Tomasz Pietryga: Co PiS chce zrobić z Sądem Najwyższym?

Sędziowie, którzy nadal chcieliby orzekać musieliby przejść ponowną weryfikację przed Krajową Radą Sądownictwa, która przedstawiłaby opinie na ich temat prezydentowi. Ten mógłby wręczyć im nominacje do jednej z dwóch nowych izb lub do któregoś z nowych sądów regionalnych. Te miałyby powstać po spłaszczeniu struktury sądownictwa, którą również przewidywał ten projekt. Negatywnie zaopiniowani sędziowie, byliby odsyłani w teren do innych sądów, bez możliwości posługiwania się tytułem sędzia Sądu Najwyższego.

W ślad za zmianami skurczyłby się zakres kompetencji SN. Zajmowałby się skargami nadzwyczajnymi, oceną ważności wyborów i rozstrzyganiem pytań prawnych, co miałoby zapewnić jednolitość orzecznictwa.

Według tamtej koncepcji zlikwidowane miałyby być również sądy rejonowe, które zostałyby wchłonięte przez sądu okręgowe, a wyższym szczeblem od nich miałyby być sądy regionalne. Do kompetencji ministra sprawiedliwości należałaby obsada ich składów. Od jego decyzji nie byłoby odwołania.

PiS próbę rozprawienia się z Sądem Najwyższym podjął już w 2017 roku, próbując odesłać sporą część sędziów w stan spoczynku, z uwagi na obniżenie wieku emerytalnego, a także, wprowadzając ich dodatkową weryfikację. Uchwalona ustawa obejmowała wtedy praktycznie całe kierownictwo SN, z I prezes prof. Małgorzatą Gersdorf. Zmian nie udało się przeforsować ze względu na weto prezydenta.

Późniejsze nowele ustawy SN nie były już ta radykalne, a sędziowie mogli wrócić do orzekania. Od tej sędziowie ze starych izby SN stali się ostatnim bastionem oporu przeciwko reformom PiS, wielokrotnie, kwestionując ich legalność własnymi uchwałami oraz inicjując skargi DOT SUE. Konsekwencją ich aktywności była likwidacja Izby Dyscyplinarnej i seryjne kwestionowanie niezawisłości sędziów, którzy przeszli przez nową KRS.

Obecne zapowiedzi padające w kampanii, łudząco przypominają te sprzed dwóch lat.