Za pisemną zgodą lekarze oraz inni pracownicy medyczni z wyższym wykształceniem zatrudnieni w zakładach opieki zdrowotnej udzielających całodobowych świadczeń medycznych mogą pracować dłużej niż przeciętnie 48 godzin na tydzień w przyjętym okresie rozliczeniowym. Tzw. klauzulę opt out dopuszcza art. 32ja ustawy o zakładach opieki zdrowotnej (DzU z 2007 r. nr 14, poz. 89 ze zm., dalej ustawa o ZOZ). Według Państwowej Inspekcji Pracy będzie to najwyżej 78 godzin pracy, bo lekarzowi trzeba zapewnić jeszcze gwarantowane ustawą odpoczynki dobowe (11 godzin) i tygodniowy (35 godzin).
Maksymalny okres dla rozliczenia pracy w takiej opcji wynosi cztery miesiące. I tu pojawia się problem. Nie wiadomo, czy jest to samodzielny okres rozliczeniowy, czyli inny od okresu rozliczeniowego czasu pracy w przyjętym systemie czasu pracy. Przepis o okresie rozliczeniowym dla opt out nie odsyła do długości okresów rozliczeniowych przyjętych przez pracodawcę czy wynikających z innych przepisów. Obydwa rodzaje okresów będą zatem różnej długości. Czy jednak muszą być takie same?
Zasadniczo okres rozliczeniowy służy ustaleniu w nim wymiaru czasu pracy pracownika oraz rozliczeniu jego ewentualnego przekroczenia. Pół biedy, gdy okres rozliczeniowy stosowany dla opt out jest krótszy od tego ogólnego. Większy kłopot może mieć dział kadr szpitala, który maksymalnie – do czterech miesięcy – wydłuży rozliczenie pracy powyżej 48 godzin na tydzień i nie będzie się on pokrywał z okresem rozliczeniowym dla pozostałych pracowników (np. jednomiesięczny).
Lekarz jest zatrudniony w podstawowym systemie czasu pracy w maksymalnym dla tego systemu trzymiesięcznym okresie rozliczeniowym. Natomiast w klauzulach opt out szpital ustalił czteromiesięczny okres rozliczeniowy.
To nie koniec komplikacji przy opt out. Pamiętać jeszcze trzeba o tym, że medykowi wolno cofnąć zgodę na pracę powyżej 48 godzin przeciętnie na tydzień. Informuje on o tym pracodawcę na piśmie i obowiązuje przy tym jednomiesięczny okres wypowiedzenia. Niewykluczone więc, że przypadnie on w trakcie okresu rozliczeniowego. Co wtedy powinien zrobić pracodawca? Może zastosować analogię do rozwiązania stosunku pracy w trakcie okresu rozliczeniowego i zakończyć go z dniem finiszu opt out po miesięcznym okresie wypowiedzenia.
