Taki projekt ma sens, po jego wprowadzeniu łatwiej byłoby okiełzać kryzys i przeciwdziałać ewentualnym nowym szaleństwom zadłużeniowym Aten czy Madrytu, tyle że... oznacza on koniec państw narodowych. A to właśnie one, a nie żadna idea europejska, utworzyły Wspólnotę, więcej – Europę jako twór cywilizacyjny.

W projekcie drugim – w skrócie brytyjskim – najlepiej, żeby instytucje europejskie zniknęły albo ograniczyły się do funkcji reprezentacyjnych. Wystarczy swobodny przepływ towarów, ludzi i usług oraz ramowe porozumienia strzegące wspólnego rynku przed protekcjonizmem państwowym. W tym układzie jedna waluta nie jest już niezbędna, państwa mogą mieć własny pieniądz i regulować jego kurs, same kształtują politykę fiskalną, określają wysokość podatków, dbają o konkurencyjność gospodarek zarówno wobec partnerów z UE, jak tych zewnętrznych. Same się zadłużają i bankrutują, jeśli posypią im się rachunki.

Nie oznacza to wcale powrotu do czasów sprzed Wspólnoty, pozostanie przecież jej dorobek prawny nadający reguły wolnemu rynkowi oraz korzystna dla handlu tradycja konsultacji decyzji między państwami. Pozostają wreszcie wspólne przedsięwzięcia gospodarcze, choćby produkcja airbusów, samolotów myśliwskich, helikopterów bojowych lub infrastruktury energetycznej.

3

Unia, a także Polska, tkwi pomiędzy tymi skrajnościami, ale pozycja ta okazuje się mocno niewygodna. Trzeba wybierać, policzyć, co bardziej nam się opłaca. Na razie jedynym znaczącym głosem była przemowa ministra Sikorskiego opowiadającego się za federacją, warto, by spotkała się z kompetentną kontrą. Zdumiewający jest brak porządnej debaty. Europa dokona w końcu wyboru bez nas i będzie to model bliższy federacji. Gdybyśmy doszli do wniosku, że lepsze dla nas jest jej przeciwieństwo, czas na kontrakcję. Tymczasem opozycja milczy.

Skoro będziemy musieli podpisać się pod rozwiązaniami parafederacyjnymi, chociaż dobrze się do tego przygotujmy. Zażądajmy profitów – na przykład w sprawie limitów emisji CO2 – za nasz placet. Tymczasem nad Wisłą nic, milczenie, jakby żywotne interesy Polski były ulokowane poza UE.