Biernacki o Seremecie: Quo vadis, prokuratorze

W swoim sprawozdaniu za rok 2013 prokurator generalny stwierdza, że „nie ma powodów do obaw, że prokuratorzy nie podołają zwiększonym obowiązkom procesowym", zaś ewentualne gorsze wyniki na sali sądowej „będą wynikiem przyjęcia nowych rozwiązań ograniczających inicjatywę sądu". Pomijając już niekonsekwencję tej wypowiedzi, która prokuraturze przypisuje sukces wynikły z inicjatywy sądu, należy zwrócić uwagę, że stwierdzenie o przygotowaniu prokuratury do nowego procesu jest całkowicie gołosłowne. Dopiero w maju 2014 r. Prokuratura Generalna rozpoczęła poszukiwanie informacji u prokuratorów apelacyjnych o potrzebach etatowych związanych z nowymi uregulowaniami procesowymi, a 4 lipca 2014 r. prokurator generalny powołał zespół, który ma się zająć przygotowaniem organu do nowej rzeczywistości procesowej, przy czym początek prac tego zespołu wyznaczono na wrzesień, a więc na rok po uchwaleniu nowego prawa. Do dziś tymczasem we wszystkich kontaktach bilateralnych i wystąpieniach publicznych prokurator generalny koncentruje się na wykazywaniu słabości przyjętej reformy procesu karnego i postuluje jej zarzucenie. Nie sposób nie postrzegać tego jako działań mających stworzyć alibi dla ewentualnych słabszych wyników pracy prokuratury. O ile zatem w stanowisku ministra sprawiedliwości do sprawozdania prokuratora generalnego za 2012 r. formułowano zarzut marnotrawienia czasu i brak konkretnych działań reformatorskich, podczas gdy szefowi prokuratury dostępna była wiedza o postępach prac legislacyjnych, o tyle krytyka działań prokuratora generalnego za  2013 r. jest w tym zakresie radykalna. Ustawodawca wyznaczył półtoraroczne vacatio legis, spodziewając się aktywnego wykorzystania tego czasu na działania przygotowawcze. Tymczasem trudno się oprzeć wrażeniu, że prokurator generalny zdecydował się nie podejmować realnych działań zmierzających do sensownej reformy działalności prokuratury. Kierownictwo prokuratury koncentruje się natomiast na eskalacji obaw środowiska prokuratorskiego i angażuje w formułowanie postulatów odstąpienia od nowelizacji.

W mojej ocenie trwanie przy dotychczasowym sposobie organizacji pracy prokuratury i brak wyraźnych działań, które już dziś zwiększałyby jej potencjał, jest nieuzasadnione. Jednym z przykładów niezrozumiałego stanowiska prokuratora generalnego jest teza mówiąca o braku możliwości szerokich ruchów kadrowych, które wynikają z formalnych uwarunkowań ustawowych. To prawda, takie uwarunkowania są, ale przecież wobec tego właściwym sposobem postępowania jest zmiana zakresu obowiązków, która inaczej rozłoży zadania wyodrębnionych zasobów kadrowych, a nie utyskiwanie na własną niemoc. Co więcej, w trakcie całego okresu przygotowawczego do nowelizacji kodeksu postępowania karnego Andrzej Seremet nie przedstawił żadnej propozycji zmiany regulaminu prokuratorskiego, ograniczając się do krytyki rozwiązań proponowanych przez ministra sprawiedliwości.

To nie jest konflikt

Organ państwa nie może lekceważyć uchwalonego prawa i unikać odpowiedzialnego włączenia się w przyjęcie nakładanych ustawą konkretnych zadań. Tym bardziej nie wolno tego czynić prokuratorowi generalnemu ze względu na charakter powierzonych mu obowiązków. W tym wszystkim nie chodzi o rzekomy konflikt między ministrem sprawiedliwości a prokuratorem generalnym, jak zdają się niektórzy sugerować, ale o słuszne domaganie się dokonania sensownej i poważnej reformy prokuratury, która uwolni jej zasoby kadrowe i pozwoli na lepsze wykorzystanie jej potencjału. Formułowanie takiego oczekiwania jest wezwaniem prokuratora generalnego do przyjęcia wobec społeczeństwa odpowiedzialności za pełnienie ważnej funkcji państwa, jaką jest ściganie przestępstw i oskarżanie przed sądem.