Nabywca przedsiębiorstwa pozna jego zaległości ZUS

Na początku 2010 r. Bankowy Fundusz Leasingowy Nieruchomości w Łodzi wystąpił do ZUS o zaświadczenia o zaległościach składkowych zakładów mięsnych pod Ostrowem Wielkopolskim. Fundusz planował bowiem zakup części tego przedsiębiorstwa w postaci nieruchomości za kwotę ponad 1,2 mld zł.

Ograniczenie odpowiedzialności

ZUS odmówił wystawienia tego zaświadczenia, tłumacząc, że ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych nie przewiduje, aby informację o stanie rozliczeń danej firmy z ZUS mogła dostać inna osoba lub podmiot. Zakład zasugerował nawet, że nabywca może otrzymać taką informację za pośrednictwem kontrahenta, jeśli ten wystąpi z wnioskiem.

Po upływie tygodnia BFLN złożył nowy wniosek, a po ponownej odmowie ZUS odwołał się do sądu.

Zdaniem funduszu podstawę do wystawienia takiego zaświadczenia daje art. 31 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, który w sprawach nieuregulowanych w tej ustawie odsyła do przepisów ordynacji podatkowej, m.in. art. 112.

Przepis ten mówi wprost, że nabywca przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie z podatnikiem za powstałe do dnia nabycia zaległości podatkowe związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, chyba że nawet z zachowaniem należytej staranności nie mógł się dowiedzieć o tych zaległościach.

Odwołuje się on do innego przepisu ordynacji, art. 306g, w myśl którego nabywca przedsiębiorstwa może wystąpić do urzędu skarbowego o wystawienie zaświadczenia o zaległościach podatkowych. W myśl art. 112 ust. 6 ordynacji nabywca przedsiębiorstwa nie odpowiada za zaległości niewymienione w tym zaświadczeniu. Zdaniem BFLN takie same regulacje mają zastosowanie do zaległości składkowych.

Nowe zaświadczenie

Sąd okręgowy, do którego trafiło odwołanie funduszu, nakazał ZUS wystawienie takiego zaświadczenia. Zakład odwołał się od tego wyroku. Sąd apelacyjny skierował w tej sprawie pytanie prawne do Sądu Najwyższego.

Sędziowie SN w uchwale (sygnatura akt I UZP 9/11)

, która zapadła 17 stycznia, nie mieli wątpliwości.

– ZUS powinien w takiej sytuacji wystawić zaświadczenie o zaległościach – stwierdził Zbigniew Myszka, sędzia Sądu Najwyższego, w uzasadnieniu tego orzeczenia. – Nabywca może się przy tym powołać na art. 31 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, który odwołuje się do art. 112 i przez niego do art. 306 g ordynacji podatkowej.

Takie zaświadczenie ogranicza bowiem odpowiedzialność nabywcy do składek, które zostały w nim wymienione. Zdaniem SN trzeba zwrócić uwagę na różny zakres odpowiedzialności zbywcy i nabywcy przedsiębiorstwa. Zbywający zaległości składkowe reguluje z odsetkami, a nabywca nie ma już takiego obowiązku. Nabywca nie odpowiada także za składki pobrane, ale nieprzekazane przez zbywcę do ZUS.