Błędy fiskusa nie do podważenia

[b]Tak orzekł Naczelny Sąd Administracyjny, oddalając skargę kasacyjną spółki z Trójmiasta (sygn. II FSK 217/09). [/b]

[srodtytul]Spór o egzekucję[/srodtytul]

Tajemnicą poliszynela jest egzekwowanie zobowiązań podatkowych tuż przed upływem terminu ich przedawnienia. Podatnicy otrzymują tytuł wykonawczy, na podstawie którego następują potem czynności egzekucyjne, które albo przerywają bieg terminu przedawnienia podatku, albo prowadzą do wyegzekwowania należności w całości. A ponieważ czynności prowadzone są pod presją czasu, zdarzają się błędy, np. dotyczące sposobu zabezpieczenia zobowiązania podatkowego.

W tym wypadku – zdaniem spółki – nie dość, że pisma w postępowaniu egzekucyjnym, w tym odpisy tytułów wykonawczych, doręczane były spółce zamiast jej pełnomocnikowi, to jeszcze błędnie oznaczono zobowiązanego. Nie wskazano też istnienia zabezpieczenia ani prawa pierwszeństwa zaspokojenia należności.

Organ podatkowy dokonał zabezpieczenia z tytułu zaległego VAT za lata 2000 – 2002 oraz podatku dochodowego od osób prawnych za lata 1999 – 2002 poprzez zajęcie rachunku bankowego. Z czasem jednak zajęcie zabezpieczające przekształciło się w egzekucyjne, a zajęte kwoty zostały zaliczone na poczet egzekwowanych należności.

Podatnik uznał więc, że w jego sprawie nie zostały prawidłowo i skutecznie doręczone odpisy tytułów wykonawczych, a organ egzekucyjny nie zachował wszystkich wymagań dotyczących prawidłowego sporządzania i doręczania tytułów wykonawczych.

[srodtytul]Wada dyskwalifikuje[/srodtytul]

Chodziło o art. 27 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=B8228FEABCAACE01F50C41745BB6A9CC?id=179915]ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji[/link], który mówi o tym, jakie elementy obowiązkowo musi zawierać tytuł egzekucyjny. – W orzecznictwie sądowym i doktrynie panuje przekonanie, że wystarczy brak jednego z tych elementów, aby podmiot mógł wnieść zarzuty niespełnienia wymogów ustawowych, co powinno doprowadzić do wystawienia nowego, poprawnego tytułu – przekonuje Ireneusz Krawczyk, partner w kancelarii Ożóg i Wspólnicy, pełnomocnik w sprawie.

[b]Według niego już Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku błędnie przyjął, że konieczne jest badanie wpływu wadliwości tytułu wykonawczego na wynik egzekucji administracyjnej (sygn. I SA/Gd 264/ 08)[/b]. – Można bowiem dojść do paradoksalnego wniosku, że wystarczy, aby z tytułu wykonawczego wynikało tylko, kto i ile jest zobowiązany zapłacić, a pozostałe elementy byłyby już nieistotne – przekonuje.

WSA w Gdańsku uznał jednak, że tytuł wykonawczy wyklucza działanie przez pełnomocnika, bo wymaga osobistego działania dłużnika. Z ustnego uzasadnienia NSA do wyroku wynika zaś, że wady tytułu wykonawczego, na podstawie którego prowadzona jest egzekucja, nie mają znaczenia dla jej poprawności, dopóki nie wpływają na wynik egzekucji administracyjnej. NSA nie podzielił też zastrzeżeń podatnika w kwestii odsetek za zwłokę.

Zdaniem mec. Krawczyka niezamierzonym skutkiem tego wyroku może być rozluźnienie wymogów co do starannego i poprawnego wypełnienia tytułu wykonawczego. Urzędnicy organów podatkowych i skarbowych będą mogli przyjąć, że większość błędów, jakie popełnią, a które potem oprotestują podatnicy, i tak będzie nie do podważenia przed sądem administracyjnym, bo nie wpływają na wynik sprawy. [b]W efekcie oni będą się mylić, a ścigani przez nich dłużnicy i tak zapłacą swoje [/b].

[ramka][b]Co ma zawierać tytuł wykonawczy[/b]

Zgodnie z art. 27 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (DzU nr 229, poz. 1954 ze zm.) tytuł zawiera m.in:

- oznaczenie wierzyciela;

- wskazanie imienia i nazwiska lub firmy zobowiązanego i jego adresu;

- treść podlegającego egzekucji obowiązku, jego podstawę prawną oraz stwierdzenie, że jest wymagalny, a w wypadku należności pieniężnej także jej wysokość, termin, od którego nalicza się odsetki, oraz rodzaj i stawki tych odsetek;

- wskazanie zabezpieczenia należności pieniężnej;