Lekarz będzie mógł pracować i dyżurować przez 24 godziny na dobę

Tak uważa Państwowa Inspekcja Pracy, interpretując ustawę o zakładach opieki zdrowotnej1 stycznia 2008 r. zacznie obowiązywać znowelizowana ustawa o zakładach opieki zdrowotnej (DzU z 2007 r. nr 176, poz. 124, dalej ustawa o ZOZ). Zalicza ona okres dyżuru do czasu pracy lekarza.

Eksperci różnią się w ocenie, czy lekarzowi trzeba zapewnić 11-godzinny odpoczynek w każdej dobie i ile może trwać praca z dyżurem. Czy mogą to być 24 godziny, co oznacza, że lekarzowi wolno pracować na swoim etacie 7 godzin 35 minut, a potem dyżurować przez 16 godzin 25 minut, wypełniając 24-godzinny wymiar? Czy po etatowych zajęciach można mu zlecić tylko 5 godzin 25 minut dyżuru, bo w każdej dobie ma mieć 11-godzinny odpoczynek po zakończeniu dyżuru?

Państwowa Inspekcja Pracy w nadesłanym 27 listopada br. piśmie przychyliła się do pierwszego stanowiska. Przyznaje co prawda, że art. 32 jb ust. 1 ustawy o ZOZ gwarantuje pracownikowi w każdej dobie prawo do co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku, ale powołuje się też na jej art. 32 jb ust. 2.

Ten przepis mówi, że u pracowników pełniących dyżur medyczny 11-godzinny okres odpoczynku dobowego, który przypada w dobie pracowniczej, powinien być udzielony bezpośrednio po zakończeniu pełnienia dyżuru.

Oznacza to, że cały czas pracy lekarza musi się zamknąć w dobie pracowniczej (24 godziny liczone od rozpoczęcia pracy w poprzednim dniu, np. od 8.00 do 8.00). Dyżur nie może jednak przekraczać 24 godzin.

PIP uważa też, że regulacja ustawowa zmienia sposób udzielania odpoczynku przewidziany w art. 1515 § 2 dotyczącym dyżuru. Jest przepisem szczególnym i tym samym wyłącza zasady kodeksowe.

Dzięki takiej interpretacji PIP po nowym roku nie zmienią się zasady organizowania pracy lekarzom w szpitalach i zapewnienia obsady dyżurowej, co spędzało już sen z powiek wielu pracodawcom.

Tymczasem prof. Krzysztof Rączka z Uniwersytetu Warszawskiego podtrzymuje swoje stanowisko, że pracownikowi trzeba zapewnić 11 godzin odpoczynku w każdej dobie. Wynika to z art. 32 jb ust. 1 ustawy o ZOZ.

– Nie ma żadnej potrzeby odwoływania się do kodeksu pracy. Przy interpretacji art. 32jb ust. 2 (mówiącym o konieczności udzielenia odpoczynku bezpośrednio po zakończeniu dyżuru medycznego) trzeba zwrócić tylko uwagę na art. 32jb ust. 1 ustawy o ZOZ (gwarantujący pracownikowi w każdej dobie co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku), do którego zresztą się on odwołuje – uważa profesor Rączka.

Zatem, według niego, niezależnie od przyjętego systemu czasu pracy dobowy wymiar czasu pracy wraz z wliczanym do niego dyżurem w każdej dobie nie może przekraczać 13 godzin.

U lekarza zatrudnionego przez 7 godzin 35 minut na dobę dyżur nie potrwa więc dłużej niż 5 godzin 25 minut, a u pracującego 12 godzin – tylko jedną godzinę.