Przekształcenie prawa lokatorskiego we własność jest utrudnione

Zdaniem Sądu Najwyższego istnieje zakaz wykupu lokatorskich mieszkań spółdzielczych wybudowanych za tanie kredyty państwowe ze środków Krajowego Funduszu Mieszkaniowego. Orzekł tak w wyroku z 6 marca 2014 r., wydanym na posiedzeniu niejawnym (sygn. V CSK 194/13). Właśnie zostało opublikowane jego pisemne uzasadnienie.

Jaki wyrok

Sąd Najwyższy rozpatrywał skargę kasacyjną jednego ze spółdzielców. Spór dotyczył sposobu określania wysokości wkładu mieszkaniowego wnoszonego w wypadku mieszkania lokatorskiego wybudowanego ze środków KFM. Przy okazji sąd wypowiedział się na temat wykupu takich lokali przez spółdzielców.

17 207 mieszkań wybudowały spółdzielnie ze środków Krajowego Funduszu Mieszkaniowego

Zdaniem SN zakaz zbywania tego typu mieszkań zawiera art. 15e ust. 2 ustawy o niektórych formach popierania budownictwa społecznego (dalej ustawa o KFM). A to oznacza, że spółdzielnia nie może ich przekształcać we własność.

– Takich orzeczeń będzie coraz więcej – uważa Jerzy Jankowski z Krajowej Rady Spółdzielczej. Jego zdaniem nie byłoby problemu, gdyby nie parlament. – To już niestety norma, że konsekwencje rażącego niechlujstwa ustawodawcy ponoszą zwykli ludzie – dodaje.

Prawna schizofrenia

Chodzi o to, że od 11 października 2011 r. można tego typu lokale wykupić. Taką możliwość stworzyła nowela ustawy o KFM obowiązująca od tej daty. Wykreśliła ona z ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych przepis, który zawierał zakaz ich zbywania. Wprowadziła też zasady zbycia, ale parlamentarzyści nie zauważyli, że w ustawie o KFM jest jeszcze art. 15e ust. 2. Zgodnie z nim lokale mieszkalne wybudowane z wykorzystaniem kredytu ze środków KFM nie mogą być, pod rygorem nieważności, wyodrębnione na własność, a także nie może być dla nich ustanowione spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu.

– To, że przepis trzeba koniecznie wykreślić, bo inaczej wykupu nie będzie, podnosiliśmy wielokrotnie już w trakcie prac legislacyjnych i nic, jak grochem o ścianę – tłumaczy Jerzy Jankowski.

493 lokale zostały do tej pory wykupione przez członków spółdzielni

Sprawą zajął się też rzecznik praw obywatelskich. Jeszcze w 2011 r. zasygnalizował tę kwestię ówczesnemu Ministerstwu Budownictwa (dziś jest to Ministerstwo Rozwoju i Infrastruktury).

Ministerstwo nie dostrzegło wtedy problemu. Jego zdaniem mieszkania można wykupić po spełnieniu wymogów z ustawy o KFM. Do noweli przymierzali się posłowie, ale nic z tego do tej pory nie wyszło.

Osoby, które wykupiły tego typu mieszkania, mogą jednak spać spokojnie. Mają założoną księgę wieczystą i wpisane do niej swoje prawo własności. A bez tego prawo odrębnej własności nie powstanie.