Żądanie ustanowienia służebności przesyłu nie przedawnia się

Żądanie ustanowienia służebności przesyłu nie przedawnia się nigdy, tak jak prawo do drogi koniecznej

Aktualizacja: 21.02.2013 12:59 Publikacja: 21.02.2013 08:42

Wczorajsza uchwała Sądu Najwyższego rozstrzyga jedną z zasadniczych kwestii dla stosunkowo nowej, wprowadzonej 3 sierpnia 2008 r., instytucji służebności przesyłu.

Co z przedawnieniem

Uregulowania stanu prawnego instalacji (zwykle ze względu na historyczne zaszłości) może żądać właściciel nieruchomości i właściciel instalacji, czyli zakład przesyłowy, np. energetyczny. Zasadą jest, że właścicielowi gruntu należy się wynagrodzenie za obciążającą go służebność, ale też odszkodowanie za straty, np. w zasiewach. Nic dziwnego, że wielu właścicieli występuje z takimi żądaniami. Nieraz jednak to sam zakład jest tym zainteresowany.

Z takim roszczeniem wystąpiła też PGE Dystrybucja z Lublina. Chodziło o nieruchomość w Węgorzewie należącą do miejscowego Przedsiębiorstwa Turystycznego, na której stoi murowana wieża transformatorowa niezbędna do dystrybucji energii elektrycznej. Właściciel nieruchomości wniósł o oddalenie wniosku, wskazując, że wcześniej strony łączyła umowa dzierżawy odpowiadająca w swej treści służebności, z miesięcznym czynszem 305 zł. To firmie energetycznej powinno wystarczyć. Co się zaś tyczy sądowego ustanowienia służebności, roszczenie to się przedawniło.

Sąd Rejonowy w Giżycku zarzut uwzględnił i oddalił wniosek spółki, wskazując, że wszelkie roszczenia majątkowe, z nielicznymi wyjątkami wskazanymi w ustawie, się przedawniają, a roszczenia zakładów przesyłowych, jako gospodarcze, przedawniają się nawet szybciej, bo już po trzech latach. Ponieważ instytucja służebności przesyłu została wprowadzona 3 sierpnia 2008 r., roszczenia tego rodzaju ze strony zakładów przesyłowych przedawniły się już 3 sierpnia 2011 r.

Co więcej, wielu autorów prawa, jeśli nie większość, twierdzi, że uprawnienie to przedawnia się – wskazała w referacie sędzia SN Irena Gromska-Szuster.

Oczywiście przeciwne stanowisko prezentowała przed SN mec. Katarzyna Siwa, pełnomocnik PGE Dystrybucja.

Bez rewolucji

Wcześniej, rozpatrując apelację, sąd okręgowy przekazał tę kwestię do rozstrzygnięcia SN, wskazując także argumenty przeciwne: za nieprzedawnialnością. Jednym z nich jest to, że prawo o ustanowienie drogi koniecznej, najbliższe służebności przesyłu i posiłkowo do niej stosowane, nie przedawnia się, ponieważ z natury rzeczy droga konieczna ma gwarantować dostęp do sąsiedniej działki zawsze wtedy, gdy to jest niezbędne.

I ku tej argumentacji skłonił się SN, choć uzasadnienie jego stanowiska będzie gotowe na piśmie dopiero za około miesiąca.

Oprócz żądania o sądowe ustanowienie służebności przesyłu właściciele instalacji sięgają po jej zasiedzenie, ale to wymaga wykazania, że korzystali z instalacji przez 30 lat (zła wiara). Wtedy zakład nie musi właścicielowi nieruchomości nic płacić, ale ten nie jest zupełnie bezbronny, i z ważnych powodów (gdyby np. nie mógł wybudować domu) może żądać ograniczenia służebności albo wręcz likwidacji.

sygn. III CZP 101/12

Opinia

Bartosz Rakoczy

, prof. Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, zajmuje się problematyką służebności

W mojej ocenie roszczenie o ustanowienie służebności przesyłu przedawnia się, gdyż ma charakter majątkowy i zbywalny i nie ma wyraźnego przepisu, który tę generalną zasadę by wyłączał. Dodajmy jednak, że zasada taka dotyczyłaby także właścicieli nieruchomości, tylko nieco później, nie po trzech, ale po dziesięciu latach. Zdaję sobie jednak sprawę, że ustawodawca nie chciał wprowadzić nowej regulacji tylko na trzy (dziesięć) lat. Dlatego stanowisko Sądu Najwyższego oceniam jako bardziej racjonalne. Niezbędna jest jednak interwencja ustawodawcy, inaczej bowiem te spory będą wracać.

Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo rodzinne
Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów