Tuzin najważniejszych w 2021 roku. Subiektywny ranking Jerzego Haszczyńskiego

To oni, nie tylko politycy, wystąpili w głównych rolach w kończącym się, trudnym dla świata, roku.

Publikacja: 29.12.2021 21:00

Ugur Sahin i Özlem Türeci

Ugur Sahin i Özlem Türeci

Foto: AFP

1–2. Özlem Türeci i Ugur Sahin

Założyciele i szefowie BioN- Techu, do niedawna niewielkiej firmy biotechnologicznej z niemieckiej Moguncji. Urosła, gdy wraz z amerykańskim gigantem farmaceutycznym Pfizer opracowała pierwszą dopuszczoną do użytku szczepionkę mRNA przeciw Covid-19. Teraz jest przedsiębiorstwem o wielkich obrotach, a Özlem Türeci i Ugur Sahin stali się symbolami walki z koronawirusem, czyli najważniejszego wyzwania dla świata w ostatnich dwóch latach i nie wiadomo ilu następnych.

Czytaj więcej

Szef BioNTechu: Covid-19 zostanie z nami następnych 10 lat

Pandemia wyznacza zadania rządom, decyduje o nastrojach społecznych i popularności polityków, o zmianach w gospodarce, wymianie handlowej, w stylu życia i wizerunku wielu państw. Özlem Türeci i Ugur Sahin, wybitni lekarze i badacze, stali się też symbolami sukcesu nauki i integracji imigrantów. Oraz wzorem małżeństwa, które łączy praca, pasja i życie rodzinne. Ona urodziła się w Niemczech w rodzinie imigrantów tureckich, on w Turcji, ale jako dziecko przyjechał do Niemiec do ojca, gastarbeitera. Nikt z wielomilionowej społeczności tureckiej w RFN nie zrobił takiej kariery jak oni i nikt nie zrobił dla niej tak wiele. Dzieci tureckich gastarbeiterów są dumą Niemiec. Małżeństwo trafiło na listę miliarderów. Brakuje im już tylko Nagrody Nobla.

3. Franciszek

AFP

Papież, najważniejszy katolik świata. Znowu drażnił i niepokoił syty Zachód. Jednych troską o imigrantów, drugich – porównując walkę eurokratów z Bożym Narodzeniem do działań nazistów i komunistów. Występował w obronie skazańców, aborcję nazywał morderstwem, bronił tradycyjnej rodziny.

Czytaj więcej

Papież odwiedził we wtorek największe osiedle romskie na Słowacji

Mimo sędziwego wieku i pandemii odbył w tym roku trzy pielgrzymki, dwie tam, gdzie katolicy są nieliczni. Na Cyprze i w Grecji wyciągnął rękę do przywódców prawosławia i odwiedził obóz uchodźców. W Iraku spotkał się z najważniejszym przywódcą duchowym tamtejszych szyitów Alim Sistanim. Znalazł w ajatollahu sojusznika w obronie bliskowschodnich chrześcijan, których los leży mu na sercu. Dla nich gotów był nawet na współpracę z Putinem. Rosjanie, interweniując kilka lat temu w Syrii, uratowali chrześcijan przed fundamentalistami islamskimi. Franciszek ma nadzieję, że będzie pierwszym papieżem, który odwiedzi Rosję. Na Słowacji pojechał do osiedla Lunik IX – symbolu wykluczenia Romów.

4. Andżelika Borys

Fotorzepa/ Robert Gardziński

Szefowa Związku Polaków na Białorusi, nieuznawanego od dawna przez reżim, ostatnio skazanego na zniszczenie. Prześladowana już w przeszłości. Teraz stała się ofiarą brutalnych represji po wielkich protestach społecznych, będących reakcją na sfałszowanie przez dyktatora ubiegłorocznych wyborów. Nie dała się złamać w więzieniu, nie chciała Łukaszenki prosić o ułaskawienie. Niewolą w strasznych warunkach, utratą zdrowia i cierpieniem płaci za miłość do Białorusi i oddanie sprawom tamtejszych Polaków. Miała szansę na emigrację do Polski, ale bez prawa powrotu, oznaczałoby to porzucenie mniejszości polskiej, której poświęciła swoje życie.

Czytaj więcej

Irena Biernacka o Andżelice Borys: Liderka naszej społeczności

Jest jednym z 961 więźniów politycznych na Białorusi, siedzą w ponad pięćdziesięciu więzieniach, łagrach, aresztach. Czekają na wyroki lub już je usłyszeli, często kilkunastu lat pozbawienia wolności. Wśród nich dziennikarz i współpracownik Andżeliki Borys ze Związku Polaków Andrzej Poczobut. A także Maria Kalesnikawa, Siarhiej Cichanouski, Wiktar Babaryka i wielu wielu innych.

5. Haibatullah Achundzada

Wikimedia Commons

Najwyższy przywódca talibów, fundamentalistów islamskich, którym wyjątkowo łatwo udało się odbić Afganistan. Zachwiali polityką międzynarodową, zmienili układ sił w Azji Środkowej. I uwidocznili błędy Zachodu, zwłaszcza USA. Parę bilionów dolarów wpompowane przez dwie dekady w Afganistan nie zdały się na nic, gdy talibańscy bojownicy zeszli z gór i ruszyli na podbój. Świat, który w afgańskich miastach stworzono za zachodnie pieniądze i pod ochroną zachodnich żołnierzy, runął jak domek z kart. Zachodnią opinią publiczną wstrząsnęły zdjęcia Afgańczyków, którzy uwierzyli w ten świat, a gdy padł, próbowali się wydostać z Kabulu.

Czytaj więcej

Islamski Emirat, dzień pierwszy

Haibatullah Achundzada to postać tajemnicza, prawie nie pojawia się publicznie, długo znane było tylko jedno jego zdjęcie. Nawet nie wiadomo było, gdzie przebywa. Na jesieni pojawił się w Kandaharze, kolebce talibanu. Administrują inni, on pociąga za sznurki. Nosi tytuł wodza wiernych (amir al-muminin), który nadał mu jeden z najważniejszych terrorystów świata, lider Al-Kaidy Ajman Zawahiri.

6. Olaf Scholz

AFP

Nowy kanclerz Niemiec. Rok temu chyba nawet on sam nie zakładał, że ma szansę stanąć na czele rządu najważniejszego państwa Unii Europejskiej. Niemcy okazali się jednak wyjątkowo niestali w politycznych uczuciach: we wrześniowych wyborach do Bundestagu największego poparcia udzielili SPD, partii, której kandydatem na kanclerza był Scholz. Jeszcze pod koniec ubiegłego roku SPD miała ponad dwa razy gorsze notowania niż CDU.

Czytaj więcej

Jerzy Haszczyński: Niemiecki wzór, niemiecki cel

Rząd Scholza, stworzony przez SPD wraz z Zielonymi i FDP, na sztandary wpisał postęp. Ma być zupełnie inaczej niż w czasach Merkel. Ekologiczniej, sprawiedliwiej społecznie. Lepiej dla imigrantów, trudniej dla Rosji, Chin i łamiących praworządność krajów UE. Niemcy Scholza chciałyby być trendsetterem nowego Zachodu. W tym bardzo federalnej Europy, co raczej w najbliższych, kryzysowych, czasach mało prawdopodobne. Na ile możliwa jest inna polityka zagraniczna Niemiec – przetestują lada moment Putin i zapewne także Xi.

7. Joe Biden

Joe Biden

Joe Biden

AFP

Prezydent Stanów Zjednoczonych. Po zwycięstwie nad Donaldem Trumpem, które zapewniło mu wdzięczność liberalnego Zachodu, zapowiadał się na zwycięzcę tego rankingu. Rzeczywistość okazała się bardziej skomplikowana. Bidenowi udało się przeforsowanie wielkiego planu infrastrukturalnego.

Czytaj więcej

Wyboista droga Joe Bidena

Ale inne wielkie projekty, a nawet obsadzanie kluczowych stanowisk szły jak po grudzie. Podobnie walka z covidem, choć zaczęła się od rekordów w szczepieniach. Zapowiedź humanitarnej polityki imigracyjnej przerodziła się w apel: „Nie przyjeżdżajcie!”. Chaotyczne wycofanie z Afganistanu podważyło zaufanie do Ameryki. Obawy, zwłaszcza w naszym regionie, wywołały też dwie rozmowy Bidena z Putinem, które nie przekonały, że nie jest skłonny do ulegania Kremlowi, mając na głowie wielkie starcie z Chinami. Ma słabe notowania w sondażach, co powrót do władzy Trumpa czyni realnym.

8. Tsai Ing-wen

AFP

Prezydent Tajwanu, wyspy, która pokazała, że chińska demokracja jest możliwa, ale nie do zniesienia dla Pekinu. To o Tajwan może wybuchnąć konflikt między mocarstwami, Chinami i USA. Pani prezydent i jej rodacy niemal codziennie słyszą, że Komunistyczna Partia Chin szykuje się do „zjednoczenia”, czyli przyłączenia Tajwanu.

Czytaj więcej

Xi w rozmowie z Bidenem straszy Tajwańczyków

Oficjalnie metodami pokojowymi. Pekin stosuje naciski, korupcję, inwigilację oraz sankcje wobec państw, które odważyły się wspierać Tajwan. Grupa krajów utrzymujących z nim stosunki dyplomatyczne jest mała, kurczy się nawet (do 14, po niedawnej decyzji Nikaragui). Ale na Zachodzie zmienia się nastawienie. Litwa pierwsza w UE otworzyła przedstawicielstwo z „Tajwanem” w nazwie, na co Pekin zareagował, wypowiadając jej wojnę dyplomatyczną, propagandową i gospodarczą.

9. Ołeksij Reznikow

AFP

W listopadzie stanął na czele Ministerstwa Obrony Ukrainy. Zaraz okazało się, że to najtrudniejsze stanowisko w Europie i kluczowe dla bezpieczeństwa w regionie. Rosja wysłała na granicę z jego krajem dziesiątki tysięcy żołnierzy, olbrzymie ilości sprzętu wojskowego i karetki pogotowia. I postawiła Zachodowi ultimatum: Ukraina będzie na zawsze w naszej strefie wpływów i to my będziemy decydowali, gdzie się kończy NATO, a także, co wolno, a czego nie wolno państwom sojuszu w Europie Środkowo-Wschodniej.

Czytaj więcej

Dobrze płatny separatyzm

Rosyjska inwazja na Ukrainę jest realna mimo bezprecedensowych sankcji, którymi grozi Zachód. Kreml, nie bacząc na cenę, walczy o odtworzenie imperium. Reznikow mobilizuje Ukraińców i apeluje do Zachodu o pomoc wojskową: Wiemy, że sami musimy się obronić, ale musimy mieć czym.

10. Luiz Inácio Lula da Silva

AFP

Były prezydent Brazylii (2003–2010). Wywodzący się z ruchu związkowego charyzmatyczny lider lewicy, za którego władzy dziesiątki milionów Brazylijczyków wyrwało się z biedy. Wydawało się, że jego kariera jest skończona. Skazany na dziewięć i pół roku pozbawienia wolności za skandal korupcyjny 19 miesięcy siedział w więzieniu. Sąd najwyższy anulował jednak w tym roku wyrok, podważając kompetencje sędziego, który go wydał. Lula będzie mógł wystartować w wyborach prezydenckich na jesieni 2022 roku. I ma szansę wygrać z Jairem Bolsonaro, skrajnie prawicowym prezydentem, którego notowania podcięło lekceważenie pandemii i szczepień. Z powodu covidu zmarło 620 tys. Brazylijczyków.

11. Petr Fiala

AFP

Nowy premier Czech, pogromca kontrowersyjnego Andreja Babiša. Przejął stery rządu składającego się z pięciu różnych ideowo partii, które w wyborach walczyły w trzech blokach. Profesor, politolog, autor tekstów krytycznych wobec pogłębiania integracji europejskiej. Jest liderem prawicowej ODS, partii należącej wraz z PiS do Europejskich Konserwatystów i Reformatorów. I pod wieloma względami jej bliskiej. Ale stawiającej na dialog, skłonnej do kompromisów, także z liberalną lewicą. Jak inne od Polski są Czechy, pokazał Fiala, składając w dziesiątą rocznicę śmierci hołd Vaclavowi Havlowi, rywalowi politycznemu ODS. Katolik z wyboru stojący na czele rządu jednego z najbardziej areligijnych krajów świata.

12. Naftali Bennett

AFP

Premier Izraela. Jego partia ma zaledwie siedmiu posłów w 120-mandatowym Knesecie. Ale okazała się kluczowa do odsunięcia od władzy, po dwunastu latach, Beniamina Netanjahu. Przez lata z nim blisko współpracował. Jest nawet, co sam podkreślał, znacznie bardziej od niego prawicowy. Inni uważają go za skrajnego nacjonalistę.

Czytaj więcej

Netanjahu odchodzi: Wyłania się nowy Izrael

To pierwszy premier Izraela podkreślający religijność noszeniem na głowie kipy. Partia Bennetta, Jamina, reprezentuje osadników żydowskich i sprzeciwia się utworzeniu państwa palestyńskiego. To nie przeszkodziło utworzeniu koalicji aż ośmiu partii, w tym bardzo lewicowych i świeckich, a nawet arabskich islamistów. Rząd Bennetta ma minimalną większość w Knesecie, a jednak trwa już ponad pół roku. Niechęć do Netanjahu okazała się silnym spoiwem.

1–2. Özlem Türeci i Ugur Sahin

Założyciele i szefowie BioN- Techu, do niedawna niewielkiej firmy biotechnologicznej z niemieckiej Moguncji. Urosła, gdy wraz z amerykańskim gigantem farmaceutycznym Pfizer opracowała pierwszą dopuszczoną do użytku szczepionkę mRNA przeciw Covid-19. Teraz jest przedsiębiorstwem o wielkich obrotach, a Özlem Türeci i Ugur Sahin stali się symbolami walki z koronawirusem, czyli najważniejszego wyzwania dla świata w ostatnich dwóch latach i nie wiadomo ilu następnych.

Pozostało 96% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Opinie polityczno - społeczne
Tusk wygrał z Kaczyńskim, ograł koalicjantów. Czy zmotywuje elektorat na wybory do PE?
Materiał Promocyjny
Co czeka zarządców budynków w regulacjach elektromobilności?
Opinie polityczno - społeczne
Zuzanna Dąbrowska: Wybory do PE. PiS w cylindrze eurosceptycznego magika
Opinie polityczno - społeczne
Maciej Strzembosz: Czego chcemy od Europy?
Opinie polityczno - społeczne
Łukasz Warzecha: Co Ostatnie Pokolenie ma wspólnego z obywatelskim nieposłuszeństwem
Opinie polityczno - społeczne
Jan Zielonka: Donald Tusk musi w końcu wziąć się za odbudowę demokracji