Reklama

Dominik Zdort o symbolach Powstania w popkulturze

Przed kilkoma laty odwiedziliśmy z dziećmi warszawski park Żeromskiego, gdzie właśnie odbywała się gra terenowa poświęcona Powstaniu Warszawskiemu.

Aktualizacja: 06.08.2016 10:29 Publikacja: 06.08.2016 00:01

Dominik Zdort

Dominik Zdort

Foto: Fotorzepa, Waldemar Kompała

Dostaliśmy mapę z punktami kontrolnymi. W jednym dzieci musiały zaśpiewać powstańczą piosenkę, w innym uczestniczyć w pracach powstańczego szpitala, w jeszcze innym mogły się zapoznać z bronią, której używali powstańcy. A na koniec, w nagrodę, były biało-czerwone opaski.

Pamiętam, jak zadowoleni szliśmy potem przez Warszawę do domu z tymi opaskami przypiętymi do rękawów. Nie dlatego, że czuliśmy się jak powstańcy, nie dlatego, że byliśmy pewni, że sami poszlibyśmy do walki, gdyby była taka potrzeba – ale dlatego, że po zdarzeniach tego dnia byliśmy jeszcze bardziej dumni z naszych dziadków i pradziadków, którzy sprostali takiemu wyzwaniu.

Wspominam to rzecz jasna dlatego, że przy okazji niedawnych obchodów Sierpnia '44 rozgorzał spór, jak bardzo symbole powstańcze można wykorzystywać w popkulturze. Kiedy wypada chodzić w koszulce z kotwicą Polski Walczącej, a kiedy można założyć T-shirt z biało-czerwoną opaską na ramieniu.

W tym sporze środowiska prawicowo-patriotyczne (wiem, wiem, to termin umowny) opowiedziały się za możliwością korzystania z powstańczej symboliki, a kręgi lewicowo-liberalne (zgoda, to także uproszczenie) wytoczyły najcięższe działa, aby przekonać, że współczesnej młodzieży biało-czerwonych opasek nosić nie wypada.

Przypomnijmy: ci ostatni przez lata narzekali, że polski patriotyzm jest taki smutny, taki napuszony i pozbawiony luzu. Że wyraża się tylko w apelach poległych, patriotycznych pieśniach i nadętych przemowach. Dziś ich marzenia się spełniły, patriotyzm zszedł na poziom popkultury. Idąc głównymi ulicami w centrum Warszawy, raz po raz można się natknąć na młodych ludzi noszących „odzież patriotyczną", w internecie mnożą się sklepy, w których można kupić tego typu stroje. A jednak przeciwnicy koturnowego patriotyzmu wcale nie są z tego zadowoleni, wręcz przeciwnie: są przerażeni.

Reklama
Reklama

Nie sposób oprzeć się wrażeniu, że wcale nie chodziło im o to, żeby patriotyzm patetyczny zastąpić patriotyzmem swobodnym, ale o to, że w ogóle patriotyzm im się nie podoba. Stąd też atak na powstańcze opaski. I atak na samo słowo „niepodległość".

Czasem rewolucyjny zapał komentatorów przekracza granice śmieszności. Jeden z nich parę dni temu skrytykował przedstawiciela rządu za to, iż powiedział on, że „wszyscy powstańcy walczyli o niepodległość". I zaraz zganił owego ministra za to, że „nie wspomniał o demokratycznych celach AK". Czytając to, czekałem na kolejne zdanie, w którym komentator napisałby, że celem Powstania Warszawskiego było powołanie Trybunału Konstytucyjnego...

Ja rozumiem, że niektórym teraz wszystko się z jednym kojarzy. Ale sugerowanie, że powstańcy warszawscy niekoniecznie walczyli o niepodległość ojczyzny, a raczej byli „bojownikami o wolność i demokrację" (jak ich nazywano w czasach PRL), to już nawet nie manipulacja. To kompromitacja.

PLUS MINUS

Prenumerata sobotniego wydania „Rzeczpospolitej":

prenumerata.rp.pl/plusminus

tel. 800 12 01 95

Plus Minus
„Brat”: Bez znieczulenia
Plus Minus
„Twoja stara w stringach”: Niegrzeczne karteczki
Plus Minus
„Sygnaliści”: Nieoczekiwana zmiana zdania
Plus Minus
„Ta dziewczyna”: Kwestia perspektywy
Materiał Promocyjny
Jak producent okien dachowych wpisał się w polską gospodarkę
Plus Minus
Gość „Plusa Minusa” poleca. Hanna Greń: Fascynujące eksperymenty
Materiał Promocyjny
Lojalność, która naprawdę się opłaca. Skorzystaj z Circle K extra
Reklama
Reklama
REKLAMA: automatycznie wyświetlimy artykuł za 15 sekund.
Reklama
Reklama