Klauzula stałości i odliczenie VAT od paliwa

Rozszerzenie w art. 88 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT z 2004 r. zakresu ograniczeń prawa do odliczenia VAT z tytułu zakupu paliwa do samochodów jest niezgodne z przepisami wspólnotowymi

Aktualizacja: 01.06.2009 07:41 Publikacja: 01.06.2009 07:00

Klauzula stałości i odliczenie VAT od paliwa

Foto: Fotorzepa, MW Michał Walczak

Red

[b]Tak wynika z wyroku WSA w Warszawie z 16 kwietnia 2009 r. (III SA/Wa 47/09).[/b]

Spółka świadcząca usługi telekomunikacyjne i w prowadzonej działalności wykorzystująca flotę samochodową zwróciła się do organu podatkowego z wnioskiem o interpretację. Jej wątpliwości dotyczyły prawa do odliczenia VAT naliczonego z faktur dokumentujących zakupy paliwa wykorzystywanego do napędu samochodów wchodzących w skład floty po 30 kwietnia 2004 r.

Spółka była zdania, że przepisy nowej ustawy o VAT, obowiązujące od 1 maja 2004 r., zmieniające kryteria ograniczeń w odliczaniu podatku (zwłaszcza art. 88 ust. 1 pkt 3), są niezgodne z normami wspólnotowymi. W związku z tym prawo do odliczania VAT od paliwa nadal jej przysługuje. Organy podatkowe nie zgodziły się z tym.

Sprawa trafiła do WSA. Ten uznał skargę za zasadną. Stwierdził, że [b]art. 88 ust. 1 pkt 3 w związku z art. 86 ust. 3 ustawy o VAT z 2004 r. rozszerzył zakres ograniczeń w odliczaniu podatku od paliw do samochodów w stosunku do tych, które wynikały z art. 25 ust. 1 pkt 3a ustawy o VAT z 1993 r.[/b] Mając na względzie [b]wyrok Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w sprawie C-414/07[/b], WSA wskazał, że wprowadzenie tej zmiany jest niezgodne z art. 17 ust. 6 VI dyrektywy VAT (oraz obecnie obowiązującym art. 176 dyrektywy 112), zawierającym klauzulę stałości, która zakazuje rozszerzania zakresu istniejących ograniczeń prawa do odliczenia VAT w związku z dostosowaniem przepisów dyrektywy do krajowego porządku prawnego.

[i]Zespół Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte[/i]

[ramka][b]Komentuje Renata Smolak - konsultantka w Dziale Doradztwa Podatkowego firmy Deloitte (biuro w Warszawie)[/b]

Wyrok ten, wydany na podstawie orzeczenia ETS z 22 grudnia 2008 r. w sprawie C-414/07 Magoora, nie pozostawia wątpliwości, że art. 88 ust. 1 pkt 3 w związku z art. 86 ust. 3 ustawy o VAT z 2004 r. są sprzeczne z prawem wspólnotowym i jako takie nie mogą być stosowane. Polski ustawodawca, dostosowując w ustawie o VAT z 2004 r. przepisy VI dyrektywy do krajowego porządku prawnego, naruszył bowiem klauzulę stałości wynikającą z art. 17 ust. 6 tej dyrektywy.

Klauzula ta daje państwom członkowskim możliwość zachowania ograniczeń w odliczaniu VAT, ale tylko w takim zakresie, w jakim ograniczenia te istniały i były rzeczywiście stosowane w chwili wejścia w życie VI dyrektywy.

Sąd uznał, że przepisy ustawy o VAT wprowadzone od 1 maja 2004 r. i znowelizowane ustawą z 22 sierpnia 2005 r., które w stosunku do ograniczeń wynikających z art. 25 ust. 1 pkt 3a ustawy obowiązującej przed dniem akcesji rozszerzyły zakres ograniczeń prawa do odliczenia VAT naliczonego od paliwa do samochodów, wykorzystywanych w działalności opodatkowanej, nie mogą być stosowane.

Kierując sprawę do ponownego rozpoznania przez organy podatkowe, sąd nie wskazał jednak wprost, jakie przepisy znajdą zastosowanie w tej sprawie. Z uzasadnienia wyroku można wyciągnąć wniosek, że wobec tego zastosowanie powinny mieć przepisy nieobowiązującej już ustawy o VAT z 1993 r. Taki pogląd wpisywałby się w kształtującą się po wyroku ETS linię orzeczniczą sądów administracyjnych.

Jednak biorąc pod uwagę zasady prawidłowej legislacji i konstytucyjną zasadę państwa prawa, takie stanowisko sądów, przyjmujące za podstawę prawną rozstrzygnięć uchylone przepisy prawne, budzić może poważne wątpliwości, na co uwagę zwrócił krakowski WSA w wyroku z 3 kwietnia 2009 r. (I SA/Kr 147/09). Z orzeczenia tego wynika, że w tej sytuacji zastosowanie powinny mieć bezpośrednio przepisy dyrektyw VI i 112, przyznające podatnikom pełne prawo do odliczenia podatku zawartego w zakupach paliwa. A jedynym kryterium warunkującym prawo do odliczenia powinno być wykorzystanie samochodów w działalności opodatkowanej.[/ramka]