Niebawem wystosujemy do przedsiębiorców pierwszy list ostrzegawczy, z którego będą mogli się dowiedzieć o występujących zagrożeniach w interesujących ich branżach. Treść listu opublikujemy na stronach internetowych Ministerstwa Finansów oraz Ministerstwa Gospodarki. Informacje w nim zawarte pozwolą na ocenę ryzyka podjęcia współpracy, np. z nowym kandydatem na kontrahenta. Można będzie się również zapoznać z zidentyfikowanymi przez służby skarbowe mechanizmami przestępstw podatkowych. List ostrzegawczy będzie bowiem źródłem informacji dla uczciwych przedsiębiorców narażonych na działanie oszustów.
W ostatnich latach rośnie przestępczość gospodarcza związana z oszustwami w VAT. Funkcjonowanie tzw. karuzel potwierdzone zostało zarówno przez wyniki analizy ryzyka, jak i przeprowadzone kontrole skarbowe. Najpopularniejsze branże na rynku szarej strefy to między innymi paliwowa, elektroniczna, tworzyw sztucznych, złota.
Mechanizm karuzelowy
Proceder jest szczególnie szkodliwy nie tylko dlatego, że jego skutkiem są liczone w miliardach złotych bezpośrednie straty Skarbu Państwa. Najgroźniejszym następstwem jest zaburzenie zasad zdrowej konkurencji. Rozmiary procederu stwarzają wysokie ryzyko eliminacji z rynku uczciwych przedsiębiorców.
O skali problemu może świadczyć fakt, że tylko w latach 2012–2013 wykryto prawie 310 tys. fikcyjnych faktur, które wykorzystane zostały w przestępczym procederze. W 2013 r. kontrola skarbowa ujawniła nieprawidłowości na kwotę ponad 6 mld zł, a w I kwartale 2014 r. już na ponad ?2 mld. Celem oszukańczego procederu jest najczęściej wyłudzenie VAT, który w rzeczywistości nigdy wcześniej nie został zapłacony. Ponadto służy unikaniu opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Celem oszustwa karuzelowego może być także wprowadzenie do obrotu towarów z nielegalnych źródeł (przemyt) lub zalegalizowanie środków finansowych (pranie pieniędzy). Proceder pozwala również na obniżenie cen towarów i zaoferowanie ich do sprzedaży na warunkach nieosiągalnych dla uczciwego przedsiębiorcy sprzedającego te same produkty. W praktyce oznacza to, że uczciwi nie będą mieli najmniejszych szans na zaoferowanie swoim klientom konkurencyjnych cen. Sytuacja, w której oferowany przez oszustów poziom cen w danej branży nie będzie możliwy do osiągnięcia przez uczciwego przedsiębiorcę, niewątpliwie powoduje zniszczenie uczciwej konkurencji i drenaż całej branży.
W oszustwie karuzelowym bierze najczęściej udział grupa kilku lub kilkunastu firm funkcjonujących jako ogniwa podatkowej karuzeli. Zawierają one pozorne transakcje, a ich siedziby umiejscowione są zarówno w Polsce, jak i w innych krajach Unii Europejskiej. Firmy te mogą być powiązane personalnie i kapitałowo, co umożliwia zgodne z przestępczym zamiarem sterowanie pozorowanymi transakcjami, przy czym pomysłodawca całej operacji najczęściej nie ujawnia się w ewidencjach i rejestrach działalności gospodarczej. W uproszczeniu wygląda to tak, że firma z kraju UE sprzedaje towar do innego kraju unijnego. Na tym etapie wykorzystuje zerową stawkę VAT, która obowiązuje w wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów. Firma, która sprzedaje towar kontrahentowi z innego państwa członkowskiego, nie deklaruje podatku VAT do wpłaty. Jednocześnie korzysta z prawa do odliczenia VAT naliczonego zawartego w fakturach zakupu. Następnie nabywca natychmiast sprzedaje ten sam towar kolejnej firmie, ta kolejnej, a ostatecznie towar sprzedawany jest w kraju w cenie niższej od rynkowej lub ponownie wywożony do innego kraju unijnego. Podmioty zobowiązane do zadeklarowania i wpłaty VAT nie wpłacają go, często znikając, zanim zostaną podjęte działania zapobiegawcze.
