Rynek cukru trzeba uwalniać stopniowo

Rz: Przeciwnicy regulacji rynku cukru w UE, w tym firmy spożywcze, twierdzą, że ma ona cechy zmowy cenowej i może być niezgodna z Konstytucją RP. Mają rację?

Marcin Roszkowski:

Rozważania, czy przepisy wspólnotowe wprowadzają zmowę cenową, odwracają uwagę od zasadniczej kwestii: w jaki sposób należy zmieniać unijny rynek cukru. To, że zmiany powinny nastąpić, nie ulega wątpliwości. Pytanie tylko, kiedy wejdą w życie i jak zabezpieczyć interesy różnych grup, w tym konsumentów.

Czy całkowita liberalizacja rynku cukru w UE jest możliwa?

Model, w którym równocześnie zniesione byłyby kwoty produkcyjne, ceny minimalne i szeroko otwarte zostałyby unijne granice dla cukru z Brazylii i innych państw, byłby ewenementem na skalę światową. Brak rozsądnych mechanizmów chroniących europejski przemysł i rolnictwo skutkować może poważnym zachwianiem równowagi na wspólnotowym rynku. Narażeni bylibyśmy też na dyktat pozaeuropejskich koncernów cukrowych. Konkurowanie z nimi przypominałoby walkę mrówki ze słoniem.

Aktualne rozwiązania są jednak krytykowane przez samą branżę cukrowniczą, chodzi m.in. o zbyt małe limity produkcyjne...

Uwalnianie rynku, także z punktu widzenia polskich interesów, powinno odbywać się stopniowo. Pomysł wprowadzenia rewolucyjnych zmian w 2015 r. wywołuje sceptycyzm nawet u ekspertów, którzy nie są entuzjastami systemu kwotowego.

Od czego należy zacząć zmiany?

W pierwszym rzędzie powinno się stworzyć mechanizm, dzięki któremu błyskawicznie można będzie wprowadzać cukier pozakwotowy na rynek unijny, jeśli będzie to istotne dla utrzymania równowagi pomiędzy podażą a popytem. W drugiej kolejności należy pomyśleć nad innymi mechanizmami niż cła dla ochrony unijnego rynku przed zalewem cukru spoza Unii.

Jaka przyszłość czeka branżę cukrowniczą w Polsce?

Przyszłość tej branży jest powiązana z decyzjami, które zapadną w Brukseli. Kluczowa będzie również prywatyzacja KSC. Drugie podejście do tego procesu już trwa i od jego powodzenia będzie zależeć kształt naszego cukrownictwa. Dobrym i przyszłościowym rozwiązaniem, nie tylko w kontekście możliwej liberalizacji rynku cukru, jest tworzenie grup spożywczych przez firmy cukrownicze.