Lokatorzy uzyskują wówczas przychód z innych źródeł podlegający opodatkowaniu w myśl art. 20 ust. 1 ustawy o PIT.

Przychodu nie ma natomiast, jeśli zobowiązanie wobec spółdzielni mieszkaniowej lub gminy uległo przedawnieniu. Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy uznał w interpretacji z 8 października 2010 r. (nr ITPB2/415-653/10/MM)

, że w sytuacji kiedy czynsz się już przedawnił, a spółdzielnia lub gmina nie dokonała umorzenia, dłużnik wciąż może to zobowiązanie wypełnić. Jego korzyść majątkowa nie ma jeszcze bowiem charakteru trwałego.