Sąd cywilny nie uwolni od kary za parkowanie

Dodatkowa opłata za złe parkowanie ma charakter publicznoprawny. Dlatego próba uwolnienia się od niej na drodze cywilnej jest nieskuteczna

Aktualizacja: 26.11.2010 03:40 Publikacja: 26.11.2010 00:32

Sąd cywilny nie uwolni od kary za parkowanie

Foto: Fotorzepa, Darek Golik DG Darek Golik

Izabela Lewandowska

Potwierdził to Sąd Najwyższy w uchwale podjętej 19 listopada 2010 r. (sygnatura akt: III CZP 88/10), wyjaśniającej wątpliwość prawną powstałą na tle sprawy Marcina R.

Chodzi o opłatę dodatkową za postój w strefie płatnego parkowania przewidzianą w art. 13f [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=184778]ustawy z 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (tekst jedn. DzU z 2007 r. nr 19, poz. 115 ze zm.)[/link].

Przeciwko Marcinowi R. wystawiono w latach 2007 i 2008 pięć tytułów wykonawczych obejmujących karę za parkowanie bez opłaty. Marcin R. oponował, wnosząc zarzuty co do prowadzenia egzekucji przeciwko niemu. Tłumaczył, że te tytuły dotyczą samochodów będących jego własnością, które wypożyczał klientom swego warsztatu naprawczego jako tzw. samochody zastępcze.

[srodtytul]Kto jest zobowiązany[/srodtytul]

Wyjaśniał, że nastąpił błąd co do osoby zobowiązanej do uiszczenia opłat. To przecież nie Marcin R. parkował na czarno. Słowem, gmina powinna się domagać pieniędzy od klientów, którzy nie zapłacili za postój w płatnej strefie w czasie korzystania z tych pojazdów, a nie od niego.

[wyimek]Stanowisko gminy można skarżyć do samorządowego kolegium odwoławczego[/wyimek]

Organ egzekucyjny wobec negatywnego stanowiska gminy – a jej stanowisko jako wierzyciela jest dla niego wiążące – nie uwzględnił tych zarzutów.

Postanowienie gminy w tym zakresie można kwestionować, wnosząc zażalenie do samorządowego kolegium odwoławczego (art. 33 ustawy z 1966 r.). Jednakże Marcin R. w lipcu 2009 r. podjął próbę uwolnienia się od egzekucji na innej drodze. Wystąpił mianowicie przeciwko gminie do sądu o ustalenie nieistnienia obowiązku zapłaty na jej rzecz należności wskazanych we wspomnianych tytułach wykonawczych.

[srodtytul]Czy droga sądowa jest dopuszczalna [/srodtytul]

W pozwie przedsiębiorca powołał się na art. 2 § 3 i art. 35a ustawy z 1966 r., wedle których można przed sądem powszechnym dochodzić ustalenia istnienia lub nieistnienia obowiązku poddanego egzekucji administracyjnej, jeżeli z charakteru obowiązku wynika, że do rozpoznania takiego sporu właściwy jest ten sąd.

Jednakże sąd I instancji pozew odrzucił ze względu na niedopuszczalność drogi sądowej. Odwołując się do stanowiska zajętego przez Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 10 grudnia 2002 r. (sygn. P 6/9), stwierdził, że opłata za parkowanie jest świadczeniem dodatkowym pobieranym w wysokości wyższej niż wartość faktycznie świadczonej usługi, swego rodzaju karą pieniężną mającą cechy podatku. Nie sposób przyjąć, by miała charakter świadczenia wynikającego ze stosunku cywilnoprawnego, nie może więc podlegać orzecznictwu sądów cywilnych.

[srodtytul]Decydująca uchwała [/srodtytul]

Sąd II instancji, do którego Marcin R. wniósł zażalenie, nie był pewny słuszności tego stanowiska. Stąd pytanie do Sądu Najwyższego o dopuszczalność drogi sądowej w takiej jak ta sprawie.

Powodem wątpliwości było m.in. to, że opłata dodatkowa, tak jak zwykła, dotyczy tego samego: korzystania z miejsca postojowego w strefie płatnego parkowania. Skoro więc zwykłej przypisuje się charakter cywilnoprawny, to czy opłacie dodatkowej też nie należałoby przypisać takiego charakteru?

W uzasadnieniu pytania sąd II instancji przez wzgląd na publicznoprawny charakter opłaty dodatkowej jako kary pieniężnej opowiedział się za przyjęciem, że droga sądowa dla ustalenia nieistnienia tej należności, wynikającej z administracyjnego tytułu wykonawczego, jest niedopuszczalna. Z uchwały podjętej w odpowiedzi na jego pytanie wynika, że takiego zdania jest też SN.

[ramka][srodtytul]Na podstawie tytułu wykonawczego [/srodtytul]

Opłata dodatkowa obciąża kierowców, którzy nie uiścili zwykłej opłaty za postój w strefie odpłatnego parkowania przewidzianej w art. 13 ust. 1 pkt 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=184778]ustawy o drogach publicznych[/link]. Opłatę dodatkową, a także sposób jej pobierania, ustala rada gminy (rada miasta), z tym że jej wysokość nie może przekraczać 50 zł. Pieniądze zasilają budżet gminy. Jeśli kierowca mimo upomnienia nie zapłaci, należność podlega przymusowemu ściągnięciu w trybie ustawy z 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Podstawą egzekucji jest tzw. administracyjny tytuł wykonawczy. Egzekucję na rzecz gminy jako wierzyciela prowadzi naczelnik urzędu skarbowego działający przez poborcę skarbowego. [/ramka]