Wyrok: kopiuj, wklej

Tak się zdarzyło podczas procesu tzw. mafii futbolowej przed [b]Sądem Apelacyjnym we Wrocławiu[/b] [b](IV KK 335/04)[/b], który zakończył się w czwartek (20 maja 2010 r.).

Podczas procesu jeden z adwokatów zarzucił sądowi I instancji, że ten, pisząc uzasadnienie do wyroku w tej sprawie, niemal w 95 proc. skopiował akt oskarżenia prokuratury w części dotyczącej opisu stanu faktycznego.

– Podniosłem ten zarzut w apelacji, przedstawiłem też graficzne zestawienie dokumentów potwierdzających, że taka sytuacja miała miejsce – mówi adwokat Maciej Urbański, jeden z obrońców.

Wyroku jednak nie uchylono.

[srodtytul]Deja vu mecenasa[/srodtytul]

– Czytając uzasadnienie wyroku sądu I instancji, miałem wrażenie, że gdzieś to już czytałem. Z przerażeniem stwierdziłem, że uzasadnienie jest zbudowane przynajmniej w zakresie stanu faktycznego, tak jakby nie ujęto w nim całej fazy postępowania przed sądem, tak jakby nie uwzględniono zmiany zeznań niektórych świadków, wniosków i dowodów obrony – mówi Urbański.

Mecenas polecił sprawdzić za pomocą programu komputerowego podobieństwa między aktem oskarżenia a uzasadnieniem.

– Okazało się, że uzasadnienie jest powielone, nie przepisane. Co oznacza, że musiała być skopiowana z jakiegoś nośnika elektronicznego treść aktu oskarżenia oraz pisma procesowego prokuratury pt. „Analiza połączeń telefonicznych” – mówi adwokat. – [b]Wyrok w zakresie stanu faktycznego był kompilacją tych prokuratorskich materiałów, minimalnym wkładem intelektualnym sądu.[/b] Własne były tylko stylistyczne wtrącenia, oceniam je na 5 proc.

W efekcie, jeśli prokuratura zrobiła jakiś błąd literowy co do opisywanego meczu, to ten sam błąd znalazł się w uzasadnieniu wyroku – twierdzi adwokat.

Urbański nie kryje oburzenia:

– Czy tak powinien wyglądać proces karny? Taka technika powoduje, że oskarżony jest na straconej pozycji, gdyż sąd przyjmuje punkt widzenia prokuratury, a pomija dowody obrony, nie uzasadniając, czemu nie dał im wiary. Taka praktyka pozbawia zarówno sąd odwoławczy, jak i obrońców możliwości kontroli toku rozumowania sądu przy wydaniu wyroku. To rażąco narusza zasady rzetelnego procesu.

[srodtytul]Środowisko podzielone[/srodtytul]

– Opieranie się przez sąd na obszernych fragmentach aktów oskarżenia nie jest powszechną praktyką, ale spotkałem się z nią – mówi prof. Piotr Kruszyński, adwokat. – Oceniam ją negatywnie, zresztą na takiej właśnie podstawie doprowadziliśmy do uchylenia głośnego wyroku przed sądem w Poznaniu. To fatalnie świadczy o sądzie – dodaje karnista.

Sędziowie są powściągliwi.

– Nie nazywałbym tego skandalem. Często sądy wzorują się na akcie oskarżenia, jeżeli ten jest dobrze napisany. Ważne jest te pozostałe 5 proc. – mówi krakowski sędzia Waldemar Żurek.

– Jeżeli sąd napisał w nich, co ustalił, dlaczego dał wiarę właśnie tym dowodom itd., problemu nie powinno być – dodaje sędzia Stanisław Dąbrowski. – W uzasadnieniu trzeba nawiązać do tego, co się omawia, aby ustalenia sądu nie były zawieszone w próżni. Poza tym dopuszczalne są cytaty bez podania źródła, gdyż nie ma tu zastosowania ochrona praw autorskich.

Waldemar Żurek przypomina też, że sędziowie podobnie jak adwokaci korzystają z nowinek technicznych i skanują stan faktyczny, dopisując, co sąd ustala. Najważniejsze jest bowiem, czy sąd rozstrzygnął sprawiedliwie, czy prawidłowo ustalił stan faktyczny. Jeżeli tak, nie będzie zbrodnią, że oparł się na ustaleniach prokuratury – mówi sędzia.

Zdaniem Żurka warto rozpocząć dyskusję, czy uzasadnienia powinny być absolutnie autorskie.

– Na pewno akta powinny zostać podzielone na ważne dowodowo i mniej ważne. Widziałem akta z odprysku sprawy mafii paliwowej. Miały 1200 tomów, każdy liczył po 200 stron. Kto logicznie to ogarnie? – pyta.

Dąbrowski zwraca uwagę na manierę pisania zbyt rozbudowanych uzasadnień. Sędziowie powinni pisać syntetycznie.

Inne wnioski ma mec. Urbański.

– Tak ogromną sprawę rozpatrywał sąd w jednoosobowym składzie. Ja rozumiem go jako człowieka, że nie był w stanie tego objąć. Moim klientem w tej sprawie był jeden oskarżony (wszystkich było kilkunastu), w tym celu w kancelarii powołałem specjalny trzyosobowy zespół aplikantów, którzy analizowali dowody i zeznania. To była mrówcza praca. [b]Trudno udawać, że jeden sędzia jest w stanie rozpatrzyć taką sprawę sam.[/b] Jest to intelektualnie i fizycznie niemożliwe. To wina złej organizacji sądów, ale nie może ona pozbawiać oskarżonych rzetelnego procesu. Wyrok musi zapaść zgodnie z zasadami [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=30EB7AFC2588B24A1F50FEB49ED8A7E6?id=75001]k.p.k.[/link]