Czy OC pokryje wynajęcie samochodu

Zwrócił się o to w pytaniu prawnym rzecznik ubezpieczonych.

Chce on także, by Sąd Najwyższy wyjaśnił, [b]czy z ubezpieczenia OC sprawcy, w celu wyrównania szkody, poszkodowanemu należy się zwrot kosztów najmu pojazdu zastępczego[/b].

Oczekuje ponadto odpowiedzi, [b]czy zwrot tych kosztów będzie uzasadniony tylko wówczas, gdy poszkodowany nie ma możliwości skorzystania ze środków komunikacji publicznej[/b].

Pytania te rzecznik ubezpieczonych ograniczył do poszkodowanych będących osobami fizycznymi i korzystających ze swych pojazdów wyłącznie do celów niezwiązanych z prowadzeniem firmy, takich jak dojazdy do pracy, na zakupy, spotkania towarzyskie, dowożenie dzieci do szkół.

Ubezpieczyciele "dość często", jak pisze rzecznik w uzasadnianiu pytania prawnego, odmawiają takim osobom pokrycia kosztów wynajmu samochodu zastępczego. Niektórzy wprawdzie przyznają im to prawo, ale pod warunkiem wykazania niezbędności wynajęcia pojazdu. Poszkodowany ma po prostu przekonać ubezpieczyciela, że korzystanie z komunikacji publicznej było niemożliwe albo że wynajęcie zapobiegło innej szkodzie majątkowej, którą inaczej by poniósł.

Rzecznik stwierdza, że w innej sytuacji są przedsiębiorcy wykorzystujący pojazd w działalności gospodarczej. Im ubezpieczyciele co do zasady zwracają koszty wynajmu pojazdu zastępczego za okres naprawy, a w razie utraty pojazdu w wyniku tzw. szkody całkowitej – za okres do wypłaty odszkodowania. Wystarczy wykazanie związku przyczynowego między utratą możliwości korzystania z uszkodzonego lub zniszczonego pojazdu, a kosztami najmu auta zastępczego, który to związek jest raczej oczywisty.

W tej kwestii jednoznaczne, korzystne dla przedsiębiorców stanowisko zajął [b]Sąd Najwyższy w wyroku z 18 marca 2003 r. (sygn. IV CKN 1916/60)[/b].

Rzecznik przypomniał też [b]wyrok SN z 8 września 2004 r. (sygn. IV CK 672/03)[/b], z którego wynika, że podobnie należałoby traktować innych poszkodowanych, słowem – konsumentów. SN uznał w nim, że utrata możliwości korzystania z rzeczy wskutek jej zniszczenia jest szkodą majątkową i że [b]jeśli "poszkodowany poniósł w związku z tym koszty, które były konieczne, na wynajem pojazdu zastępczego, to mieszczą się one w granicach skutków szkodowych podlegających wyrównaniu". [/b]

Uparci konsumenci, którzy w razie odmowy zwrotu tych kosztów idą do sądu, nie są bynajmniej bez szans. Świadczy o tym wiele wyroków sądów I i II instancji, które przytacza tytułem przykładu rzecznik ubezpieczonych. Sądy uznały w nich, że zwrot kosztów wynajmu samochodu zastępczego należy się z OC sprawcy wypadku także wówczas, gdy właściciel uszkodzonego bądź zniszczonego pojazdu mógł korzystać ze środków komunikacji publicznej.

Liczne są jednak również orzeczenia, w których sądy w takich samych właściwie sytuacjach zajęły odmienne, niekorzystne dla konsumentów stanowisko. Takie też stanowisko zajęła w swoich wytycznych Polska Izba Ubezpieczeń Społecznych.

Tymczasem rzecznik ubezpieczonych w uzasadnieniu pytania prawnego opowiedział się jednoznacznie za przyjęciem, że bez względu na to, w jakich celach poszkodowany korzysta z samochodu, należy mu się od sprawcy albo jego ubezpieczyciela zwrot kosztów wynajmu pojazdu zastępczego. Jeśli korzysta ze swego samochodu tylko w niektóre dni, powinien otrzymać zwrot kosztów wynajmu w te dni.