Komputer został lutnikiem

Wykorzystując skanowanie tomografem, udało się stworzyć kopie słynnych skrzypiec Stradivariusa

Aktualizacja: 30.11.2011 07:58 Publikacja: 30.11.2011 00:51

Oryginał i wycięta przez cyfrową obrabiarkę kopia stradivariusa

Oryginał i wycięta przez cyfrową obrabiarkę kopia stradivariusa

Foto: RSNA

Czy bezduszna technika cyfrowa może zastąpić dzieło mistrza? Amerykanie przekonują, że tak. Najpierw zeskanowali stradivariusa Betts z kolekcji Biblioteki Kongresu, a następnie odtworzyli go dzięki cyfrowej obrabiarce. Otrzymali dokładną replikę instrumentu włoskiego lutnika.

– Mają jakość dźwięku prawie identyczną z oryginałem – mówi dr Steven Sirr, pomysłodawca całego przedsięwzięcia.

Naukowiec jest... radiologiem i skrzypkiem. Jego zdaniem ta technika umożliwi dostęp do najsłynniejszych instrumentów – a właściwie ich brzmienia – muzykom, których nie stać na zakup lub wypożyczenie zawrotnie drogich stradivariusów.

– Tomografia jest wyjątkową metodą umożliwiającą zajrzenie w głąb obiektu – tłumaczy dr Sirr. – W połączeniu z cyfrową obróbką drewna umożliwia nam stworzenie repliki o niezwykłej wprost wierności.

Sirr przyznaje, że pomysł zeskanowania instrumentu muzycznego chodził mu po głowie od dłuższego czasu. Do szpitala przynosił skrzypce, aby ćwiczyć na dyżurze. W 1988 r. musiał wykorzystać aparat do tomografii komputerowej (CT) do stworzenia trójwymiarowych obrazów ciała ofiary ulicznej strzelaniny. Obok leżały skrzypce...

– Myślałem, że instrumenty to po prostu drewniane skrzynki z powietrzem w środku – mówił dr Sirr, prezentując swoją pracę podczas zjazdu radiologów w Chicago. – Strasznie się pomyliłem. One mają swoją anatomię.

Naukowiec nawiązał współpracę z lutnikami – Johnem Waddle'em i Stevenem Rossowem. Zeskanowali ponad sto instrumentów, w tym 29 cennych skrzypiec liczących co najmniej 200 lat.

– Całkiem jak ludzie, skrzypce mają swoje cechy anatomiczne. Kiedy patrzysz na instrument mający kilkaset lat, widzisz dziury zrobione przez robaki, pęknięcia, zniszczenia dokonane przez powodzie i wojny... – mówi dr Sirr.

Wreszcie naukowiec sięgnął po przechowywanego w Bibliotece Kongresu stradivariusa Betts wykonanego w 1704 roku. Stradivariusy należą do najcenniejszych na świecie. Wiele z nich to własność banków lub funduszy inwestycyjnych i nigdy nie opuszczają one skarbców. Inne są własnością najsłynniejszych muzyków świata lub są im wypożyczane. Stradivariusy – jest ok. 650 w dobrym stanie – ciągle drożeją, podobnie jak instrumenty Amati czy Guarneri. Niedawno Lady Blunt sprzedano na aukcji za blisko 16 mln dolarów.

– Mieliśmy dwa cele – zrozumieć, jak te skrzypce działają. I zrobić repliki, aby mieli do nich dostęp młodzi muzycy, którzy nie mogą sobie pozwolić na oryginał – mówi dr Sirr.

Wypożyczone skrzypce wsadzono do tomografu i wykonano tysiąc zdjęć. Następnie połączono je w trójwymiarową całość i przesłano do programu wspomagającego projektowanie. Tam informacje zostały zamienione na zestaw poleceń dla cyfrowej obrabiarki. Ta zaś wycięła z drewna odpowiedni kształt – ze wszystkimi detalami. Poszczególne części lakierowano i łączono już ręcznie.

W ten sposób przygotowano cztery kopie Betts. Są tak doskonałe, że oznaczono je, aby zapobiec fałszerstwom.

Dołącz do nas na Facebooku

– Teraz muzycy nie mają dostępu do własnych skrzypiec tej klasy – mówi Rossow. – To ważne, żeby mogli się takimi instrumentami posługiwać.

Ale eksperci są sceptyczni. – Proces skanowania i obróbki cyfrowej przyspieszy kopiowanie instrumentu – mówi sieci BBC lutnik Samuel Zygmuntowicz. – Ale ostatnie 2 proc. opiera się na wiedzy człowieka o grubości drewna, napięciu strun i wykończeniu drewna.

Dotychczas naukowcy nie znaleźli odpowiedzi na pytanie o niespotykane brzmienie stradivariusów. Badacze mówią o wyjątkowej gęstości drewna, stosowanych substancjach chemicznych zabijających grzyby, strukturze instrumentu.

Ale zrobić idealnej kopii im się nie udało.

Materiał partnera
Technologie kwantowe: nauka tworzy szanse dla gospodarki
Nowe technologie
Niewykrywalny bombowiec strategiczny Sił Powietrznych USA odbył pierwszy lot
Nowe technologie
Co mówią kury? Naukowcy opracowali tłumacza, użyli sztucznej inteligencji
Nowe technologie
Prof. Zybertowicz: AI może potraktować ludzkość jak budowniczy autostrad traktują mrowiska
Materiał Promocyjny
Dell Technologies: nie ma branży czy przedsiębiorstwa, które może funkcjonować bez nowoczesnych technologii