W stronę długotrwałej ochrony własności intelektualnej

Zmiany w kodeksie postępowania cywilnego dotyczące zabezpieczenia i egzekucji praw własności intelektualnej należy ocenić pozytywnie – piszą adwokat, Justyna Wilczyńska-Baraniak i aplikant radcowski, Aleksandra Kuźnicka

Publikacja: 23.05.2012 09:54

W stronę długotrwałej ochrony własności intelektualnej

Foto: archiwum prywatne

Red

W sprawach z zakresu własności intelektualnej niezmiernie ważne jest zapewnienie wykonalności uprawnień wyłącznych podmiotów, którym te prawa przysługują. W egzekucji świadczeń niepieniężnych sposób egzekucji zdeterminowany jest treścią świadczenia i pozostaje poza sferą swobodnego wyboru wierzyciela. A ponieważ dłużnika nie można zmusić do zrealizowania określonych zachowań, sposobem na ich wymuszenie jest zastosowanie środków przymusu, np. w postaci grzywien.

Tymczasem przewidziane w dotychczas obowiązujących przepisach progi kwotowe możliwych do nałożenia grzywien w żadnej mierze nie przystawały do dzisiejszych warunków ekonomicznych. Nie mogły zapewniać skutecznego prowadzenia egzekucji i odbiegały istotnie od tych przewidzianych w porównywalnych systemach prawnych.

W praktyce dłużnicy bardzo często nie wykonywali zapadłych przeciwko nim orzeczeń sądu, jako że wysokość grzywny, którą wolno było sądowi wymierzyć w jednym postanowieniu, nie mogła przekroczyć 1 tys. zł (ogólna suma grzywien w tej samej sprawie nie mogła przewyższać 100 tys. zł). Biorąc pod uwagę skalę korzyści, jakie osiągali dłużnicy z kontynuacji naruszenia praw wyłącznych uprawnionych, kwota 1 tys. zł miała charakter naprawdę symboliczny.

Prawa własności intelektualnej będą skuteczniej chronione  w czasie długotrwałych procesów i po nich

Istotne znaczenie dla gwarancji zapewnienia wykonalności uprawnień wyłącznych ma ustawa z 16 września 2011 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw. Podwyższyła ona bowiem górną granicę dopuszczalnych grzywien pieniężnych (art. 1052 kodeksu postępowania cywilnego) oraz wprowadziła do polskiego systemu prawnego nowe rozwiązanie, wzorowane na romańskich systemach prawnych, które umożliwia wierzycielom żądanie od dłużników zapłaty określonej sumy pieniężnej w razie niewykonania świadczenia niepieniężnego (art. 10511 k.p.c.).

Od 3 maja 2012 r. w jednym postanowieniu sąd będzie mógł wymierzyć grzywnę nie wyższą niż 10 tys. zł. Ogólna suma grzywien w tej samej sprawie nie może zaś przekraczać 1 mln zł (art. 1052 k.p.c.). Wysokość grzywien została więc podwyższona dziesięciokrotnie.

Równolegle z systemem grzywien zaczęło funkcjonować nowe rozwiązanie dotyczące egzekucji świadczeń niepieniężnych. W razie naruszenia obowiązku zaniechania lub nieprzeszkadzania czynnościom wierzyciela, sąd zamiast grzywny może nakazać dłużnikowi zapłatę na rzecz wierzyciela określonej sumy pieniężnej i jednocześnie zagrozić jej nakazaniem za każde kolejne naruszenie.

Dodajmy także, że ustawa nie przewiduje ograniczeń kwotowych w tym zakresie, a po wspomnianych zmianach dłużnicy, których sąd zobowiąże do zaniechania naruszeń praw wyłącznych, w obawie przed postępowaniem egzekucyjnym chętniej niż przed nowelizacją dobrowolnie wykonają ciążący na nich obowiązek.

Nowelizacja kodeksu postępowania cywilnego usuwa także istniejącą wcześniej możliwość zabezpieczenia roszczeń pieniężnych wynikających z naruszenia praw własności intelektualnej, polegającą na zobowiązaniu obowiązanego do zapłaty określonej kwoty pieniężnej na rzecz uprawnionego. Obecnie zabezpieczenie tych roszczeń będzie możliwe jedynie z zastosowaniem sposobów ogólnie dostępnych dla zabezpieczenia roszczeń pieniężnych.

Istotne z punku widzenia zabezpieczenia praw własności intelektualnej jest także wskazanie wprost przez ustawodawcę w art. 755 § 21 kodeksu postępowania cywilnego, iż zabezpieczenie może zmierzać do zaspokojenia roszczeń niepieniężnych, jeżeli jest to konieczne dla odwrócenia grożącej szkody lub innych niekorzystnych dla uprawnionego skutków.

Ustawodawca dostrzegł, że w sprawach z zakresu własności intelektualnej zasadnicze znaczenie ma dla uprawnionego na etapie przedprocesowym skuteczne zabezpieczenie jego roszczeń niepieniężnych polegających na żądaniu zaniechania przez obowiązanego działań, co do których zostało uprawdopodobnione, iż naruszają wyłączne prawa uprawnionego. Kontynuowanie przez obowiązanego takich czynności w trakcie trwania procesu może wywołać nieodwracalne skutki w sferze praw uprawnionego, których nie zniweluje późniejsze wydanie wyroku uwzględniającego powództwo.

Wprowadzone zmiany należy ocenić pozytywnie jako zmierzające do zapewnienia uprawnionym z praw własności intelektualnej skutecznej ochrony ich uprawnień wyłącznych na czas długotrwałych często procesów o naruszenie oraz późniejszej skutecznej egzekucji zapadłych rozstrzygnięć.

Justyna Wilczyńska-Baraniak – adwokat, DLA Piper Wiater

Aleksandra Kuźnicka – aplikant radcowski, DLA Piper Wiater

W sprawach z zakresu własności intelektualnej niezmiernie ważne jest zapewnienie wykonalności uprawnień wyłącznych podmiotów, którym te prawa przysługują. W egzekucji świadczeń niepieniężnych sposób egzekucji zdeterminowany jest treścią świadczenia i pozostaje poza sferą swobodnego wyboru wierzyciela. A ponieważ dłużnika nie można zmusić do zrealizowania określonych zachowań, sposobem na ich wymuszenie jest zastosowanie środków przymusu, np. w postaci grzywien.

Tymczasem przewidziane w dotychczas obowiązujących przepisach progi kwotowe możliwych do nałożenia grzywien w żadnej mierze nie przystawały do dzisiejszych warunków ekonomicznych. Nie mogły zapewniać skutecznego prowadzenia egzekucji i odbiegały istotnie od tych przewidzianych w porównywalnych systemach prawnych.

Pozostało 83% artykułu
Opinie Prawne
Maciej Gawroński: Za 30 mln zł rocznie Komisja będzie nakładać makijaż sztucznej inteligencji
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Opinie Prawne
Wojciech Bochenek: Sankcja kredytu darmowego to kolejny koszmar sektora bankowego?
Opinie Prawne
Tomasz Pietryga: Sędziowie 13 grudnia, krótka refleksja
Opinie Prawne
Rok rządu Donalda Tuska. "Zero sukcesów Adama Bodnara"
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Opinie Prawne
Rok rządu Donalda Tuska. "Aktywni w pracy, zapominalscy w sprawach ZUS"