Sądowy podział majątku kończy rozliczenia

Jeśli sąd pomniejszył wartość dóbr objętych podziałem majątku dorobkowego o zadłużenie, to strona, której te dobra przypadły, nie może domagać się od współmałżonka partycypowania w spłacie tych obciążeń

Publikacja: 15.04.2009 07:58

Sądowy podział majątku kończy rozliczenia

Foto: Fotorzepa, Jak Jakub Ostałowski

Potwierdził to [b]Sąd Najwyższy w niedawnym postanowieniu (sygn. IV CSK 566/08)[/b]. Dotyczy ono sporu między Robertem R. i jego byłą żoną Małgorzatą R. Po rozstaniu przeprowadzili oni przed sądem podział majątku wspólnego, dorobkowego. Do takiego podziału stosuje się odpowiednio przepisy o dziale spadku, a z kolei te przepisy odsyłają do przepisów o zniesieniu współwłasności.

[srodtytul]Majątek duży, ale zadłużony [/srodtytul]

Po rozwodzie było co dzielić, choć wspólny majątek był mocno zadłużony. Składały się nań m.in. dwie nieruchomości rolne nabyte od Agencji Nieruchomość Rolnych o pow. 112 ha, obciążone hipoteką zabezpieczającą spłatę ich ceny, dwa ciągniki o wartości rynkowej 100 tys. zł każdy, obciążone zastawem rejestrowym zabezpieczającym spłatę kredytów zaciągniętych przez oboje małżonków na ich nabycie. W chwili gdy sąd orzekał o podziale majątku, zadłużenia związane z tymi dobrami sięgały łącznie prawie 800 tys. zł. Sąd przy pomocy biegłych ustalił wartość tego majątku i postanowieniem z maja 2007 r. wskazane dobra przyznał Robertowi R. w naturze, a jego byłej żonie 460 tys. tytułem spłaty.

Robert R. nie wnosił apelacji od tego rozstrzygnięcia.

Chciał jednak doprowadzić do jego korekty, korzystając z możliwości wystąpienia z tzw. powództwem przeciwegzekucyjnym opartym na art. 840 § 2 pkt 2 kodeksu postępowania cywilnego. Pozwala on dłużnikowi żądać pozbawienia tytułu wykonawczego (wyroku, postanowienia sądu) wykonalności w całości albo jego ograniczenia.

Częściowe pozbawienie wykonalności postanowienia o podziale majątku uzasadniać miała, zdaniem Roberta R., dokonana przez niego spłata kolejnych rat zadłużenia i złożenie byłej małżonce oświadczenia o potrąceniu połowy tych spłat ze spłaty przyznanej jej tym postanowieniem.

[srodtytul]Spłata kredytu nie do rozliczenia [/srodtytul]

Chodziło o raty zapłacone w trakcie sprawy działowej i po wydaniu postanowienia o podziale majątku dorobkowego. W sumie chciał pozbawienia wykonalności tytułu wykonawczego w części dotyczącej ponad 53 tys. zł.

Sąd I instancji uwzględnił jego żądanie co do 7,5 tys. zł. Małgorzata R. zgodziła się z tym werdyktem. Apelację wniósł Robert R., ale sąd II instancji w całości ją oddalił. Sąd ten przyznał, że nieprawidłowo w trakcie postępowania działowego został rozliczony kredyt w kwocie ponad 80 tys. zł. Powodem nieuwzględnienia roszczeń odnoszących się do spłat tego kredytu dokonanych przez męża w trakcie sprawy działowej był art. 618 § 3 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=E5D707FC5F2D847E89FB59B3BE5ED0DC?id=70930]k.p.c[/link]., który ma zastosowanie także do spraw o podział majątku wspólnego. W myśl tego przepisu po zapadnięciu prawomocnego postanowienia o zniesieniu współwłasności uczestnik nie może dochodzić wzajemnych roszczeń, chociażby nie były zgłoszone w postępowaniu o zniesienie współwłasności.

Zadłużenie spłacane po jego zakończeniu zostało uwzględnione przy ustalaniu wartości majątku podlegającego podziałowi w taki sposób, że rynkową wartość poszczególnych dóbr biegła pomniejszyła o ciążące na nich długi. Robert R. nie miał więc podstaw do zgłaszania z tytułu ich spłaty żadnych roszczeń wobec byłej żony.

[srodtytul]Powrót do roszczeń niemożliwy [/srodtytul]

Robert R. przegrał także przed Sądem Najwyższym. Sędzia Katarzyna Tyczka-Rote stwierdziła, że zarzuty skargi kasacyjnej opierają się na mylnym rozumieniu motywów rozstrzygnięcia sądu II instancji. Sąd ten zaś podzielił roszczenia Roberta R. na dotyczące zadłużenia rozliczonego w trakcie postępowania działowego i na te, które dotyczą zadłużenia w tym postępowaniu nierozliczonego.

– Spłata tego pierwszego po zakończeniu postępowania działowego nie spowodowała żadnych roszczeń wobec Małgorzaty R. Nie powstała żadna wierzytelność do potrącenia – tłumaczyła sędzia.

Nierozliczenie kredytu w kwocie 80 tys. zł spłaconego w czasie postępowania działowego stanowiło natomiast defekt tego postępowania. Jednakże postanowieniem działowym rozliczenia zostały definitywnie zakończone. Art. 618 § 3 bowiem uniemożliwia powrót do roszczeń, które w trakcie tego postępowania istniały, a nie zostały rozliczone.

Masz pytanie, wyślij e-mail do autorki [mail=i.lewandowska@rp.pl]i.lewandowska@rp.pl[/mail]

[ramka][b]Powództwo przeciwegzekucyjne[/b]

Wyrok i postanowienie sądu stają się tytułem wykonawczym będącym podstawą do wszczęcia egzekucji komorniczej po zaopatrzeniu ich w klauzulę wykonalności. Art. 840 § 2 pkt 2 kodeksu postępowania cywilnego pozwała dłużnikowi żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości albo jego ograniczenia, m.in. jeśli nastąpiło zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie wygasło (np. wskutek zapłaty długu, potrącenia z należnością dłużnika wobec wierzyciela) albo nie może być egzekwowane. Jeśli tytułem tym jest orzeczenie sądowe, dłużnik może oprzeć swe żądanie także na zdarzeniach, które nastąpiły po zamknięciu rozprawy, oraz na zarzucie spełnienia świadczenia, jeżeli zarzut ten nie był przedmiotem rozpoznania w sprawie.[/ramka]

Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo rodzinne
Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów