Nobel z chemii za węgiel

Komitet noblowski przyznał nagrodę w dziedzinie chemii dla Richarda F. Hecka, Ei-ichi Negishiego i Akira Suzuki za "nowe metody łączenia atomów węgla".

Aktualizacja: 07.10.2010 01:34 Publikacja: 06.10.2010 12:56

Tegoroczni laureaci Nobla z chemii

Tegoroczni laureaci Nobla z chemii

Foto: AFP

Tematem nagrodzonych badań są "katalizowane przez pallad reakcje krzyżowego sprzęgania, stosowane w syntezie organicznej".

Jak zaznaczyli członkowie Komitetu, jest to "precyzyjne i wydajne" narzędzie używane przez naukowców na całym świecie, "jak również w komercyjnej produkcji na przykład leków i cząsteczek stosowanych w przemyśle elektronicznym".

79-letni Amerykanin Richard F. Heck jest obecnie emerytowanym profesorem Uniwersytetu Stanu Delaware w Newark. Japończyk Ei-ichi Negishi ma 75 lat i jest profesorem chemii w Uniwersytecie Purdue w West Lafayette (stan Indiana). Jego o pięć lat starszy rodak Akira Suzuki wykładał na Uniwersytecie Hokkaido w Sapporo.

- Jednego z laureatów Nagrody Nobla Ei-ichi Negishi już o godz. 5 rano czasu lokalnego obudził telefon z wiadomością o decyzji Komisji Noblowskiej. "Spełniło się moje marzenie" - mówił.

- Ta nagroda oznacza dla mnie bardzo dużo. Skłamałbym, gdybym powiedział, że nie myślałem o niej. Muszę przyznać, że zacząłem myśleć i marzyć o Noblu pół wieku temu - powiedział Ei-ichi Negishi.

Z gratulacjami do profesora Akiry Suzuki zadzwonił premier Japonii Naoto Kan. - Premier powiedział mi, że japońska nauka i technologia jest na najwyższym światowym poziomie co doceniła Komisja Noblowska - mówił 80-letni Suzuki.

[ramka][b]Szalenie zasłużona Nagroda Nobla[/b]

[i]Prof. Karol Grela z Wydziału Chemii Uniwersytetu Warszawskiego [/i]

- Opracowane przez nich reakcje są powszechnie używane w przemyśle i mają bardzo dużą wartość komercyjną. Oczywiście dzisiaj liczba "graczy" na tym polu jest coraz większa. Jednak ci naukowcy wnieśli bardzo duży wkład na samym początku i rzeczywiście są oni pionierami w tej dziedzinie.

Opracowana przez nich metoda pozwala bardzo łatwo łączyć cząsteczki związków organicznych w bardzo łagodnych warunkach i bez użycia np. wysokich ciśnień. Dzięki opracowanym przez nich reakcjom skomplikowane cząsteczki można ze sobą łączyć tak, że powstają zupełnie nowe. Jest to więc metoda tworzenia nowych związków z mniejszych.

Wbrew pozorom takie metody są bardzo trudne do uzyskania i bardzo poszukiwane, dlatego że związki organiczne, z których jesteśmy zbudowani, są bardzo wrażliwe i nie wytrzymują m.in. podgrzewania do bardzo wysokich temperatur.

Wiązania opracowane przez noblistów znajdują zastosowanie głównie w procesach syntezy drogich związków budujących leki, czyli w dziedzinie którą po polsku określa się mianem chemii farmaceutyków. Pozwalają łączyć tzw. bloki budulcowe do syntezy farmaceutyków reakcjami sprzęgania, katalizowanymi przez pallad.

Razem z moim doktorantem zrobiliśmy przed chwilą (przed ogłoszeniem decyzji Szwedzkiej Akademii) prywatne losowanie, kto otrzyma tegorocznego Nobla z chemii. Otrzymaliśmy dokładnie tych naukowców. Jak widać, przyznanie nagrody właśnie tym uczonym było przez środowisko chemików od jakiegoś czasu przewidywane".[/ramka]

Tematem nagrodzonych badań są "katalizowane przez pallad reakcje krzyżowego sprzęgania, stosowane w syntezie organicznej".

Jak zaznaczyli członkowie Komitetu, jest to "precyzyjne i wydajne" narzędzie używane przez naukowców na całym świecie, "jak również w komercyjnej produkcji na przykład leków i cząsteczek stosowanych w przemyśle elektronicznym".

Pozostało jeszcze 88% artykułu
Nauka
Picasso w świecie biznesu. Dlaczego powstają korporacyjne kolekcje sztuki
Nauka
Naukowcy potwierdzili 67-letnią hipotezę. „Niemożliwe” odkrycie
Nauka
Sprawdzian z góralskiego. Czy da się jeszcze ocalić mowę Podhala?
Nauka
Szympansom bliżej do zachowań ludzi, niż nam się wydawało. Nowe wyniki badań
Materiał Promocyjny
Tech trendy to zmiana rynku pracy
Materiał Partnera
Jak postrzegamy UE? Co myślimy w zależności od mediów, z których korzystamy?
Materiał Partnera
Polska ma ogromny potencjał jeśli chodzi o samochody elektryczne