Ustawki nie było

Pięć miesięcy temu sprawa Mariusza T. była tematem nr jeden w mediach. Opinia publiczna zastanawiała się, czy wyjdzie z więzienia, kiedy wyjdzie i czy sąd uzna go za osobę stwarzającą zagrożenie i tym samym skieruje na terapię do specjalnego ośrodka. Po ujawnieniu informacji, że dyrektor więzienia, w którym odbywał karę Mariusz T., zawiadomił prokuraturę o możliwości popełnienia przez niego przestępstwa, Ministerstwo Sprawiedliwości stało się obiektem fali krytyki. Choć warto przypomnieć, że zawiadomienie dotyczyło materiałów, które na podstawie opinii sądowo-psychiatrycznych, dyrektor więzienia uznał za treści pornograficzne i pedofilskie.

Jednak w związku z tym, że wydarzenia te miały miejsce kilkadziesiąt godzin przed planowanym wyjściem Mariusza T. z więzienia, na ministra sprawiedliwości posypały się zarzuty, że to na pewno „ustawka", desperackie działania rządu mające zapobiec wyjściu z więzienia Mariusza T. i w ogóle to na pewno „ktoś" podrzucił mu te materiały do celi. Emocje, które wówczas ta sprawa budziła, były tak duże, że ciężko było wytłumaczyć, jak absurdalne i niedorzeczne są te zarzuty.

Mariusz T. przyznał, że wydruki, fotomontaże oraz rysunki są jego własnością

Zgodnie z prawem

Warto zaznaczyć, że minister sprawiedliwości, niezwłocznie po ujawnieniu informacji o znalezionych w celi Mariusza T. materiałach, wydał dyrektorowi generalnemu Służby Więziennej polecenie przeprowadzenia kontroli i dogłębnego wyjaśnienia wszystkich okoliczności oraz wątpliwości, które w związku z tą sprawą się pojawiły. Wnioski z tej kontroli jednoznacznie wskazywały, że nikt nie podrzucił Mariuszowi T. materiałów znalezionych w jego celi 8 i 10 lutego 2014 roku. Analiza monitoringu wykluczyła także, by materiały przekazali mu współwięźniowie.

Zresztą sam Mariusz T. potwierdził, że znalezione w jego celi materiały, czyli wydruki zdjęć, fotomontaże oraz rysunki, są jego własnością. Przyznał też, że wykonał je w poprzednich zakładach karnych, gdyż w rzeszowskim więzieniu nie miał dostępu do kserokopiarki i komputera. Potwierdziło się też, że kierownictwo więzienia w Rzeszowie nie wiedziało o posiadanych przez Mariusza T. materiałach ani o ich charakterze.

Kontrola dobitnie wykazała, że zarzuty stawiane funkcjonariuszom Służby Więziennej, a także ministrowi sprawiedliwości, były bezpodstawne. Funkcjonariusze Służby Więziennej działali zgodnie z prawem.

Niezależnie od kontroli, swoje postępowanie w tej sprawie prowadziła Prokuratura Okręgowa w Tarnowie. 2 lipca umorzyła to śledztwo. Przedmiotem prokuratorskiego postępowania było ustalenie, czy funkcjonariusze Służby Więziennej i policji nie nadużyli przydzielonych im uprawnień i ciążących na nich obowiązków i czy nie dopuścili do pozostawienia bądź umieszczenia w rzeczach należących do Mariusza T. materiałów, które mogły być ocenione  jako zawierające treści pornograficzne z udziałem małoletnich poniżej 15 lat.

W swoim komunikacie prokuratura napisała między innymi, że w toku śledztwa przeprowadzono szereg dowodów, między innymi przesłuchano w charakterze świadka Mariusza T., a wyniki przeprowadzonych w śledztwie czynności wykazały, że nie doszło do zdarzeń będących przedmiotem postępowania. Uznano, że w rzeczach Mariusza T.  funkcjonariusze Służby Więziennej i policji nie umieścili materiałów, które mogły być ocenione jako zawierające treści pornograficzne z udziałem małoletnich.

Szkolenia i procedury

W efekcie zleconej przez Ministerstwo Sprawiedliwości kontroli zostaną przeprowadzone szkolenia dla funkcjonariuszy w zakresie rozpoznawania wytworów pracy osadzonych mogących stanowić naruszenie prawa lub utrwalać nieprawidłowe wzorce zachowań. W trakcie kontroli okazało się bowiem, że nikt wcześniej nie zwrócił uwagi na materiały Mariusza T. i nie zawiadomił prokuratury o możliwości popełnienia przez niego przestępstwa.

Z raportu służby więziennej wynika, że funkcjonariusze z rzeszowskiego więzienia mieli wcześniej świadomość, że Mariusz T. posiada te materiały, ale przez długi czas nie wzbudzały one niczyjego zainteresowania i nie dopatrzono się w nich treści, które mogą naruszać prawo. Zresztą część grafik i kopii zdjęć Mariusza T. została zatrzymana już w grudniu 2012 r. Ich treść nie została jednak wówczas uznana za pornograficzną, a jedynie za „stymulującą napięcie seksualne". Nie podjęto wtedy decyzji o kompleksowej ocenie tych materiałów.

Funkcjonariusze po tym zdarzeniu nie zostali w żaden sposób poinstruowani o konieczności prowadzenia kontroli cel osadzonych pod kątem analizy treści materiałów wytwarzanych przez osadzonych i nie zostali przeszkoleni, tak aby byli w stanie ocenić, czy nie naruszają one prawa lub nie wzmacniają nieprawidłowych wzorców zachowań więźniów.