Opinia eksperta o katastrofie Tu-154 inna niż Kaczyńskiego

„Dlaczego bombowiec, bo Tu-154 to przecież przerobiony bombowiec, który spada bez rozbijania z 80 metrów, w tym wypadku się kompletnie rozsypał”; „brzoza o średnicy 40 centymetrów nie powinna mu urwać skrzydła”. Takie sformułowania padły w wywiadzie na temat katastrofy pod Smoleńskiem, jakiego prezes PiS Jarosław Kaczyński udzielił portalowi Blogpress.pl.

Z ekspertem lotnictwa, inż. Maciejem Ługowskim (Samoloty.pl), rozmawia o tym Krzysztof Kowalski

[b]Rz: Jest pan specjalistą od silników lotniczych, pracował pan w Rosji w zakładach lotniczych. Co pan sądzi o tego rodzaju wątpliwościach?[/b]

[b]Maciej Ługowski:[/b] Jeśli chodzi o „przerobiony bombowiec”, jest to – z technicznego punktu widzenia – najzwyklejsza bzdura. Ta maszyna została zaprojektowana w latach 60. jako samolot cywilny, pasażerski. Nie ma struktury nośnej bombowca. To zresztą najnowsza wersja rodziny TU-154, z ulepszoną elektroniką, ekonomiczniejsza od wersji poprzednich. W tej sprawie nie ma po prostu więcej o czym mówić.

[b]A czy są podstawy do zdziwienia, że drzewo było przyczyną katastrofy? Czy tak wielki samolot nie powinien po prostu ściąć drzewa i mimo to wylądować?[/b]

Tak mogą rozumować tylko laicy. Bowiem fachowcy wiedzą, że tu w grę wchodzą takie czynniki, jak prędkość samolotu, jego energia kinetyczna, mechanika skrzydła itd. Po ścięciu drzewa podczas podchodzenia do lądowania żaden samolot na świecie nie poradziłby sobie. Dlatego, że konstruktorzy w ogóle nie biorą pod uwagą takich przypadków. Nie ścina się drzew przed pasami startowymi, ponieważ to równa się nieuniknionej katastrofie. Dlatego konstrukcje samolotów nie przewidują takich przypadków, ani w Rosji, ani w Stanach Zjednoczonych, ani nigdzie na świecie. To nie jest pancerna maszyna, która wytrzymałaby takie uderzenie. Gdyby miała je wytrzymać, nie mogłaby latać, byłaby zbyt ciężka. Jeśli już w ogóle mamy sobie wyobrażać pancerny samolot, to musiałby być mały, jedno-, dwuosobowy, ale nigdy pasażer na sto kilkadziesiąt osób. Ale nie warto tego rozważać, bo to nonsens.

[b]Ale samoloty wyglądają masywnie w porównaniu z drzewem średniej wielkości. [/b]

Owszem, wyglądają masywnie, ale są konstrukcjami cienkościennymi, inaczej nie byłyby w stanie unosić się w powietrzu. Nie mają prawa uderzać o cokolwiek. Powiem tylko tyle, że jeśli dochodzi niekiedy na lotniskach do kolizji samolotu z jakimś pojazdem, na przykład gdy samolot zawadzi skrzydłem o wóz strażacki czy cysternę – a dzieje się to przecież podczas kołowania, na małej prędkości 30, a nie 300 kilometrów na godzinę – to i tak ten samolot nigdzie już nie odlatuje, tylko kierowany jest do remontu, ponieważ zostaje uznany za uszkodzony. Nawet jeśli tego nie widać i nic się od niego nie odrywa.

[b]Czy to nie dziwne, że samolot aż tak bardzo się rozbił, że znalazł się do góry kołami? [/b]

Ekspertów zdziwiłoby, gdyby było inaczej. To wynika z zasad aerodynamiki, dziedziny badającej ruch gazów, ruch ciał stałych w ośrodku gazowym i sił działających na te ciała. W tym przypadku gaz to powietrze, a ciało stałe to samolot. Gdy po ścięciu drzewa skrzydło się urwało z jednej strony kadłuba, pod nieuszkodzonym skrzydłem nadal działała siła nośna. Ale z drugiej strony kadłuba taka siła już nie działała, bo zniszczeniu uległa struktura skrzydła. Zniszczone zostały powierzchnie sterowe. W efekcie – jak mówimy roboczo – samolot zrobił cyrkiel, przechylił się na bok.

[b]Pilot nie był w stanie nic zrobić? [/b]

W tej sytuacji niestety nie. Uszkodzony samolot znajdował się za nisko. Obracał się na bok. Musiało dojść do rozbicia i nie mogło dojść do lądowania. Pilot nie miał już ani czasu, ani fizycznych możliwości na jakiekolwiek działanie. Reakcja silnikami – abstrahując od stanu samolotu – też była niewykonalna. Silniki odrzutowe reagują z co najmniej kilkusekundowym opóźnieniem. Zabrakło czasu i miejsca.

[b]Naprawdę dla polskiego samolotu nie było ratunku?[/b]

Po przekroczeniu pewnej wysokości, gdy maszyna jest zbyt nisko – już nie. Trzeba pamiętać o tym, że Tu-154M nie ma wpisanej w konstrukcję możliwości dotknięcia kołami pasa przy lądowaniu i natychmiastowego poderwania się do góry, gdyby lądowanie okazało się niemożliwe.

[ramka][b]Ściął drzewa. Nikt nie ucierpiał[/b]

Rosyjscy piloci Tu-154M dokonali niewiarygodnego wyczynu, lądując w nocy z niedziałającymi przyrządami na nieczynnym pasie startowym. W środę nad ranem awaria zasilania, łączności radiowej i nawigacji zmusiła załogę samolotu Tu-154M z 72 pasażerami na pokładzie do przerwania lotu z miasta Mirnyj w Jakucji do Moskwy. Samolot przymusowo lądował na nieczynnym lądowisku helikopterów w wiosce Iżma w republice Komi. „Niewiarygodny widok, nie dla ludzi o słabych nerwach. W naszej wiosce dawniej lądowały najwyżej małe samoloty w rodzaju Jaka-40 i An-24, ale pas startowy dawno zarósł krzakami” – stwierdził w rozmowie z portalem newsru.com szef miejscowej administracji Piotr Ditiatiew.

Piloci podeszli do lądowania po dwukrotnym zatoczeniu kręgu nad lądowiskiem.