Reklama

Darmowa gwarancja to nieodpłatne świadczenie

Poręczenie udzielone spółce przez udziałowca bez wynagrodzenia powoduje powstanie u niej przychodu opodatkowanego CIT

Aktualizacja: 30.11.2010 03:52 Publikacja: 30.11.2010 02:00

Reklama

[b]Tak orzekł orzekł WSA w Szczecinie 27 października 2010 r. (I SA/Sz 501/10).[/b]

Spółka uzyskała od jednego ze swych udziałowców nieodpłatnie poręczenie. W ocenie organów podatkowych w związku z nieodpłatnym korzystaniem przez nią z poręczenia udzielonego przez podmiot powiązany doszło do zaniżenia przychodów.

Zgodnie z ich opinią poręczenie jest usługą finansową, która na rynku ma wymierną wartość. W rezultacie spełnione są wymogi opodatkowania tego świadczenia jako nieodpłatnego na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 2 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=3EC0892953EAF58605FEE453B6E7CBF6?id=115893]ustawy o CIT[/link].

Podatniczka zakwestionowała to stanowisko. Jej zdaniem organy naruszyły prawo i zasady postępowania poprzez niezastosowanie przepisów dotyczących cen transferowych, a konkretnie art. 11 ustawy o CIT oraz § 15 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=326444]rozporządzenia ministra finansów z 10 października 1997 r. w sprawie sposobu i trybu określania dochodów podatników w drodze oszacowania cen w transakcjach dokonywanych przez tych podatników[/link].

Sąd oddalił skargę. Wskazał, że wobec niekwestionowania ustaleń faktycznych należy przyjąć, że powstał przychód, o którym mowa w art. 12 ustawy o CIT. Podkreślił, że pojęcie nieodpłatnego świadczenia na gruncie prawa podatkowego ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Sąd doszedł do przekonania, że przysporzenie majątkowe, jako konstytuujące pojęcie nieodpłatnego świadczenia, musi być powiązane z uzyskaniem przez podatnika korzyści niezwiązanej z kosztami i wydatkami.

Reklama

W tej sprawie skarżąca, nie uiszczając odpowiedniego wynagrodzenia osobie trzeciej, uzyskała przysporzenie majątkowe, które ma wymierną wartość, bo dzięki niemu mogła uzyskać kredyt czy też zawrzeć umowę leasingu. Zdaniem sądu organy ustaliły wysokość nieodpłatnego świadczenia w sposób prawidłowy według art. 12 ust. 5 ustawy o CIT.

[i]Autorka jest członkiem Zespołu Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte[/i]

[ramka][b]Komentuje Benedykt Rubak, konsultant w Dziale Doradztwa Podatkowego firmy Deloitte (biuro w Warszawie)[/b]

Komentowany wyrok WSA wpisuje się w linię orzeczniczą sądów administracyjnych, uznającą, że nieodpłatne poręczenie otrzymane przez spółkę (także od spółki powiązanej) powoduje powstanie przychodu w postaci nieodpłatnego świadczenia (art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT). Dla spółki nieodpłatnym świadczeniem jest tu wartość opłat (prowizji), które musiałaby zapłacić, gdyby nabyła usługę poręczenia na wolnym rynku.

W ustawie o CIT nie ma definicji pojęcia „nieodpłatne świadczenie”, tak więc dla określenia czy dane świadczenie jest nieodpłatne, należy odwołać się do orzecznictwa sądów administracyjnych. Według sądów ma ono charakter inny niż w prawie cywilnym.

Mianowicie pojęcie to ma szerszy zakres i obejmuje nie tylko świadczenie w znaczeniu cywilistycznym, ale także wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu[b] (tak m.in. NSA w wyroku z 23 września 2010 r., II FSK 716/09). [/b]

Reklama

Tak więc nieodpłatnym świadczeniem będzie każde zdarzenie powodujące przysporzenie majątkowe, które nie jest połączone z poniesieniem kosztów lub inną formą ekwiwalentu za uzyskane korzyści.

W przypadku poręczenia (gwarancji) poręczyciel przyjmuje na siebie ryzyko konieczności wykonania zobowiązania dłużnika, gdyby ten swojego zobowiązania nie wykonał. Przyjęcie tego ryzyka w normalnych warunkach rynkowych ma pewną wartość, czyli cenę, którą dłużnik zobowiązany byłby zapłacić za usługę poręczenia.

Jeśli poręczenie udzielone jest bez takiego ekwiwalentu, dłużnik otrzymuje de facto nieodpłatne świadczenie w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT w wysokości równej „zaoszczędzonej” opłacie [b](tak wyrok NSA z 12 marca 2010 r., II FSK 1776/08).[/b]

Przywołany przez sąd w komentowanym wyroku art. 12 ust. 5 ustawy o CIT wskazuje, że wartość otrzymanego świadczenia ustalana jest na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności czasu i miejsca uzyskania. Należy podkreślić, że porównanie cen nie może być oderwane od lokalnego rynku, na którym spółka mogłaby uzyskać takie samo poręczenie.

Obecnie można zaobserwować utrwalanie się linii orzeczniczej zaliczającej do nieodpłatnych świadczeń (na gruncie ustawy o CIT) nie tylko otrzymane nieodpłatnie poręczenia i gwarancje, ale także np. wartość potencjalnych odsetek od nieodpłatnych pożyczek [b](tak m.in. WSA w Łodzi z 20 maja 2010 r., I SA/Łd 323/10) [/b]oraz umorzone odsetki [b](tak m.in. WSA w Rzeszowie w wyroku z 14 września 2010 r., I SA/Rz 433/10).[/b][/ramka]