Niektórzy wracają do prehistorii

To, z czym mamy do czynienia teraz, zaczęło się wiele tysięcy lat temu. Natura stanęła wówczas na wysokości zadania, natomiast ludzie nie byli wtedy w stanie jej dopomóc. Obecnie możemy wspomagać naturę, jednak nie w pełni stajemy na wysokości zadania.

Publikacja: 23.09.2021 15:24

Foto: Adobe Stock

Krzysztof Kowalski

Zagadnienie to porusza artykuł w „eLife" – niekomercyjnym, ogólnodostępnym, recenzowanym czasopiśmie naukowym poświęconym biomedyce i naukom przyrodniczym. Mniej więcej 8 tys. lat temu w Europie zaczęło rozprzestrzeniać się rolnictwo (na Bliskim Wschodzie o dwa tysiąclecia wcześniej). Uprawa ziemi i hodowla zwierząt stopniowo, na coraz większych geograficznie połaciach, stawały się głównymi sposobami pozyskiwania żywności. Towarzyszyło temu przechodzenie na osiadły tryb życia. Jednak zmianie uległo wtedy o wiele więcej niż dieta. Zamieszkiwanie jednego miejsca przez wiele sezonów czy lat wymuszało bliski kontakt, przez całą dobę, ze zwierzętami w zagrodach, a także – siłą rzeczy – z ich ekskrementami. Wytwarzanie pokarmu mięsnego i roślinnego, nie zaś uganianie się za nim po lasach, spowodowało gwałtowny wzrost liczebności ówczesnych społeczności: dawniej grupy łowców-zbieraczy (mężczyźni, kobiety, dzieci) nie przekraczały 20 osób, ale wsie rolników zamieszkiwało już po 200 i więcej osób. Dużo ludzi, krów, owiec, kóz na małej przestrzeni.

Czytaj więcej, wiedz więcej!
Rok dostępu za 99 zł.

Tylko teraz! RP.PL i NEXTO.PL razem w pakiecie!
Co zyskasz kupując subskrypcję?
- możliwość zakupu tysięcy ebooków i audiobooków w super cenach (-40% i więcej!)
- dostęp do treści RP.PL oraz magazynu PLUS MINUS.

Subskrybuj teraz! Zaloguj się

Rękopis z Aksum przedstawiający dwóch etiopskich skrybów. Źródło: Wikimedia Commons

Nauka

Etiopskie kazania. Nieznane karty z historii zakodowane w starożytnym języku

Nie lubimy, kiedy prawi się nam kazania. Przede wszystkim ze względu na język i ton, którym zwraca się do nas wy...

Rycina z XIX w. przedstawiająca efekt „mlecznego morza”

Nauka

Niezwykły fenomen „mlecznego morza”. Naukowcy bliżej rozwiązania zagadki

Obserwacje tak zwanego „mlecznego morza” odnotowywano już ponad 400 lat temu. Naukowcy opracowali bazę historycz...

Twarzystwo psów dobrze wpływa na ludzi. Niestety nasi czworonożni przyjaciele mogą negatywnie oddzia

Nauka

„Wpływ psów na środowisko jest bardziej zdradliwy niż się uważa”. Nowe wyniki badań

„Wpływ posiadania psów na środowisko jest o wiele większy, bardziej zdradliwy i niepokojący, niż się powszechnie...

Nauka

Zanika umiejętność pisania. Logika i gramatyka zaczynają przerastać młode pokolenie

Co w dobie komputerów dzieje się ze sztuką pisania? Dr hab. Anna Dąbrowska z Wydziału Pedagogicznego Uniwersytet...

Materiał Partnera

Konieczność transformacji energetycznej i rola samorządów

Polityka klimatyczna i rynek energii w Polsce: podstawy prawne, energetyka społeczna. praktyczny proces powołania i rejestracji spółdzielni energetycznych oraz podpisania umowy z OSD