Od 1 stycznia 2013 r. przestanie obowiązywać art. 6 nowelizacji ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych z 18 grudnia 2009 r. (DzU nr 223, poz. 1779). Przewiduje on, że do końca tego roku na pisemne żądanie członka spółdzielni, któremu przysługuje spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielnia ma obowiązek przekształcić je we własnościowe. Nie każdym jednak wypadku tak się stanie.
Z wykupu skorzystać mogą spółdzielcy mieszkający w budynku postawionym na nieruchomości, do której spółdzielni nie przysługuje ani prawo własności, ani użytkowania wieczystego. Ważne jest także, by spółdzielnia nie podjęła jeszcze dla tej nieruchomości uchwały o odrębnej własności lokali (w dużym uproszczeniu jest to swoisty wykaz lokali i uprawnionych do ich przewłaszczenia, na podstawie uchwały można wykupić mieszkanie na własność).
Osoba, która chce wykupić lokal, powinna w tym celu złożyć wniosek do spółdzielni oraz spełnić warunki z art. 12 ust. 1 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. Nie może więc zalegać w opłatach za mieszkanie. Powinna spłacić kredyt w części przypadającej na ten lokal. Chodzi o ten zaciągnięty przed laty przez spółdzielnię na wybudowanie bloku, w którym znajduje się lokal objęty przekształceniem. Trzeba też spłacić tę część kredytu, którą przed laty bank umorzył spółdzielni, tzw. kwotę umorzenia (przypadającą na dany lokal).
Takie przekształcenie nic nie kosztuje, wizyta u notariusza nie jest bowiem potrzebna. Do przekształcenia wystarczy zwykła umowa pisemna.
Uwaga! Prawo do przekształcenia ma formę roszczenia. Oznacza to, że jeżeli spółdzielca wystąpił do spółdzielni o przekształcenie, ta nie może mu odmówić wykupu, jeśli spełnia on wszystkie warunki z ustawy. Jeżeli jednak odmówi, to wtedy można wystąpić do sądu, wówczas wyrok sądowy zastępuje oświadczenie woli spółdzielni mieszkaniowej.
