- Zgodnie z art. 36 ustawy z 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (DzU nr 119 poz. 1116 z późn. zm.) ustanowienie odrębnej własności lokali może nastąpić po nabyciu przez spółdzielnię mieszkaniową własności lub prawa użytkowania wieczystego działek budowlanych, na których wybudowano budynki. Do ustanowienia odrębnej własności potrzebna jest uchwała zarządu spółdzielni sporządzona w formie pisemnej pod rygorem nieważności, określająca przedmiot odrębnej własności lokali. Zgodnie z art. 42 ust. 3 ustawy z 15 grudnia 2000 r. uchwała ta powinna określać m.in. oznaczenie nieruchomości, rodzaj, położenie i powierzchnię lokali oraz pomieszczeń przynależnych (piwnic lub pomieszczeń gospodarczych), wielkość udziałów we współwłasności nieruchomości wspólnej związanych z odrębną własnością każdego lokalu, oznaczenie osób, którym zgodnie z przepisami ustawy przysługuje prawo żądania przeniesienia na nich własności poszczególnych lokali, przypadający na każdy lokal stan zadłużenia etc.
Dopóki uchwała, o której mowa, nie wejdzie w życie, spółdzielnia nie może przenieść własności żadnego lokalu. Jeśli uchwały nie ma, spółdzielni trudno będzie dotrzymać terminu, który wprowadziła nowelizacja ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych (która weszła w życie 31 lipca 2007 r.). Art. 17 14 przewiduje, iż spółdzielnia zawiera umowę przeniesienia własności lokalu (po dokonaniu spłaty przypadających na ten lokal części zadłużenia kredytowego oraz spłaty zadłużenia z tytułu opłat) w terminie trzech miesięcy od dnia złożenia wniosku.
Nowela wprowadza też odpowiedzialność karną (ograniczenie wolności albo grzywna) dla członków zarządów, którzy nie zawierają ze spółdzielcami umów o przeniesienie własności (art. 272 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych).
Jeśli zaś chodzi o prawo użytkowania wieczystego gruntu i bonifikatę, jaka przysługuje spółdzielni przy zmianie statusu gruntu z użytkowania wieczystego we własność, to nie wszystkie spółdzielnie z możliwości tej korzystają. Nie uniemożliwia to jednak przekształcenia własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu w odrębną własność, lecz jedynie sprawia, iż prawem związanym z taką odrębną własnością lokalu jest udział w prawie użytkowania wieczystego gruntu, a nie we własności tego gruntu, i powoduje konieczność opłacania przez właściciela lokalu podatku od nieruchomości i opłaty za użytkowanie wieczyste gruntu.
Jednakże i tę kwestię nowelizacja uregulowała. Zgodnie bowiem z art. 35 ust. 21 jeżeli właścicielem zbywanych działek budowlanych jest Skarb Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego lub ich związki i została przez właściwy organ udzielona bonifikata na zasadach określonych w przepisach ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, to na pisemny wniosek osoby, której przysługuje roszczenie o ustanowienie odrębnej własności lokalu i o przeniesienie jego własności, zarząd spółdzielni jest obowiązany w ciągu trzech miesięcy od dnia złożenia wniosku o wyodrębnienie własności lokalu wraz z udziałem w nieruchomości wspólnej do wystąpienia z pisemnym wnioskiem do właściciela nieruchomości o sprzedaż tej nieruchomości na warunkach udzielonej bonifikaty.
