To dobra wiadomość dla wszystkich dłużników fiskusa, których nie stać na zapłatę zaległego podatku. Zasadę tę potwierdził ostatnio Naczelny Sąd Administracyjny (sygn. akt II FSK 488/10, II FSK 659/10), oddalając skargę kasacyjną organu podatkowego w sprawie o odmowę umorzenia zaległości podatkowej.
Z wnioskiem o umorzenie zaległości w podatku dochodowym i VAT za 2002 r. wystąpiła samotna matka piątki dzieci. Dług wobec fiskusa był bardzo duży, w samym VAT należność główna i odsetki wynosiły ponad 30 tys. zł.
Beznadziejna sytuacja
Uzasadniając wniosek, podatniczka wyjaśniła, że nie prowadzi działalności gospodarczej. Jedynym dochodem, jaki osiąga, jest zasiłek rodzinny w wysokości 560 zł miesięcznie oraz zasiłek z opieki społecznej w średniej wysokości 100 zł miesięcznie. Nie ma żadnego majątku, cennych nieruchomości czy też oszczędności, mieszka u rodziców i ma na utrzymaniu piątkę dzieci w wieku szkolnym. Podkreśliła, że egzystuje dzięki pomocy rodziców i korzysta z pomocy jednej z fundacji.
Organ podatkowy uznał, że w sprawie nie ma wystarczających przesłanek dających podstawę do pozytywnego załatwienia wniosku i odmówił umorzenia zaległości. Podkreślił, że decyzja w sprawie udzielenia ulg w spłacie zobowiązań podatkowych jest decyzją uznaniową. Uznaniowy charakter decyzji oznacza, że to do organu podatkowego należy wybór jednego z możliwych sposobów rozstrzygnięcia sprawy. Przesłanką zastosowania wszelkich ulg podatkowych jest wyjątkowy i nadzwyczajny oraz niezawiniony charakter przyczyn, które doprowadziły do powstania zaległości. W ocenie fiskusa przy wydawaniu decyzji w przedmiocie umorzenia zaległości podatkowych nie można pominąć okoliczności towarzyszących jej powstaniu.
Organ podatkowy przypomniał, że długi podatniczki były wynikiem nierzetelnego prowadzenia przez nią działalności gospodarczej. Zdarzeń tych nie można więc zakwalifikować jako nadzwyczajnych i niezależnych od woli i sposobu postępowania podatnika. Co prawda przyznał, że sytuacja wnioskodawczyni wydaje się bardzo trudna, jednak "nagrodzenie" jej ulgą w spłacie podatku byłoby sprzeczne z wolą ustawodawcy i niesprawiedliwe w stosunku do tych, którzy rzetelnie wywiązują się z obowiązków podatkowych.