Kiedy wodociagi muszą przejąć odcinek sieci

Takie wnioski płyną z uchwały Sądu Najwyższego (sygnatura akt III CZP 26/11).

W grudniu 2008 r. mieszkaniec wsi pod Tarnowem wybudował dom, który później podłączył do przebiegającej nieopodal sieci kanalizacyjnej. Spółka wodociągowa obsługująca te tereny przyłączyła jego dom do sieci. Wtedy właściciel domu wystąpił do niej z żądaniem zwrotu 4200 zł, tyle bowiem według niego kosztowała budowa odcinka kanalizacji. Powołał się przy tym na dwa przepisy: art. 31 ust. 1 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i art. 49 § 2 kodeksu cywilnego. Oba przepisy dawały podstawę do tego, by osoby, które wybudowały z własnych środków urządzenia wodno-kanalizacyjne, mogły je przekazać odpłatnie gminie lub przedsiębiorstwu kanalizacyjno-wodociągowemu. Spółka wodociągowa odmówiła przejęcia. Uznała, że właściciel domu wykonał jedynie przyłącze kanalizacyjne, a nie odcinek sieci.

Sprawę dodatkowo utrudniał fakt, że gmina, na terenie której znajduje się ten dom, współfinansowała budowę tego przyłącza.

Od kilku lat właściciele mają podstawę do żądania przejęcia części kanalizacji

Spór trafił ostatecznie do sądu. Ten uznał, że mieszkaniec podtarnowskiej wsi nie miał racji. Zgodnie bowiem z art. 31 ust. 2 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu przekazywane przedsiębiorstwu wodociągowemu urządzenia powinny odpowiadać warunkom technicznym określonym w odrębnych przepisach. Skoro zaś to, co powód wybudował, nie spełniało parametrów technicznych sieci, to jest to przyłącze, a nie odcinek.

Dla sądu okręgowego sprawa już nie była taka oczywista. Przede wszystkim miał wątpliwości, który z przywołanych przez właściciela przepisów jest podstawą prawną do występowania z roszczeniami. Do 3 sierpnia 2008 r. obowiązywał bowiem jedynie art. 31 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu. Budził on duże wątpliwości, czy można na jego podstawie skutecznie żądać przejęcia własności urządzenia. Ukształtowała się wtedy linia orzecznicza pozwalająca na skuteczne przymuszenie przedsiębiorstwa wodociągowego w sądzie do odpłatnego przyjęcia urządzeń.

Od 3 sierpnia 2008 r. weszła w życie nowelizacja art. 49 § 2 k.c. Przepis ten dał skuteczną podstawę do stawiania takich żądań bez uciekania się do sprawy sądowej. Sąd postanowił więc zadać pytanie prawne Sądowi Najwyższemu: czy po zmianie art. 49 k.c. art. 31 ust. 1 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu nadal uprawnia osobę, która z własnych środków wybudowała urządzenia wodociągowe lub kanalizacyjne, do roszczenia wobec gminy lub przedsiębiorstwa wodociągowego o odpłatne przejęcie tych urządzeń. Drugie pytanie dotyczyło tego, czy poniesienie kosztów budowy urządzeń tylko w określonej części daje prawo do występowania z roszczeniem o przeniesienie własności tych urządzeń.

Sąd Najwyższy doszedł do wniosku, że podstawę roszczenia o odpłatne przeniesienie własności urządzeń wodociągowych lub kanalizacyjnych stanowi od daty wejścia w życie nowelizacji art. 49 § 2 k.c.

Jeżeli koszty budowy poniosło kilka osób, każdej przysługuje roszczenie o przeniesienie udziału w prawie własności tych urządzeń.

Teraz sprawa ponownie trafi do sądu okręgowego, który, posiłkując się tą uchwałą, wyda rozstrzygnięcie w sprawie właściciela domu.

Zobacz więcej w serwisie: