Potwierdzenie eksportu towarów wystawia krajowy urząd celny

Tak wynika z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z  11 maja 2011 (I FSK 624/10).

W grudniu 2008 spółka akcyjna wystąpiła o interpretację podatkową w sprawie VAT.

Chodziło o możliwość uznania za  eksport wywozu towarów z terytorium kraju na terytorium państwa trzeciego. Spółka wyjaśniła, że wysyła swoje wyroby do krajów trzecich, tj. poza terytorium Unii Europejskiej. Ma dokumenty celne, z których wynika, że nastąpił wywóz wyrobów z Polski.

Eksport...

Wnioskodawca figuruje jako eksporter, z dokumentu wynika tożsamość towaru będącego przedmiotem wywozu. Dokument celny jest wystawiony i ostemplowany przez służby celne inne niż polskie. Spółka sprzedaje wyroby zagranicznemu kontrahentowi, który wywozi je poza granice Wspólnoty i dokonuje odprawy celnej.

Spółka ma jednak tylko dokument celny z kraju UE innego niż Polska, nie posiada dokumentu typu IE-599. Zapytała, czy taka transakcja to eksport towarów i czy jest to eksport bezpośredni czy pośredni?

W jej ocenie dochodzi do eksportu bezpośredniego, gdyż jest wskazana jako nadawca/eksporter i jako zgłaszający/przedstawiciel. Towar wyjechał z terytorium Polski i jest stempel urzędu celnego.

Na wezwanie organu podatkowego spółka dodatkowo wskazała, że transakcje odbywają się na warunkach Incoterms Ex Works (EXW) i w systemie Carriage and Insurance Paid To (CIP). Wszystkie czynności dokonywane są w urzędach celnych zlokalizowanych w innych krajach UE.

Przedmiotem transakcji są środki komunikacji wizualnej, tj. różnego rodzaju tablice, np. korkowe, tekstylne, suchościeralno-magnetyczne, flipcharty, tryptyki, planery magnetyczne, ekrany elektryczne, gabloty informacyjne.

Spółka ma kopie faktur sprzedaży i dokumentu celnego typu EX. Nie ma natomiast informacji, czy towary na jakimkolwiek etapie transportu są magazynowane, rozładowywane, przeładowywane.

Nie ma też informacji, czy nabywca towaru z kraju trzeciego jest podatnikiem podatku od wartości dodanej zidentyfikowanym dla transakcji wewnątrzwspólnotowych na terytorium innego państwa członkowskiego lub osobą prawną niebędącą takim podatnikiem, która jest zidentyfikowana na  potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych na terytorium innego państwa członkowskiego.

...czy zwykła dostawa

Organ uznał, że spółka nie dokonuje eksportu. W jego ocenie jest to dostawa towarów w Polsce na rzecz kontrahenta z kraju trzeciego. W ramach tej transakcji nie nastąpiło rozpoczęcie procedury wywozu towarów na terytorium Polski, lecz na terytorium innego kraju UE.

Dostawy te nie mogą być uznane za eksport, bo wywóz towarów nie nastąpił z terytorium Polski bezpośrednio poza obszar Wspólnoty. Ponadto spółka nie dysponuje dokumentem celnym potwierdzającym rozpoczęcie procedury wywozu towarów z terytorium Polski.

Transakcji nie można również uznać za wewnątrzwspólnotową dostawę, bo transport towarów wykonywany jest na rzecz ich nabywcy, tj. kontrahenta z kraju trzeciego.

Trzy przesłanki

Sąd pierwszej instancji potwierdził stanowisko fiskusa. Przypomniał, że ustawodawca definiując pojęcie eksportu towarów, rozróżnił sytuację, gdy będący przedmiotem wywozu towar jest wywożony przez dostawcę lub na jego rzecz, oraz gdy wywóz jest dokonywany przez nabywcę mającego siedzibę poza terytorium kraju lub na jego rzecz.

Gdy eksporter lub podmiot przez niego upoważniony sam wywozi towary z Polski poza terytorium UE i na niego wystawione są dokumenty eksportowe jako zgłaszającego towar do odprawy celnej, mamy do czynienia z tzw. eksportem bezpośrednim.

Eksport pośredni natomiast zachodzi wówczas, gdy towary z terytorium Polski poza terytorium Wspólnoty, w wykonaniu ich dostawy, wywozi nabywca mający siedzibę poza terytorium Polski lub wywóz odbywa się na jego rzecz.

W tym wypadku polski eksporter sprzedaje towar podmiotowi zagranicznemu, który wywozi je lub zleca ich wywóz poza granicę Wspólnoty, i dokonuje odprawy celnej we własnym imieniu. Zdaniem sądu aby doszło do eksportu towarów, muszą nastąpić łącznie następujące przesłanki:

- dochodzi do czynności określonej w art. 7 ust. 1 pkt 1 – 4 ustawy o VAT,

- następnie, w konsekwencji tej czynności, dochodzi do wywozu towaru z terytorium kraju poza terytorium Wspólnoty przez dostawcę lub na jego rzecz lub nabywcę mającego siedzibę poza terytorium kraju lub na jego rzecz,

- następnie dochodzi do potwierdzenia tego wywozu przez urząd celny określony w przepisach celnych.

Sąd wyjaśnił, że opisanej dostawy nie można uznać za eksport towarów. Nie zgodził się też, że art. 2 pkt 8 ustawy o VAT jest niezgodny z prawem wspólnotowym, w tym w szczególności z art. 146 pkt 1 lit. a dyrektywy 112.

Wspólnotowy kodeks celny

Racji podatniczce nie przyznał też NSA. Oddalając skargę kasacyjną spółki, przypomniał, że definiując eksport ustawodawca mówi o dowodzie potwierdzającym wywóz przez „urząd celny określony w przepisach celnych”. Pojęcia tego nie definiuje ustawa o VAT. Nie odwołuje się też do niego ani VI dyrektywa, ani dyrektywa 112.

Dlatego, jak wyjaśnił sędzia sprawozdawca Roman Wiatrowski, wskazówek należy poszukiwać we wspólnotowym kodeksie celnym. Procedura wywozu pozwala na wyprowadzenie towaru wspólnotowego poza obszar celny Wspólnoty. Zgłoszenie do wywozu musi zostać złożone w urzędzie celnym właściwym dla dozoru miejsca, gdzie osoba dokonująca wywozu ma swoją siedzibę lub gdzie towary zostały zapakowane bądź załadowane do transportu wywozowego.

Przepisy ustanawiają wyjątki, np. w przypadkach podwykonawstwa zgłoszenie wywozowe może być również złożone w urzędzie celnym właściwym dla miejsca siedziby podwykonawcy.

Jednak NSA potwierdził, że generalnie – jeżeli nie zachodzą szczególne okoliczności – właściwym do rozpoczęcia procedury wywozu jest krajowy urząd celny. Spółka nie wykazała, że zachodzą szczególne okoliczności. -

Czytaj też:

Zobacz więcej: