Tak ustaliła Rada Gminy Chrząstowice w woj. opolskim w uchwale w sprawie nadania statutu sołectwu Dębie. Uchwałę zaakceptował Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu, oddalając skargę wojewody opolskiego.

W opinii wojewody ustne zgłaszanie kandydatów tylko na zebraniu wiejskim jest sprzeczne z art. 36 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym. Przepis ten przewiduje jednak, że sołtys oraz członkowie rady sołeckiej są wybierani spośród nieograniczonej liczby kandydatów. Nie ma w nim mowy o żadnych ograniczeniach ani podstaw do uzależnienia pisemnego zgłoszenia od uzyskania poparcia dziesięciu mieszkańców sołectwa.

Gmina Chrząstowice argumentowała natomiast, że możliwość zgłaszania kandydatów i wyrażania przez nich zgody na kandydowanie m.in. w trakcie zebrania wiejskiego nie jest równoznaczna z jakimkolwiek ograniczeniem kręgu uprawnionych do zgłaszania kandydatów oraz osób posiadających prawa wyborcze.

Zgoda kandydatów jest niezbędnym elementem każdej procedury głosowania, przy czym może być wyrażona ustnie w trakcie zebrania, jak i w formie pisemnej.

Sąd przypomniał, że rada podjęła kwestionowaną uchwałę na podstawie art. 35 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym. Uprawnia on rady gmin do określenia odrębnego statutu sołectwa. W ocenie WSA RG Chrząstowice nie przekroczyła granic upoważnienia ustawowego, a postanowienia statutu nie są sprzeczne z prawem i nie naruszają uprawnień mieszkańców sołectwa Dębie.

Art. 36 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym, który określa tryb wyborów sołtysa i rady sołeckiej, nie reguluje wielu istotnych kwestii, np. trybu i formy, w jakiej należy zgłaszać kandydatury. Wszystkie szczegółowe zasady powinny być unormowane w statucie sołectwa. Przyjęcie, iż zgłoszenie kandydatów może nastąpić ustnie na zebraniu wiejskim bądź pisemnie, po uzyskaniu poparcia dziesięciu mieszkańców sołectwa, nie ogranicza kręgu osób mających bierne prawo wyborcze.

Wprowadzenie dwóch różnych sposobów zgłaszania kandydatów mieści się w granicach swobody przyznanej radzie gminy do określenia w statucie zasad i trybu wyborów organów jednostki pomocniczej.

Nie jest też sprzeczne z prawem uzależnienie przyjęcia określonej kandydatury od zgody kandydata wyrażonej ustnie w czasie zebrania wiejskiego lub na piśmie, w razie przewidywanej nieobecności kandydata (sygn. II SA/Op 560/07).