PIT 2012: Dochody z giełdy nierezydentów bez opodatkowania

Miejsce położenia giełdy ani siedziba spółki, której akcje są przedmiotem obrotu, nie są rozstrzygające dla ustalenia kraju opodatkowania dochodu. Niekiedy decydujące znaczenie może mieć położenie  nieruchomości spółki.

Zgodnie z ustawą o PIT polscy rezydenci są zobowiązani do odprowadzenia podatku od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania. Za polskiego rezydenta uważa się osobę, która przebywa na terytorium kraju minimum 183 dni w roku  bądź posiada w Polsce centrum interesów osobistych lub gospodarczych, tzw. ośrodek interesów życiowych.

Jest to pojęcie bardzo nieostre. Przykładowo w interpretacji indywidualnej z 4 kwietnia 2011 r. Izba Skarbowa w Warszawie uznała, że przez „centrum interesów osobistych" należy rozumieć wszelkie powiązania rodzinne, tzn. ognisko domowe, aktywność społeczną, polityczną, kulturalną, obywatelską, przynależność do organizacji/klubów, uprawianie hobby itp. (IPPB4/415-43/11-2/SP). Z kolei „centrum interesów gospodarczych" to zdaniem fiskusa przede wszystkim miejsce prowadzenia działalności zarobkowej, źródła dochodów, posiadane inwestycje, majątek nieruchomy i ruchomy, polisy ubezpieczeniowe, zaciągnięte kredyty, konta bankowe itd.

Rezydenci obcych krajów rozliczają w Polsce tylko dochód z polskich źródeł

Powyższe wskazania pozwalają przyjąć, że Polacy, którzy wyemigrowali wraz z rodziną do pracy za granicą, przeważnie nie są objęci reżimem obowiązującym polskich rezydentów.

Oznacza to, że ich dochody są opodatkowane w Polsce, tylko jeśli ich źródło leży w kraju. Zgodnie z polskimi przepisami za takie uważa się m.in. dochody z wykonywanej w kraju pracy i umów cywilnoprawnych, bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia, z działalności gospodarczej na terytorium RP i dochody z nieruchomości, w tym z ich sprzedaży.

Organy podatkowe w przeszłości uznawały, że do tej kategorii zalicza się także obrót papierami wartościowymi, jeśli odbywa się na warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych.

– To podejście często pomijało zapisy międzypaństwowych umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, które mają pierwszeństwo przed ustawą o PIT – mówi Grzegorz Grochowina, ekspert podatkowy z KPMG.

Większość umów zawartych przez Polskę zawiera tzw. klauzule nieruchomościowe. Zgodnie z nimi państwo będące stroną umowy może opodatkować dochód nierezydenta ze sprzedaży akcji, tylko jeśli majątek spółki, której akcje są przedmiotem obrotu, składa się głównie z nieruchomości – tłumaczy ekspert.

Gdy majątek spółki składa się z innych elementów, dochód może być opodatkowany tylko w kraju rezydencji.

– Co do zasady nie ma znaczenia, czy handel papierami wartościowymi odbywa się na giełdzie czy poza nią – wyjaśnia Grzegorz Grochowina.