Lokalu socjalnego po bliskim przejąć nie można

[b]Tak uznał Sąd Najwyższy w uchwale z 23 września 2010 r. (sygn. III CZP 51/10)[/b]. W uchwale tej SN wyjaśnił wątpliwość prawną powstałą na tle sprawy Andrzeja Sz.

Żona Andrzeja Sz. Krystyna Sz. do jej śmierci w grudniu 2007 r., była najemczynią niewielkiego lokalu socjalnego. Umowę zawarła z gminą we wrześniu 1997 r. na czas określony do końca 2000 r. Mieszkanie było w złym stanie technicznym i sanitarnym. Potrzebne były przeróbki i wydzielenie z pokoju łazienki i kuchenki. Prace te wykonane zostały bez zgody wynajmującego, czyli gminy.

Pomimo upływu czasu, na który umowa najmu była zawarta, gmina nie domagała się wydania tego lokum, wyrażając milcząco zgodę na dalsze korzystanie z niego. W 2005 r. Andrzej Sz., dziś emeryt, został w nim zameldowany na pobyt stały.

[srodtytul]Mąż chce potwierdzenia[/srodtytul]

Po śmierci żony, powołując się na 691 § 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=86F27ADE2102E1D67842E76D535F1BD1?id=70928]kodeksu cywilnego[/link], zwrócił się do gminy o zawarcie z nim umowy najmu tego mieszkania. Gmina odmówiła i Andrzej Sz. wystąpił przeciwko niej do sądu o ustalenie, że wstąpił w stosunek najmu po zmarłej żonie.

Sąd I instancji uznał, że stosownie do art. 674 k.c. mimo upływu terminu, na jaki umowa najmu z Krystyną Sz. została zawarta, stosunek trwał nadal po 31 grudnia 2000 r. W myśl bowiem tego przepisu, jeśli po upływie terminu zaznaczonego w umowie albo w wypowiedzeniu najemca nadal używa mieszkania (lub innej rzeczy będącej przedmiotem najmu) za zgodą wynajmującego, poczytuje się w razie wątpliwości, że najem został przedłużony na czas nieoznaczony.

Jednakże sąd I instancji oddalił żądanie Andrzeja Sz. Więcej, zdaniem tego sądu, mimo że umowę najmu zawarła Krystyna Sz., Andrzej Sz. jako mąż stał się jego współnajemcą. Nie zmienia tego fakt, że nie był w tym lokum przez cały czas zameldowany i że nie przebywał w nim stale, bo stanowiło ono jego centrum życiowe – uznał sąd.

W myśl bowiem art. 680[sup]1[/sup] k.c. [b]małżonkowie bez względu na istniejące między nimi stosunki majątkowe (tj. czy istnieje między nim wspólność czy rozdzielność majątkowa) są najemcami lokalu mieszkalnego, jeżeli nawiązanie stosunku najmu mającego służyć zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych założonej przez nich rodziny nastąpiło w czasie trwania małżeństwa.[/b]

A skoro tak, skoro Andrzej Sz. stał się współnajemcą lokalu – argumentował sąd I instancji – to art. 691 k. c. go nie dotyczy. Prawo wstąpienia w stosunek najmu zostało w nim bowiem przyznane małżonkowi, który nie był współnajemcą mieszkania, a on nim był. Z tego to powodu sąd I instancji żądanie Andrzeja Sz. oddalił.

Słowem, w jego ocenie żądanie to było bezprzedmiotowe, skoro Andrzej Sz. ma własne prawo najmu do spornego lokum.

[srodtytul]Wątpliwość pod rozwagę SN[/srodtytul]

Przed merytorycznym rozpatrzeniem apelacji sąd II instancji powziął wątpliwość natury zasadniczej, a mianowicie, czy wstąpienie na podstawie art. 691 k.c. w stosunek najmu lokalu socjalnego jest w ogóle możliwe. O zajęcie stanowiska w tej kwestii zwrócił się do Sądu Najwyższego.

W uzasadnieniu pytania prawnego stwierdził, iż sąd I instancji błędnie uznał, że Andrzej Sz. jest jego najemcą i że w związku z tym jego żądanie podlega oddaleniu.

Zawierając umowę najmu, jego żona podała, że oprócz niej nie ma innej osoby uprawnionej do zamieszkiwania w spornym lokum. W 2004 r. z wniosku o umorzenie zaległości czynszowych wynika, że mieszka w nim samotnie.

To samo stwierdził w notatce sporządzonej w maju 2005 r. pracownik miejskiego ośrodka pomocy społecznej. Zatem co do zasady Andrzej Sz., nie będąc najemcą, mógłby na podstawie art. 691 § 1 k.c. domagać się wstąpienia w stosunek najmu po żonie.

Jednakże w sprawie tej należy przede wszystkim rozważyć, czy przepis ten ma zastosowanie do najmu lokalu socjalnego.

[srodtytul]Ważny cel ustawy[/srodtytul]