Niepełnosprawnej nie sfinansują dojazdu do gimnazjum

Kobieta wystąpiła do Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej z wnioskiem o ustalenie jej, na okres zasiłkowy 2013/2014, zasiłku rodzinnego z dodatkiem z tytułu kształcenia i rehabilitacji niepełnosprawnej córki, dodatkiem z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego 2014/2015 i dodatkiem z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole, poza miejscem zamieszkania. Kobieta zażądała również pokrycia wydatków związanych z zapewnieniem córce możliwości dojazdu z miejsca zamieszkania do miejscowości, w której znajduje się siedziba szkoły.

Kierownik GOPS, decyzją wydaną z upoważnienia wójta gminy, przyznał wnioskowane świadczenia, z wyjątkiem dodatku do zasiłku rodzinnego na córkę, z tytułu podjęcia przez nią nauki w szkole poza miejscem zamieszkania i dojazdem do miejscowości, w której znajduje się siedziba szkoły.

Kobieta złożyła odwołanie do Samorządowego Kolegium Odwoławczego. Podniosła, że córka jest dzieckiem niepełnosprawnym w stopniu znacznym i w związku z orzeczeniem Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej wymaga specjalnego kształcenia. Uczy się w oddalonej od miejsca zamieszkania szkole specjalnej, ponieważ w gminie nie ma placówki o takim profilu.

Matka wyjaśniła, że jej zdaniem szkoła specjalna jest szkołą przysposabiającą na każdym etapie, w tym także na etapie szkoły ponadgimnazjalnej. Zaznaczyła również, że gdyby córka była zdrowym dzieckiem uczyłaby się w tym wieku już w szkole średniej. Kobieta wyjaśniła, że córka jest codziennie dowożona na naukę do oddalonej o siedemnaście kilometrów miejscowości, natomiast gmina takiego dowozu nie zapewnia i odmawia podpisania umowy o zwrot kosztów.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze utrzymało w mocy decyzję GOPS. Stwierdziło, że zgodnie z ustawą o świadczeniach rodzinnych dodatek z tytułu podjęcia nauki poza miejscem zamieszkania, przysługuje matce lub ojcu dziecka, opiekunowi prawnemu albo opiekunowi faktycznemu dziecka lub osobie uczącej się, w związku z dojazdem z miejsca zamieszkania do miejscowości, w której znajduje się siedziba szkoły, w przypadku dojazdu do szkoły ponadgimnazjalnej, a także szkoły artystycznej, w której realizowany jest obowiązek szkolny. Dodatek przysługuje w wysokości pięćdziesięciu złotych miesięcznie na dziecko.

Zdaniem SKO prawo do dofinansowania mają rodzice na okres nauki tylko w szkole ponadgimnazjalnej lub w szkole artystycznej, w której realizowany jest obowiązek szkolny i obowiązek nauki. Natomiast z uwagi na to, iż córka wnioskodawczyni jest uczennicą gimnazjum specjalnego, a nie szkoły ponadgimnazjalnej, czy artystycznej, to nie przysługuje jej wnioskowany dodatek.

Kolegium stwierdziło również, że obowiązujące przepisy nie dają podstaw do uznaniowego załatwienia sprawy. Zdaniem SKO ustawodawca nie wprowadził dla początkowego okresu nauki, tj. okresu szkoły podstawowej i gimnazjum dodatku do zasiłku rodzinnego na pokrycie wydatków związanych z zapewnieniem dziecku możliwości dojazdu, z miejsca zamieszkania do miejscowości, w której znajduje się siedziba szkoły. Na poparcie swojego stanowiska powołało wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie o sygnaturze II SA/Ol 529/10.

Sprawie przyjrzał się białostocki Sąd Administracyjny, który rozpatrzył skargę matki niepełnosprawnej. Kobieta stwierdziła, że ustawa dopuszcza wyjątki w przyznaniu dodatku do zasiłku rodzinnego przez początkowy okres nauki, tj. okres szkoły podstawowej i gimnazjum, jeśli dziecko posiada orzeczoną niepełnosprawność albo stopień niepełnosprawności. Zaznaczyła, że jej córka posiada takie orzeczenie od urodzenia i w dniu sporządzenia skargi uzyskała orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu znacznym. Zdaniem kobiety, należy się jej dodatek do zasiłku rodzinnego, tym bardziej, że gmina nie ma szkoły zapewniającej edukację niepełnosprawnemu dziecku.

WSA 3 czerwca 2014 roku oddalił skargę podzielając argumentację administracji. Stwierdził, iż zasadą jest, iż prawo do dodatku, o którym mowa w ustawie o świadczeniach rodzinnych przysługuje rodzicom za okres nauki tylko w szkole ponadgimnazjalnej lub w szkole artystycznej.

Przez początkowy okres nauki, tj. okres szkoły podstawowej i gimnazjum, dodatek może przysługiwać wyjątkowo w przypadku spełnienia przez dziecko kwalifikowanych wymogów posiadania przez nie orzeczonej niepełnosprawności albo stopnia niepełnosprawności. Sąd dodał, iż należy jednak zaznaczyć, że dofinansowanie takie przysługuje w związku z zamieszkiwaniem przez dziecko w miejscowości, w której znajduje się siedziba szkoły podstawowej lub gimnazjum – nie tak jak w tej sprawie, daleko poza miejscem zamieszkania (II SA/Bk 77/14).