Spłata długów nie zwalnia jeszcze z rejestru

[b]Sąd Najwyższy w uchwale z 19 sierpnia 2009 r. stwierdził, że postanowienie o zakończeniu postępowania upadłościowego wydane po spłaceniu wszystkich wierzycieli upadłego nie jest jeszcze podstawą do wykreślenia go z rejestru dłużników niewypłacalnych (sygn. III CZP 46/ 09).[/b]

[srodtytul]Z inicjatywy sądu lub na wniosek [/srodtytul]

Sytuacje, w których z urzędu, czyli z własnej inicjatywy sądu, dokonuje się wpisu do tego rejestru, wskazano w art. 55 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=BA5E36B4F0C52D8D210E599DDB6BED3D?id=238358]ustawy z 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym[/link], w obrębie którego prowadzony jest wskazany rejestr. Figurują w nim m.in. przedsiębiorcy będący osobami fizycznymi, jeśli ogłoszono ich upadłość lub wniosek o to nie został ogłoszony z braku majątku wystarczającego choćby na koszty postępowania upadłościowego, a także w razie umorzenia prowadzonej przeciwko indywidualnemu przedsiębiorcy egzekucji komorniczej lub administracyjnej z tego powodu, że nie uzyska się z niej sumy wyższej niż koszty egzekucyjne. To samo dotyczy wspólników upadłych i niewypłacalnych spółek cywilnych, jawnych, partnerskich itp.

Na wniosek wierzyciela wpisuje się dłużnika, który w ciągu 30 dni od wezwania go do zapłaty nie uregulował należności stwierdzonej tytułem wykonawczym, np. wyrokiem sądu opatrzonym klauzulą wykonalności (art. 56 ustawy o KRS).

W sprawie rozpatrywanej przez SN o wykreślenie z rejestru dłużników niewypłacalnych wystąpił do sądu upadły przedsiębiorca Władysław P. Argumentował, że skoro w toku postępowania upadłościowego wszyscy jego wierzyciele zostali spłaceni, to nie jest już dłużnikiem niewypłacalnym i nie powinien figurować w tym rejestrze. Jednakże sąd rejestrowy oddalił jego wniosek. Tłumaczył, że wpis może być wykreślony tylko w sytuacjach wskazanych w art. 59 ust. 1 i 2 ustawy.

W apelacji Władysław P. zarzucił naruszenie art. 32 ust. 1 i 2 konstytucji gwarantujących wszystkim równe prawa i równe traktowanie przez władze publiczne i zakazujących dyskryminacji w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny. Nierówne taktowanie przez prawo i dyskryminację w życiu gospodarczym widział w przyjęciu, że nie ma podstaw do wykreślania go z rejestru, choć nie jest dłużnikiem niewypłacalnym, skoro wszyscy jego wierzycie zostali spłaceni. Twierdził, że występuje w tym zakresie luka prawna, którą należałoby wypełnić przez zastosowanie w drodze analogii art. 59 ust. 2 ustawy o KRS i odstępstwo od jego dosłownego brzmienia.

[srodtytul]Argumenty za i przeciw[/srodtytul]

Sąd II instancji przed rozpatrzeniem apelacji zwrócił się do SN z pytaniem prawnym. W uzasadnieniu stwierdził, że wykładnia językowa (dosłowne brzmienie) nie pozwala na przyjęcie jako podstawy wykreślenia wpisu postanowienia o zakończeniu postępowania upadłościowego także w wypadku, gdy postanowienie to wydane zostało zgodnie z art. 368 ust. 2 prawa upadłościowego i naprawczego, czyli po spłaceniu wszystkich wierzycieli upadłego.

Jednakże sąd ten wskazał wiele argumentów przemawiających za wykreśleniem takiego upadłego z rejestru dłużników niewypłacalnych. Tak więc np., gdyby każdy z wierzycieli Władysława P. uzyskał wyrok sądowy, a ten spłaciłby ich w ciągu 30 dni od wezwania do zapłaty na podstawie wyroków opatrzonych klauzulą wykonalności, nie mógłby się znaleźć w rejestrze.

Najważniejszy argument to chyba jednak ten, że po zakończeniu postępowania upadłościowego w sytuacji, o którą chodzi w sprawie, dłużnik stracił status niewypłacalnego i zgodnie z art. 364 w związku z art. 368 ust. 3 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=BB1609BAB046896D485DCDA408C9B842?id=169085]prawa upadłościowego i naprawczego[/link] odzyskał prawo zarządu swoim majątkiem oraz możliwość rozporządzania nim.

[srodtytul]Przeważył wzgląd na literę prawa [/srodtytul]

Treść uchwały podjętej przez Sąd Najwyższy w odpowiedzi na pytanie prawne wskazuje, że przeważył wzgląd na dosłowne brzmienie przepisów.

SN stwierdził w niej bowiem, że [b]postanowienie o zakończeniu postępowania upadłościowego, wydane po zaspokojeniu (spłaceniu) przez dłużnika wszystkich wierzycieli, nie stanowi podstawy do wykreślenia go z rejestru dłużników niewypłacalnych[/b].

[ramka][b]Wykreślenie po dziesięciu latach [/b]

- W myśl art. 59 ustawy o KRS sąd z urzędu musi wykreślić wpis dłużnika w razie uchylenia lub zmiany postanowienia, na podstawie którego go dokonano, a także w razie uchylenia orzeczenia o ogłoszeniu upadłości.

- Na wniosek osoby figurującej w rejestrze z powodu bezskuteczności prowadzonej egzekucji komorniczej lub administracyjnej sąd musi wykreślić ją, jeśli tytuł wykonawczy, na podstawie którego prowadzono przeciw niej postępowanie egzekucyjne, został pozbawiony wykonalności prawomocnym orzeczeniem sądu.

- Inaczej, w myśl art. 60 ustawy o KRS, sąd z własnej inicjatywy musi wykreślić figurującego w rejestrze dopiero po upływie dziesięciu lat od wpisania go tam.[/ramka]