Nagroda Nobla 2023 z dziedziny chemii została przyznana

Królewska Szwedzka Akademia Nauk ogłosiła laureatów Nagrody Nobla w dziedzinie chemii za 2023 rok. Uhonorowani zostali Moungi G. Bawendi, Louis E. Brus i Aleksiej I. Jekimow.

Publikacja: 04.10.2023 11:49

Znamy laureatów Nagrody Nobla z chemii za 2023 rok

Znamy laureatów Nagrody Nobla z chemii za 2023 rok

Foto: Jonathan NACKSTRAND / AFP

Podobnie jak w dziedzinie fizyki, Nagrodę Nobla w dziedzinie chemii przyznaje Królewska Szwedzka Akademia Nauk. Laureatów ogłoszono w środę po godz. 11:45 czasu polskiego.

W tym roku laureatami zostali Moungi G. Bawendi, Louis E. Brus i Aleksiej I. Jekimow. Naukowcy zostali uhonorowani za odkrycie i syntezę kropek kwantowych, najmniejszych cząstek w nanotechnologii.

Nagroda Nobla z chemii

W 2022 r. Nagrodę Nobla z chemii za pracę, która zaowocowała "genialnym narzędziem do budowy cząsteczek" otrzymali Carolyn R. Bertozzi, Morten Meldal i K. Barry Sharpless.

Czytaj więcej

Nagroda Nobla 2023 z fizyki przyznana

Naukowców wyróżniono za odkrycia w dziedzinie chemii funkcjonalnej i rozwój dziedzin "chemii kliknięć" i chemii bioortogonalnej, która "doprowadziła do rewolucji w tym, jak chemicy myślą o łączeniu cząsteczek ze sobą". "Chemia kliknięć" umożliwia szybkie i proste reakcje, w których "części molekularne szybko się łączą". Rozwój tej dziedziny może przynieść korzyści dla branży farmaceutycznej.

Nagrody Nobla 2023

Trwa tzw. tydzień noblowski. To trzecia Nagroda Nobla przyznana w tym tygodniu. W poniedziałek 2 października Instytut Karolinska w Sztokholmie zdecydował, że tegoroczna Nagroda Nobla w dziedzinie medycyny i fizjologii trafi do Katalin Karikó i Drew Weissmana za prace nad modyfikacją mRNA i opracowanie techniki, która przyczyniła się do stworzenia szczepionek.

Z kolei we wtorek Pierre Agostini, Ferenc Krausz i Anne L’Huillier otrzymali Nagrodę Nobla z fizyki za "eksperymentalne metody generujące attosekundowe impulsy światła dla celów badania dynamiki elektronów w materii". Attosekunda to jednostka czasu równa jednej trylionowej części sekundy.

"Eksperymenty laureatów wytworzyły impulsy światła tak krótkie, że mierzone w attosekundach, co pokazywało, że impulsy te mogą być wykorzystywane do dostarczania obrazów procesów zachodzących wewnątrz atomów i cząsteczek" - podano w oświadczeniu. Przewodnicząca Komitetu Noblowskiego Eva Olsson zaznaczyła, że można teraz otworzyć drzwi do świata elektronów.

Nagrody Nobla przyznawane są od 1901 roku z inicjatywy Alfreda Nobla, który dorobił się majątku na odkryciu dynamitu. Swoją fortunę Nobel przeznaczył na sfinansowanie fundacji przyznającej nagrody.

Nagrody Nobla 2023 - co przed nami?

W kolejnych dniach poznamy laureatów Nagrody Nobla w dziedzinie literatury (5 października) oraz dowiemy się, kto został laureatem pokojowej Nagrody Nobla (6 października). Laureata Nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii poznamy zaś w poniedziałek 9 października.

Czytaj więcej

Nagroda Nobla 2023. Laureaci otrzymają o milion więcej

Nagroda Nobla - ile wynosi jej wartość?

Jak już informowaliśmy w połowie września, Fundacja Nobla podała, że laureaci tegorocznych Nagród Nobla otrzymają dodatkowo milion koron, co zwiększy całkowitą kwotę nagrody do blisko miliona dolarów.

W ostatnich latach finansowa wartość Nagrody Nobla była kilkakrotnie zmieniania. W 2012 roku z powodu kryzysu wypłatę dla laureatów tego prestiżowego wyróżnienia obniżono z 10 do 8 mln koron, ponieważ Fundacja Nobla chciała wzmocnić swoje finanse.

Czytaj więcej

Nobel z dziedziny medycyny za szczepionki mRNA

W 2013 roku, Nagrody Nobla za osiągnięcia w nauce, literaturze oraz na rzecz pokoju, po raz pierwszy przyznane w 1901 roku, były warto ok. 1,2 mln dolarów, mimo obniżenia kwoty nagrody do 8 mln koron.

Każdy z laureatów Nagrody Nobla nie tylko nagrodę pieniężną, ale także złoty medal oraz dyplom. W każdej kategorii może być więcej niż jedna osoba wyróżniona. Jeśli w danej kategorii jest więcej niż jeden zwycięzca, nobliści dzielą się nagrodą pieniężną po równo, W tym roku Nagroda Nobla to 11 milionów koron szwedzkich (4,4 mln zł).

Podobnie jak w dziedzinie fizyki, Nagrodę Nobla w dziedzinie chemii przyznaje Królewska Szwedzka Akademia Nauk. Laureatów ogłoszono w środę po godz. 11:45 czasu polskiego.

W tym roku laureatami zostali Moungi G. Bawendi, Louis E. Brus i Aleksiej I. Jekimow. Naukowcy zostali uhonorowani za odkrycie i syntezę kropek kwantowych, najmniejszych cząstek w nanotechnologii.

Pozostało 92% artykułu
Nauka
Czy mała syrenka musi być biała?
Nauka
Nie tylko niesporczaki mają moc
Nauka
Kto przetrwa wojnę atomową? Mocarstwa budują swoje "Arki Noego"
Nauka
Czy wojna nuklearna zniszczy cała cywilizację?
Nauka
Niesporczaki pomogą nam zachować młodość? „Klucz do zahamowania procesu starzenia”
Materiał Promocyjny
Wsparcie dla beneficjentów dotacji unijnych, w tym środków z KPO