Błędna mapa i dom nielegalny

Budynek postawiony zgodnie z prawem może łamać przepisy. Wszystko za sprawą uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego z 13 listopada 2012 r. (I OPS 2/12). Sędziowie orzekli, że jeżeli dojdzie do stwierdzenia nieważności decyzji administracyjnej, na podstawie której wydano decyzje zależne,  może być to podstawą do  unieważnienia także ich.

Uchwała NSA dotyczy wszystkich decyzji administracyjnych, także tych wydawanych w procedurze budowlanej. To zaś powoduje, że w miarę upływu czasu przybywa orzeczeń  samorządowych kolegiów odwoławczych  i sądów administracyjnych unieważniających warunki zabudowy.

–  Warunki wydaje się bezterminowo. A to oznacza, że można je zakwestionować nawet po kilkudziesięciu  latach – mówi Mirosław Gdesz, prawnik specjalizujący  się w sprawach nieruchomości  oraz budowlanych. Według niego  rażących błędów w warunkach zabudowy może być sporo. Podważenie   ich nie jest więc wbrew pozorom trudne.

Pomyłka urzędnika

– Najczęstszym powodem  było wykorzystanie niewłaściwych i sporządzonych w złej skali map do analizy urbanistycznej, niezbędnej do ustalania warunków. Nie obejmowały one m.in. całego analizowanego terenu – tłumaczy Bogdan Dąbrowski,  radca prawny w Urzędzie Miasta w w Poznaniu.

214 tys. pozwoleń na budowę wydali w 2013 r. starostowie i wojewodowie na terenie całej Polski

Niestety unieważnienie warunków coraz częściej powoduje efekt domina. Są już pierwsze przypadki utraty ważności wydawanych na ich podstawie pozwoleń na budowę. To skutki uchwały NSA. Dotknęły one m.in. kilkunastu mieszkańców Poznania.

– Kilka lat temu kupili mieszkania od dewelopera  – mówi Bogdan Dąbrowski.   Budynki powstały legalnie.  Po kilku latach okazało się, że decyzja o warunkach zabudowy, na podstawie której  wydano pozwolenie na budowę, ma błędy.

459 tys. pozwoleń na budowę w 2013 r. dotyczyło budynków wielorodzinnych

Warunki więc unieważniono, a teraz to samo spotkało pozwolenie na budowę. Niedawno decyzję w tej sprawie wydał główny inspektor nadzoru budowlanego. Nadzieja jeszcze w  sądzie administracyjnym i... deweloperze. W myśl bowiem prawa budowlanego tylko on jako  inwestor  może zakwestionować  decyzję GUNB.

– Niestety nie jest  tym zainteresowany – dodaje mec. Dąbrowski.

Pozostaje sąd

– Taką sytuację prawną da się wyprostować.  Można zalegalizować budynek bez konieczności ponoszenia wysokich opłat na podstawie art. 50 i 51 prawa budowlanego –  uspokaja  Mariola Berdysz, dyrektor fundacji „Wszechnica Budowlana".