Sąd Najwyższy: nie na takie lotnisko dostali teren w użytkowanie

Prawo użytkowania wieczystego ma charakter celowy, co oznacza, że jego powstanie powinno prowadzić do realizacji uzgodnionego, doniosłego publicznie zamierzenia.

Publikacja: 18.05.2023 12:56

Sąd Najwyższy: nie na takie lotnisko dostali teren w użytkowanie

Foto: Fotorzepa / Jerzy Dudek

Realizacja określonego celu uzasadnia przyznanie użytkownikowi wieczystemu wieloletnich uprawnień w odniesieniu do gruntu publicznego, zbliżonych w swej treści do prawa własności. Ta silna, stabilna pozycja użytkownika wieczystego jest jednak ograniczona koniecznością respektowania uzgodnień dotyczących sposobu wykorzystania nieruchomości - to sedno najnowszego wyroku Sądu Najwyższego.

Kwestia ta wynikła w sprawie, w której jedna z nadbałtyckich gmin domaga się rozwiązanie umowy użytkowania wieczystego udzielonego na 99 lat w 2003 r. (po przetargu) na rzecz spółki z o.o. z Warszawy na nieruchomości (ponad 44 ha). Znajdowała się na niej część poradzieckiego pasa startowego. Ma on długość 2000 m (a 500 m jest w sąsiedniej gminie) z przeznaczeniem na budowę lotniska IV klasy, muzeum lotnictwa oraz bazy aeroklubu.

Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego zezwolił na założenie lotniska, nie doszło jednak do jego wzniesienia, w szczególności wybudowania nowego pasa startowego, terminala ani innych budynków i urządzeń związanych z utworzeniem lotniska. Do utrzymania na tym terenie ruchu lotniczego wykorzystano istniejącą już wcześniej infrastrukturę, naprawianą, konserwowaną i ulepszaną przez pozwaną - lotnisko działa sezonowo.

Sąd Okręgowy rozwiązał umowę, ale Sąd Apelacyjny w Szczecinie był innego zdania i powództwo gminy oddalił wskazując, że mimo że cel umowy nie został zrealizowany, to nie zachodziły podstawy do jej rozwiązania (na podstawie art. 240 kodeksu cywilnego), gdyż takie żądanie uzasadnia jedynie korzystanie z gruntu w sposób sprzeczny z jego umownym przeznaczeniem. Naruszenie obowiązku wynikającego z umowy musi być przy tym oczywiste, ewidentne i niczym nieusprawiedliwione.

Art. 240 Kc. przypomnimy stanowi, że umowa o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste może ulec rozwiązaniu przed upływem określonego w niej terminu, jeżeli wieczysty użytkownik korzysta z niego w sposób oczywiście sprzeczny z jego przeznaczeniem określonym w umowie, w szczególności jeżeli wbrew umowie użytkownik nie wzniósł określonych w niej budynków lub urządzeń.

Sąd Najwyższy w składzie: prezes Izby Cywilnej Joanna Misztal-Konecka, sędzia Beata Janiszewska i Marcin Krajewski był innego zdania i uchylił wyrok SA nakazując mu ponowne rozpoznanie sprawy. W uzasadnieniu SN wskazał, że celowy charakter prawa użytkowania wieczystego wyklucza przyjęcie nadmiernie zawężającej wykładni art. 240 k.c. W innym razie potencjał, który wiąże się z możliwością wykorzystania gruntu publicznoprawnego, zostałby zaprzepaszczony przez wieloletnie utrzymywanie się prawa użytkowania wieczystego, mimo że korzystanie przez użytkownika z nieruchomości następowałoby w sposób oczywiście sprzeczny z jej przeznaczeniem uzgodnionym w umowie. Rozwiązanie umowy o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste umożliwia właścicielowi realizację zamierzonego celu z udziałem innego podmiotu lub ewentualnie wykorzystanie gruntu w inny sposób.

Sygnatura akt II CSKP 1005/22

Czytaj więcej

Koniec użytkowania wieczystego w Polsce

Realizacja określonego celu uzasadnia przyznanie użytkownikowi wieczystemu wieloletnich uprawnień w odniesieniu do gruntu publicznego, zbliżonych w swej treści do prawa własności. Ta silna, stabilna pozycja użytkownika wieczystego jest jednak ograniczona koniecznością respektowania uzgodnień dotyczących sposobu wykorzystania nieruchomości - to sedno najnowszego wyroku Sądu Najwyższego.

Kwestia ta wynikła w sprawie, w której jedna z nadbałtyckich gmin domaga się rozwiązanie umowy użytkowania wieczystego udzielonego na 99 lat w 2003 r. (po przetargu) na rzecz spółki z o.o. z Warszawy na nieruchomości (ponad 44 ha). Znajdowała się na niej część poradzieckiego pasa startowego. Ma on długość 2000 m (a 500 m jest w sąsiedniej gminie) z przeznaczeniem na budowę lotniska IV klasy, muzeum lotnictwa oraz bazy aeroklubu.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona
Praca, Emerytury i renty
Czy każdy górnik może mieć górniczą emeryturę? Ważny wyrok SN
Prawo karne
Kłopoty żony Macieja Wąsika. "To represje"
Sądy i trybunały
Czy frankowicze doczekają się uchwały Sądu Najwyższego?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Rośnie lawina skarg kasacyjnych do Naczelnego Sądu Administracyjnego