Jak pracują doktorzy i personel medyczny od 1 stycznia 2008 roku

[b]W dziale techniki Instytutu Kardiologii zatrudniamy specjalistę do spraw aparatury medycznej przez 40 godzin na tydzień, tj. 5 dni x 8 godzin. Czy w związku ze nowelizowaną ustawą o ZOZ musimy zmienić jego czas pracy na 37 godzin 55 minut, czyli 5 dni po 7 godzin 35 minut?[/b]

[b]Nie.[/b] Szczegółowo reguluje to art. 32g ust.1 i 2 znowelizowanej ustawy o zakładach opieki zdrowotnej (DzU z 2007 r. nr 176, poz. 124). Zgodnie z nim czas pracy pracowników ZOZ nie może przekraczać 7 godzin 35 minut na dobę oraz przeciętnie 37 godzin 55 minut tygodniowo (w równoważnym systemie czasu pracy wolno zatrudniać takich pracowników do 12 godzin na dobę).

Natomiast odrębna regulacja dotyczy pracowników technicznych, obsługi i gospodarczych. Ich czas pracy wynosi 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin tygodniowo. Prawdopodobnie tę osobę należy zakwalifikować do pracowników technicznych, tym samym nie zmieniają się jej normy czasu pracy. Analizując ust. 2 tego artykułu, należy zauważyć, że ustawodawca nadal wprost nie rozstrzygnął czasu pracy pracowników administracji. Część pracodawców stosuje do nich normę 7 godzin 35 minut, a część traktuje ich jako pracowników obsługi z 8-godzinną normą dobową.

[b]Ile godzin powinien pracować lekarz w sanatorium?[/b]

Jest to osoba wykonująca zawód medyczny i jeżeli jest zatrudniona jako pracownik sanatorium, to zgodnie ze statusem zakładu opieki zdrowotnej jest uprawniona do pracy przez 7 godzin 35 minut dziennie i przeciętnie 37 godzin 55 minut tygodniowo.

[b]A jak długo ma pracować masażysta z uprawnieniami rehabilitanta?[/b]

Jeżeli ma kwalifikacje rehabilitanta, to można go zatrudniać zgodnie z ustawą o ZOZ, czyli 7 godzin 35 minut dziennie. Tyle samo pracują pielęgniarki. Wyjątek dotyczy tzw. skróconego systemu czasu pracy, np. pracowników fizykoterapii, dla których dzienna norma wynosi 5 godzin na pełnym etacie.

[b]Spółka z o.o. zatrudnia na pół etatu stomatologa. Jaki powinien być jego tygodniowy czas pracy? Czy obowiązują go przepisy kodeksu pracy, czy inne? Przez ile godzin powinien przyjmować pacjentów? Ustaliliśmy to na 8 godzin tygodniowo. Stomatolog twierdzi, że zgodnie z obowiązującymi go przepisami musi mieć czas na przygotowanie sprzętu medycznego i prowadzenie dokumentacji. Innego zdania jest nasz radca prawny. Kto ma rację?[/b]

Jeżeli zakład nie ma statusu zakładu opieki zdrowotnej (w tym wypadku NZOZ – niepubliczny zakład opieki zdrowotnej), nie można stosować do niego ustawy o ZOZ. W takiej sytuacji obowiązuje kodeks pracy. A zgodnie z art. 129 § 1 k.p. do stomatologa odnosi się norma dobowa 8 godzin i przeciętna tygodniowa 40 godzin w pięciodniowym tygodniu pracy z zachowaniem okresu rozliczeniowego przewidzianego u pracodawcy.

Czas pracy to taki czas, w którym pracownik pozostaje w dyspozycji pracodawcy, a więc w stanie gotowości fizycznej i psychicznej do wykonywania pracy. Wszystkie czynności, które należy wykonać, aby pracę świadczoną na rzecz pracodawcy zrealizować zgodnie z wymogami, należy zaliczyć do czasu pracy. Jeżeli więc prowadzenie dokumentacji medycznej czy przygotowanie sprzętu jest konieczne, aby prawidłowo wykonać pracę stomatologa (a tak jest w rzeczywistości), czynności te zalicza się do czasu pracy.

[b]Jak ustalić czas pracy psychologa, który na pełny etat pracował pięć dni w tygodniu i zmniejsza ten wymiar do czterech dni? Jaka będzie wówczas dla niego tygodniowa, a jaka miesięczna norma czasu pracy – 4/5 czy 3/4 etatu np. ze 168 godzin? Czy wynagrodzenie wyniesie 4/5, czy 3/4 ze stawki pełnej?[/b]

To pracodawca decyduje i określa w umowie o pracę wymiar etatu i wysokość wynagrodzenia pracownika. W większości regulaminów wynagradzania dla danego stanowiska przewiduje się tzw. widełki (kwota w złotych od – do). Przy założeniu, że mamy do czynienia z podstawowym systemem czasu pracy, u pracownika czytelnika można ustalić wymiar na 4/5 etatu.

U niepełnoetatowców – zgodnie z art. 151 § 5 k.p. – strony ustalają w umowie o pracę dopuszczalną liczbę godzin pracy ponad określony w niej wymiar czasu pracy zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy, których przekroczenie uprawnia pracownika, oprócz normalnego wynagrodzenia, do dodatku jak za pracę w godzinach nadliczbowych. Norma dobowa nadal wynosi 8 godzin, a tygodniowa przeciętnie 40 godzin. Wynagrodzenie można obliczyć, stosując przeliczenie go przez 4/5. Te postanowienia muszą znaleźć się w umowie o pracę.

[b]Czy zgodna z art. 32jb ust. 1 i 2 ustawy o ZOZ jest sytuacja, w której pracownik wykonuje pracę na dyżurze medycznym nieprzerwanie przez 38 godzin, a następnie korzysta z 11-godzinnego odpoczynku?[/b]

[b]Nie.[/b] Ustalenie dyżuru medycznego w formie ciągłej przez 38 godzin jest niezgodne z intencją ustawodawcy. Określając prawo do 11 godzin odpoczynku w art. 32jb ust. 1 ustawy o ZOZ, odniósł się do pojęcia doby (zgodnie z konstrukcją tego odpoczynku przyjętą w kodeksie pracy). W kolejnym ustępie wskazano obowiązek udzielenia 11 godzin odpoczynku po zakończeniu dyżuru medycznego. Dlatego dyżur medyczny musi zamknąć się w dobie pracowniczej. Takie też stanowisko w tej sprawie przyjęły pod koniec ubiegłego roku Główny Inspektorat Pracy i resort zdrowia (>[link=http://www.rp.pl/artykul/88660.html]patrz "Podstawowe zasady organizacji pracy w placówkach służby zdrowia"[/link]). Będą to zatem maksymalnie 24 godziny pracy. W tym 7 godzin 35 minut pracy z etatu, a 16 godzin 25 minut dyżuru lub 24 godziny dyżuru (można również łączyć równoważny system czasu pracy z dyżurem). Następnie należy pracownikowi dać 11-godzinny odpoczynek. Od 1 stycznia 2008 r. dyżur wlicza się do czasu pracy, a nasze prawo nie dopuszcza żadnego systemu czasu pracy, w którym zmiana mogłaby trwać więcej niż 24 godziny.

[b]Czy ustawa dopuszcza, aby lekarz radiolog pełnił dyżur całą dobę (24 godziny)? Jaka jest dzienna i dobowa norma czasu pracy dla takiego lekarza? Od przekroczenia jakiego czasu mamy nadgodziny dla tego medyka?[/b]

Lekarza radiologa obowiązuje czas pracy wynoszący pięć godzin na dobę i 25 godzin przeciętnie tygodniowo. Oczywiście może on pełnić dyżur do 24 godzin. Wówczas taki pracownik w wyniku pracy jednego dnia praktycznie wypracowuje swój etat. Organizację w tym zakresie określa pracodawca i zawsze konieczny będzie w takiej sytuacji grafik.

[b]Czy wynagrodzenie za pracę w ramach pełnionego dyżuru medycznego, do którego zgodnie z art. 32j ust. 4 ustawy o ZOZ stosuje się odpowiednio art. 151[sup]1[/sup] § 1 – 3 k.p., należy powiększać o dodatek za wykonywanie takiego dyżuru w porze nocnej?[/b]

Czas dyżuru medycznego od 1 stycznia 2008 r. wliczamy do czasu pracy, a wynagrodzenie jest płacone jak za godziny nadliczbowe. Dodatek za pracę w nadgodzinach to świadczenie mające zupełnie inny tytuł prawny niż dodatek za pracę w porze nocnej. Nie ma więc podstaw, aby uznać, że wypłata wynagrodzenia za dyżur zaspokaja wszystkie roszczenia pracownika z tego tytułu. Jeżeli dyżur wypadał w nocy, pracownikowi przysługuje także dodatek nocny. Chodzi o 20-proc. dodatek przewidziany w kodeksie pracy. Dodatek nocny przewidziany ustawą o ZOZ dotyczy pracy zmianowej, a z taką – co do zasady – nie mamy do czynienia przy stosowaniu dyżuru medycznego.

[b]Czy przepisy dotyczące 48-godzinnego tygodnia pracy dotyczą także lekarzy na kontrakcie? Czy na kontrakcie nikt nie wnika, ile lekarz pracuje i może on przepracować choćby 100 godzin tygodniowo?[/b]

Kontrakt jest formą umowy nienazwanej. Może nosić cechy stosunku pracy (i wtedy w całości stosujemy do niego prawo pracy), może być też umową cywilną. W tym ostatnim wypadku spory rozstrzyga sąd cywilny, a strony same kształtują warunki umowy. Jednak ustalenie bardzo długiego czasu wykonywania kontraktu, nawet przy uznaniu go za umowę cywilną, będzie nieprawidłowe. Mógłby to podważać np. Narodowy Fundusz Zdrowia, uznając, że prawdopodobnie obniży to standard opieki medycznej, bo lekarz będzie nadmiernie zmęczony.

[b]Czy można z lekarzami podpisać umowy cywilne (tzw. kontrakty) na pracę od 15 do 7 przy założeniu, że podczas etatowego czasu pracy pracują od 7 do 15?[/b]