Gazpromowi chodzi o gazociąg północny

[b]Rz: Kto wygra w gazowym konflikcie między Rosją a resztą Europy?[/b]

[b]Alan Riley:[/b] To już nie konflikt, to prawdziwa gazowa wojna. I trzeba przyznać, że Rosjanie mają w tym swoje racje, bo Ukraińcy zawsze podbierali im gaz. To także cecha ukraińskiego charakteru, że nie wywiązywali się z umów, nie dotrzymywali zobowiązań. Nie mówiąc już o tym, że zazwyczaj jest tam również konflikt między premierem i prezydentem, co Rosjanie umiejętnie potrafią wykorzystać i wygrać. Ponadto Ukraińcy mnóstwo gazu marnotrawią. To kraj, gdzie ten surowiec wykorzystuje się najmniej ekonomicznie na świecie. Z drugiej strony Rosjanie prowadzą swoje gierki i lubią dobrze zamieszać, a robią to zazwyczaj z przyczyn politycznych. W tym roku doszły jeszcze kwestie finansowe, bo ceny surowców spadły, więc Rosja jest biedniejsza. To dlatego teraz tak naciska na nowe umowy i nowe, wyższe ceny.

[b]A jakie są cele polityczne?[/b]

Rosja chce pokazać Europie, że Ukraina jest niewiarygodnym partnerem w handlu gazem. I tym samym chce udowodnić konieczność budowania gazociągu północnego i południowego między Rosją a Unią z pominięciem Europy Środkowej. Zadaniem polskiej dyplomacji jest przeciwstawienie się takiej interpretacji ukraińsko-rosyjskiego sporu, bo to interpretacja groźna dla nas.

[b]Czyli Rosji chodzi o pokazanie – zobaczcie mamy gaz i chcemy go przesłać, ale z winy Ukraińców do was nie dociera. A gdybyśmy mieli gazociąg północny, nikt nie mógłby kraść.[/b]

Naturalnie, że jest to częścią rosyjskiej strategii. Dodatkowo kryzys gospodarczy spowodował, że budowa tak gazociągu północnego, jak i południowego jest zbyt kosztowna i Rosjan dzisiaj absolutnie nie stać na to, aby ją finansować. W porównaniu ze styczniem ubiegłego roku kapitalizacja rynkowa Gazpromu spadła o 76 proc., a emitowane przez nią obligacje na międzynarodowych rynkach mają ocenę „śmieci”. Przy tym zadłużenie wynosi aż 40 mld dol., a tegoroczne przychody spadną, bo jakkolwiek Gazprom prężyłby muskuły, to ceny gazu pozostaną związane z cenami ropy, która gwałtownie staniała. Nie ma więc możliwości, aby Gazprom był w stanie pokryć koszty budowy gazociągu północnego, na który musi wyłożyć 12 mld dol., i południowego, gdzie działka Gazpromu to 20 mld dol.

[b]Co w takim razie może zrobić UE, aby podobna sytuacja nie miała już miejsca?[/b]

Jedynym rozwiązaniem jest powrót do protokołów tranzytowych między UE a Rosją, gdzie zostało dokładnie zapisane, na jakiej zasadzie odbywają się te dostawy systemami gazociągów europejskich, a w kwestiach spornych powinien rozstrzygać Trybunał. To dzisiaj najtańsza i najrozsądniejsza droga rozwiązania tego problemu.

[b]Takie rozwiązanie wymaga czasu. Czy tak na już UE jest w stanie cokolwiek zrobić?[/b]

Przerwanie dostaw to desperacka próba Rosjan zmuszenia Brukseli. Rosjanie robią wszystko, aby Bruksela zaangażowała się w konflikt i wzięła udział w negocjacjach. Ale nadal musi dojść do zasadniczego pogorszenia sytuacji, aby UE zdecydowała się na ingerencję. Putin pojawia się w telewizji i nakazuje wstrzymanie dostaw. Rosjanie wyraźnie prowokują i wszystko rozgrywają z zimną krwią, a przy tym są wyraźnie zdeterminowani bardziej niż kiedykolwiek przedtem. Nie zawaham się tutaj użyć określenia „rosyjskie szaleństwo”.

[b]Mamy więc kolejne potwierdzenie, że bezpieczeństwo energetyczne nie istnieje. Jakie jest wyjście z tej sytuacji?[/b]