Koncentracja firm: organizacje konsumenckie mają prawo wyrazić swoje zdanie

Dzisiejszy wyrok Sądu Unii Europejskiej (T-224/10)

dotyczył Association belge des consommateurs test-achats (ABCTA) - największego belgijskiego stowarzyszenie konsumenckiego, liczącego około 350 tys. członków.

W czerwcu 2009 r. ABCTA dowiedziało się, że koncern energetyczny Électricité de France (EDF) ogłosił zamiar przejęcia wyłącznej kontroli nad Segebel SA – spółką holdingową, której jedynym aktywem był 51% udział w SPE S.A., drugim co do wielkości operatorze w sektorze energii elektrycznej w Belgii, kontrolowanym przez GDF Suez SA.

Stowarzyszenie ABCTA zaniepokoiła struktura własnościowa tych przedsiębiorstw. W EDF  84,6% akcji należało do państwa francuskiego. Ono było także mniejszościowym (35,91%) udziałowcem GDF Suez. ABCTA wezwało Komisję Europejską do sprawdzenia, czy obecność  państwa francuskiego wśród udziałowców spółek będzie miała negatywny wpływ na belgijskie rynki gazu i energii elektrycznej. Komisja odpowiedziała, że uwagi stowarzyszenia zostaną uwzględnione w postępowaniu kontrolnym rozważanej koncentracji. Wkrótce w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej ukazało się zawiadomienie o zgłoszeniu zamiaru koncentracji i wezwanie zainteresowanych osób trzecich do zgłoszenia uwag. Wtedy jednak ABCTA nie zareagowało.

W listopadzie 2009 r. Komisja zatwierdziła koncentrację i jednocześnie oddaliła wniosek belgijskich władz o odesłanie koncentracji do zbadania przez belgijski urząd ds. konkurencji. ABCTA wniosło do Sądu skargę o stwierdzenie nieważności obu tych decyzji. Stowarzyszenie zarzuciło też Komisji, że naruszyła jego uprawnienia do udziału w postępowaniu.

W wydanym dziś wyroku Sąd przypomniał, że osoba trzecia (fizyczna lub prawna) może wnieść skargę na decyzję skierowaną do innej osoby wyłącznie w sytuacji, gdy decyzja ta dotyczy jej bezpośrednio i indywidualnie. Nie można uznać, że decyzja ws koncentracji dotyczy bezpośrednio stowarzyszenia konsumenckiego, lecz z orzecznictwa wynika, iż takie stowarzyszenie ma jednak prawo do bycia wysłuchanym w sprawach dotyczących koncentracji. Stowarzyszenie konsumenckie może skorzystać z tego uprawnienia, gdy spełnione są dwa warunki:

1) koncentracja  dotyczy produktów lub usług, z których korzystają konsumenci końcowi

2) stowarzyszenie złoży pisemny wniosek, aby być wysłuchane przez Komisję w toku postępowania wyjaśniającego.

Zdaniem Sądu, w tej sprawie spełniony został tylko pierwszy warunek, ponieważ ta konkretna koncentracja może faktycznie mieć wpływ na konsumentów. ABCTA nie spełniło jednak drugiego warunku, gdyż wniosek o wysłuchanie stowarzyszenie złożyło na dwa miesiące przed formalnym zgłoszeniem Komisji zamiaru koncentracji. Jeśli chciało zyskać prawo do wysłuchania powinno było  ponowić ten  wniosek po tym, jak planowana przez EDF i Segebel transakcja została faktycznie zgłoszona Komisji.

- Kroki, do podjęcia których zobowiązane są osoby trzecie, aby uczestniczyć w postępowaniu w sprawie kontroli koncentracji, powinny być podejmowane po formalnym zgłoszeniu zamiaru  koncentracji - stwierdził Sąd.

Jak wyjaśnił, pozwala to uniknąć sytuacji, w której wnioski o kontrolę koncentracji wpływałyby do Komisji zanim ustali ona przedmiot kontroli. W przeciwnym razie Komisja zmuszona byłaby reagować na wnioski wynikające tylko z abstrakcyjnych przypuszczeń lub pogłosek.