Ruina zwalnia działkę z VAT

Nie można sprzedaży gruntów z bezwartościowymi budynkami traktować jako dostawy działki niezabudowanej tylko dlatego, że budynek zawadza nabywcy i będzie rozebrany.

Publikacja: 16.01.2014 08:15

Decydujące dla ustalenia prawidłowego sposobu rozliczenia VAT jest to, czy rozbiórki dokona sprzedawca przed przeniesieniem własności działki czy dopiero nabywca.

Tak wynika z niedawnego orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego (sygnatura akt: I FSK 1436/13).

Sprawa dotyczyła nabycia kilku działek budowlanych. W umowie przedwstępnej strony nie ujawniły żadnych budynków ani budowli. Na gruntach faktycznie znajdował się jednak kompleks stadionu żużlowego.

Strony nie wyliczyły na umowie obiektów stojących na działkach, nie określiły też ich ceny, bo nie przedstawiały żadnej wartości gospodarczej.

Dotychczasowy właściciel zobowiązał się natomiast do usunięcia niektórych z nich, czego do momentu przeniesienia własności nie zrobił.

Sprzedawca wystawił fakturę bez VAT, traktując sprzedaż jako dostawę gruntów, na których znajdowały się budynki. Przy ich nabyciu nie mógł odliczyć VAT, więc ich sprzedaż jest zwolniona, a warunki dotyczące budynków stosuje się także do gruntów, na których stoją.

Nabywca uznał, że faktura powinna być skorygowana, bo celem umowy był zakup gruntów budowlanych bez żadnych naniesień, a taka transakcja jest opodatkowana.

Zapytał izbę skarbową, czy w przypadku korekty będzie mógł odliczyć VAT zawarty na poprawionej fakturze. Ta uznała, że nie.

Jeśli na działkach w chwili dostawy znajdowały się budynki, to sprzedaż gruntów jest opodatkowana według zasad przewidzianych dla tych budynków. Skoro sprzedaż tych ostatnich jest zwolniona, to zwolniona jest też sprzedaż działek. Podatek błędnie wykazany na fakturze dokumentującej sprzedaż zwolnioną nie podlega z kolei odliczeniu.

Kupujący zaskarżył interpretację, podkreślając, że z umowy jednoznacznie wynika, iż budynki nie przedstawiały żadnej wartości, a wręcz była to wartość ujemna, bo rozbiórka wiązała się z kosztami. Ponownie, tak jak przed organem, przywołał orzecznictwo polskich sądów i Trybunału Sprawiedliwości UE, zgodnie z którym pierwszeństwo trzeba przyznać ekonomicznej istocie transakcji. TSUE uznał w wyroku z 2009 r. (sygn. C-461/08), że dostawy i rozbiórki stanowią transakcję jednolitą mającą na celu dostawę nie tyle istniejącego budynku i gruntu, na którym stoi, ile niezabudowanej działki, niezależnie od stanu zaawansowania rozbiórki.

WSA przychylił się do tej argumentacji, uznając, że uzależnienie kwalifikacji od tego, czy rozbiórka rozpoczęła się przed dniem dostawy czy później, dawałoby podatnikom możliwość swobodnego dostosowywania ich obowiązków podatkowych i prowadziłoby do opodatkowania transakcji bez uwzględnienia jej obiektywnych, ekonomicznych cech.

Sąd drugiej instancji przyznał jednak rację skarbówce. Uznał, że wyroki, na które powołuje się podatnik, zapadły w innych stanach faktycznych. W rozpatrywanej przez Trybunał Sprawiedliwości sprawie rozbiórka już się zaczęła. Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 2012 r., na który powoływał się sąd pierwszej instancji (sygn. I FSK 1375/11), dotyczył co prawda dostawy gruntu z budynkiem, ale NSA uznał, że różnica polega na tym, iż wydano co do niego decyzję o nakazie rozbiórki.

Decydujące dla ustalenia prawidłowego sposobu rozliczenia VAT jest to, czy rozbiórki dokona sprzedawca przed przeniesieniem własności działki czy dopiero nabywca.

Tak wynika z niedawnego orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego (sygnatura akt: I FSK 1436/13).

Pozostało jeszcze 92% artykułu
Prawo karne
Morderstwo na Uniwersytecie Warszawskim. Obrońca podejrzanego: nie przyznał się
Ubezpieczenia i odszkodowania
Rekordowe odszkodowanie dla pacjenta. Miał operację kolana, wypisano go bez nogi
Prawo dla Ciebie
Jest decyzja SN ws. wytycznych PKW. Czy wstrząśnie wyborami?
Prawo karne
Mieszkanie Nawrockiego. Nieprawdziwe oświadczenia w akcie notarialnym – co na to prawo karne?
Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura i egzamin ósmoklasisty 2025 z "Rzeczpospolitą" i WSiP
Materiał Promocyjny
Między elastycznością a bezpieczeństwem