Zgromadzenia na życzenie akcjonariuszy wymusi grzywna

Zarząd, który odmawia zwołania walnego zgromadzenia w sposób wskazany w art. 401[sup]1[/sup] [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=133014]kodeksu spółek handlowych[/link], może być ukarany grzywną.

Tak uznał [b]Sąd Najwyższy w uchwale z 17 grudnia 2010 r. (III CZP 96/10).[/b]

[srodtytul]Większościowy decyduje [/srodtytul]

Prawo do zwołania nadzwyczajnego walnego zgromadzenia gwarantuje większościowym akcjonariuszom stosunkowo nowy, bo obowiązujący od 3 sierpnia 2009 r., art. 399 § 3 k.s.h. Z tą datą wszedł też w życie wspomniany art. 401[sup]1[/sup] k.s.h., określający sposób zwoływania takiego organu spółki publicznej, tj. spółki, której akcje są dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym.

Z nowego uprawnienia chciał skorzystać większościowy akcjonariusz GPPI SA – Zakłady Dziewiarskie Mewa SA, dysponujący 53,37 proc. ogólnej liczby głosów. Do zwołania tego gremium nie doszło, bo zarząd odmówił zamieszczenia ogłoszenia przewidzianego w art. 402[sup]1[/sup] k.s.h.

W tym stanie rzeczy akcjonariusz wystąpił do sądu rejestrowego o nałożenie na członków zarządu GPPI SA Piotra P. i Waldemara Sz. po 20 tys. zł grzywny na podstawie art. 594 § 1 pkt 3 k.s.h. Takiej grzywnie podlega członek zarządu spółki handlowej, który wbrew obowiązkowi dopuszcza do tego, że zarząd nie zwołuje zgromadzenia wspólników lub walnego zgromadzenia.

[srodtytul]Sąd odmawia nałożenia grzywny [/srodtytul]

W styczniu 2010 r. referendarz sądowy umorzył sprawę o ukaranie. Uzasadnienie było takie: art. 399 § 1 pkt 3 k.s.h. należy interpretować ściśle i dlatego w tej sprawie nie znajduje on zastosowania. Tego samego zdania był sąd I instancji, do którego akcjonariusz zaskarżył postanowienie referendarza. Również on sprawę umorzył.

Odwołując się do wykładni językowej, twierdził, że sformułowanie „wbrew obowiązkowi” użyte w art. 594 § 1 pkt 3 k.s.h. odnosi się wyłącznie do sytuacji, gdy na zarządzie spółki ciąży obowiązek zwołania walnego zgromadzenia wynikający wprost z przepisów prawa albo zapisów statutu lub umowy spółki. Nie dotyczy walnych zgromadzeń, których zwołanie pozostawione jest uznaniu innych osób lub innych organów spółki.

Prawo do zwołania zgromadzenia przez wspólników nie jest tożsame z prawem do żądania, by zwołał je zarząd – argumentował sąd. Jeśli więc zgromadzenie zwołuje akcjonariusz, to on jest odpowiedzialny za procedurę zwołania.

Nawet jeśli zarząd odmówił dostępu do strony internetowej i nie zamieścił na niej wymaganego przez przepisy ogłoszenia, to nie jest to postępowanie wbrew obowiązkowi zwołania zgromadzenia w rozumieniu art. 594 § 1 pkt 3 k.s.h.

W ocenie sądu niewykonanie przez zarząd tego rodzaju czynności materialno-technicznej może uzasadniać przewidzianą w art. 483 k.s.h. odpowiedzialność cywilną członków zarządu za szkodę wyrządzoną spółce działaniem lub zaniechaniem sprzecznym z prawem lub statutem spółki.

[srodtytul]Jest sposób na opornych [/srodtytul]

Sprawa trafiła do sądu II instancji wskutek zażalenia akcjonariusza, który polemizował z tą argumentacją. Członkowie zarządu GPPI SA przekonywali o jej słuszności. Twierdzili m. in., że wnioski akcjonariusza o zwołanie nadzwyczajnego walnego zgromadzenia zawierały braki formalne, które uniemożliwiały zamieszczenie prawidłowego ogłoszenia.

Sąd II instancji uznał, że dla merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy konieczne jest uprzednie wyjaśnienie wątpliwości natury zasadniczej: czy odmowa zamieszczenia przez zarząd przewidzianego w art. 402[sup]1[/sup] k.s.h. ogłoszenia o zwołaniu walnego zgromadzenia przez akcjonariuszy oznacza niezwołanie walnego zgromadzenia przez zarząd w rozumieniu art. 594 § 3 k.s.h. O odpowiedź zwrócił się do Sądu Najwyższego.

W uzasadnieniu pytania prawnego zaznaczył, że w praktyce administrowanie stroną internetową spółki pozostaje w gestii zarządu. Poszczególni akcjonariusze nie mogą samodzielnie zamieścić tam stosownego ogłoszenia. Jak zatem, w razie odmowy, mają wykonać uprawnienie do zwołania walnego zgromadzenia?

Z treści uchwały SN wynika, że mogą oni zmusić do tego zarząd, wnosząc o ukaranie winnych bezprawnej odmowy karą grzywny, stosownie do art. 594 § 1 pkt 2 k.s.h.