Pierwotny projekt ustawy przygotowała Kancelaria Prezydenta. Jej celem jest zmiana mechanizmu zapewnienia wsparcia finansowego osobom, które na skutek obiektywnych okoliczności znalazły się w trudnej sytuacji finansowej, a jednocześnie są obowiązane do spłaty rat kredytu mieszkaniowego. Mechanizm ten określają przepisy ustawy z 9 października 2015 r. o wsparciu kredytobiorców znajdujących się w trudnej sytuacji finansowej, którzy zaciągnęli kredyt mieszkaniowy (Dz. U. poz. 1925 oraz z 2018 r. poz. 2243).
Organizacje reprezentujące frankowiczów uznały, że nowelizacja nie realizuje ich potrzeb, gdyż na prośbę banków wykreślono z niej przepisy o wprowadzeniu funduszu konwersji, z którego miało być finansowane przewalutowanie kredytów. Fundusz wsparcia jest ich zdaniem mało przydatny w sytuacji, w jakiej znajduje się zdecydowana większość frankowiczów.
Czytaj też:
Jerzy Bańka: frankowicze mogą liczyć na ogromny benefit
Posłowie wyrwali kły ustawie frankowej. Usunięto kluczowy zapis
Przypomnijmy, że wsparcie polega na przekazywaniu kredytodawcy przez Bank Gospodarstwa Krajowego kwoty środków pieniężnych z przeznaczeniem na spłatę zobowiązań kredytobiorcy z tytułu kredytu mieszkaniowego. Nowelizacja wprowadza nowy instrument wspierający - pożyczkę na spłatę zadłużenia. Może ją uzyskać kredytobiorca, który zdecyduje się na sprzedaż kredytowanej nieruchomości, a środki uzyskane ze sprzedaży nie pokryją całego zobowiązania. Wówczas będzie mógł uzyskać zwrotną nieoprocentowaną pożyczkę (maksymalnie w wysokości 72 000 złotych) na spłatę zadłużenia. Przed dokonaniem sprzedaży kredytowanej nieruchomości kredytobiorca może wystąpić o przyrzeczenie udzielenia mu tej pożyczki, zwane w ustawie „promesą".
Źródłem finansowania obu instrumentów jest Fundusz Wsparcia Kredytobiorców, na który składają się banki.
Wsparcie będzie uzyskiwane, tak jak dotychczas, przez kredytobiorcę, który utracił zatrudnienie i ma status bezrobotnego. Zmieniła się jednak wartość wskaźnika RdD ( stosunek wydatków kredytobiorcy związanych z obsługą miesięcznej raty kapitałowej i odsetkowej kredytu mieszkaniowego do miesięcznego dochodu gospodarstwa domowego kredytobiorcy), który jest innym warunkiem przyznania wsparcia. Według nowej ustawy musi on przekroczyć 50 proc., a nie jak obecnie - 60 proc.
Dwukrotnie podwyższono wynikające z ustawy o pomocy społecznej kwoty dochodów na jednego członka rodziny lub na osobę samotnie gospodarującą, które będą uprawniały do otrzymanie wsparcia (w przypadku, gdy miesięczny dochód gospodarstwa domowego, pomniejszony o miesięczne koszty obsługi kredytu mieszkaniowego nie przekracza tych kwot).
Ustawa nowelizująca przewiduje również wydłużenie okresu pomocy z 18 do 36 miesięcy oraz zwiększenie wysokości maksymalnego wsparcia z 1500 zł do 2000 zł miesięcznie (maksymalnie w wysokości 72 000 złotych). Jednocześnie ustawodawca wprowadził mechanizm częściowego umorzenia pozostałych do zwrotu środków, w przypadku terminowego zwrotu części rat z tytułu udzielonego wsparcia.
Ponadto, stosownie do zmienianego przedmiotową nowelizacją, art. 23 ust. 2 ustawy, Rada Funduszu, na uzasadniony wniosek kredytobiorcy lub kredytodawcy, może umorzyć w całości lub części należności z tytułu udzielonego wsparcia, przy czym wprowadzona zostaje możliwość umorzenia należności w przypadku przyznania wsparcia na podstawie którejkolwiek z przesłanek określonych w ustawie, a nie jak miało to miejsce dotychczas, z wyłączeniem możliwości umorzenia należności wówczas, gdy kredytobiorca uzyskał wsparcie ze względu na posiadany status bezrobotnego.
Nowelizacja zapewnia możliwość wystąpienia przez kredytobiorcę, za pośrednictwem kredytodawcy, do Rady Funduszu Wsparcia Kredytobiorców, z wnioskiem o dodatkową weryfikację wniosku o udzielenie wsparcia lub pożyczki na spłatę zadłużenia - w przypadku jego odrzucenia przez kredytodawcę. Kredytobiorca może to zrobić w terminie 14 dni od otrzymania informacji o odrzuceniu wniosku. Rada Funduszu dokona ponownej weryfikacji wniosku niezwłocznie, nie później niż w terminie 2 miesięcy, rozstrzygając w przedmiocie spełnienia lub niespełnienia warunków przyznania wsparcia lub pożyczki na spłatę zadłużenia.
Zgodnie z wprowadzonym do ustawy nowelizowanej przepisem art. 6a, wypowiedzenie umowy kredytu mieszkaniowego zarówno w okresie rozpatrywania wniosku o wsparcie, promesę lub pożyczkę na spłatę zadłużenia jak i dodatkowej weryfikacji (w przypadkach, o których mowa w ustawie) nie wywołuje skutku względem kredytobiorcy.
Ustawa wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2020 roku, z wyjątkiem art. 7 (jest to przepis o charakterze dostosowującym), który wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.
