Bezrobotni z odpowiednim stażem mogą liczyć na świadczenie

Muszą mieć jednak odpowiedni staż emerytalny, status bezrobotnego i przez co najmniej sześć miesięcy pobierać zasiłek dla bezrobotnych.

Prawo do świadczenia przedemerytalnego przysługuje osobie mającej status bezrobotnego. Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych (DzU nr 99, poz. 1001; dalej ustawa) otrzyma je osoba, która ukończyła co najmniej:

56 lat (kobieta) oraz 61 lat (mężczyzna) oraz osiągnęła okres wymagany do emerytury, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, do dnia rozwiązania stosunku pracy lub stosunku służbowego z powodu likwidacji lub niewypłacalności pracodawcy, u którego była zatrudniona lub pozostawała w stosunku służbowym nie krócej niż sześć miesięcy;

55 lat (kobieta) oraz 60 lat (mężczyzna) i osiągnęła okres wymagany do emerytury, wynoszący co najmniej 30 lat dla kobiet i 35 lat dla mężczyzn, do dnia rozwiązania stosunku pracy lub stosunku służbowego z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w którym była zatrudniona przez nie krócej niż sześć miesięcy;

56 lat (kobieta) i 61 lat (mężczyzna) i osiągnęła okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, do dnia ogłoszenia upadłości pozarolniczej działalności gospodarczej, którą prowadziła nieprzerwanie i nie krócej niż 24 miesiące (w rozumieniu przepisów ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych) oraz za cały ten okres opłaciła składki na ubezpieczenia społeczne;

55 lat (kobieta) oraz 60 lat (mężczyzna) i osiągnęła okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, do dnia, w którym ustało prawo do renty i zarejestrowała się we właściwym powiatowym urzędzie pracy w ciągu 30 dni od dnia ustania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, pobieranej nieprzerwanie co najmniej przez pięć lat;lub bez względu na wiek – gdy osiągnęła okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej:

34 lata dla kobiet i 39 lat dla mężczyzn do 31 grudnia roku poprzedzającego rozwiązanie stosunku pracy lub stosunku służbowego z powodu likwidacji lub niewypłacalności pracodawcy, w rozumieniu przepisów o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy, u którego była zatrudniona lub pozostawała w stosunku służbowym nie krócej niż sześć miesięcy,

35 lat dla kobiet i 40 dla mężczyzn do dnia rozwiązania stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w którym była zatrudniona nie krócej niż sześć miesięcy.

Wszyscy uprawnieni do świadczenia przedemerytalnego muszą spełnić także warunki dotyczące statusu bezrobotnego. Świadczenie otrzyma więc osoba, która po rozwiązaniu stosunku pracy:

1) pobierała zasiłek dla bezrobotnych co najmniej przez sześć miesięcy, a po upływie tego okresu jest nadal zarejestrowana jako bezrobotna, przy czym do okresu tego wlicza się: – okresy, za które zgodnie z ustawą o promocji zatrudnienia (art. 75 ust. 2) prawo do zasiłku dla bezrobotnych nie przysługiwało, – okresy zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, także w trybie prac interwencyjnych lub robót publicznych podjętych w tym okresie; jeżeli zatrudnienie ustanie po upływie sześciomiesięcznego okresu pobierania zasiłku dla bezrobotnych, prawo do świadczenia przedemerytalnego przysługuje, jeśli wniosek o jego przyznanie zostanie złożony w terminie 14 dni od ustania tego zatrudnienia,

2) w okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych nie odmówiła bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia, innej pracy zarobkowej, zatrudnienia w trybie prac interwencyjnych lub robót publicznych,

3) złoży wniosek o przyznanie świadczenia przedemerytalnego w okresie nieprzekraczającym 30 dni od dnia wydania przez powiatowy urząd pracy dokumentu poświadczającego sześciomiesięczny okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych lub w ciągu 14 dni od ustania zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej albo zatrudnienia w trybie prac interwencyjnych lub robót publicznych.

Osoba, która spełnia wszystkie przewidziane przez ustawę wymagania, musi w odpowiednim czasie i miejscu złożyć wniosek o wypłatę świadczenia przedemerytalnego. Ze względu na krótkie terminy warto wcześniej zgromadzić niezbędne dokumenty.

Wniosek powinien być złożony w oddziale ZUS właściwym ze względu na miejsce zamieszkania zainteresowanego w terminie 30 dni od wydania przez powiatowy urząd pracy dokumentu poświadczającego sześciomiesięczny okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych. W szczególnie uzasadnionych wypadkach organ rentowy – na prośbę starającego się o świadczenie – może przywrócić termin na złożenie tego wniosku.

W sytuacji gdy zainteresowany w trakcie sześciomiesięcznego okresu pobierania zasiłku dla bezrobotnych podjął zatrudnienie lub inną pracę zarobkową albo zatrudnienie w trybie prac interwencyjnych lub robót publicznych, które są wliczane do tego okresu, jednak ustaną po upływie sześciomiesięcznego okresu pobierania zasiłku dla bezrobotnych, to wniosek o świadczenie przedemerytalne powinien złożyć w nieprzekraczalnym terminie 14 dni od ich ustania. Ten termin nie podlega przywróceniu. Trzeba też dostarczyć wszystkie wymagane dokumenty i zaświadczenia, bo brak któregokolwiek lub ich nieprzedłożenie w dodatkowym terminie wyznaczonym przez ZUS skutkuje odmową przyznania prawa do świadczenia przedemerytalnego.

Potrzebne dokumenty to:

Świadectwo pracy zawierające podstawę prawną rozwiązania stosunku pracy lub stosunku służbowego,

Dokument pozwalający na ustalenie przyczyn uzasadniających rozwiązanie stosunku pracy, jeżeli świadectwo pracy nie potwierdza tych okoliczności,

Postanowienie sądu o ogłoszeniu upadłości – dotyczy osób, które prowadziły pozarolniczą działalność,

Dokument wydany przez powiatowy urząd pracy, poświadczający: co najmniej sześciomiesięczny okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych, aktualne zarejestrowanie jako bezrobotnego oraz potwierdzenie, że w okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych wnioskodawca nie odmówił – bez uzasadnionej przyczyny – przyjęcia propozycji zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej,

Dokument potwierdzający wykonywanie innej pracy zarobkowej,

Zaświadczenie powiatowego urzędu pracy o dacie zarejestrowania osoby, która utraciła prawo do renty,

Świadectwo pracy potwierdzające zatrudnienie w trybie prac interwencyjnych lub robót publicznych,

Decyzję wydaną przez powiatowy urząd pracy o utracie prawa do zasiłku dla bezrobotnych – dotyczy osób, które utraciły to prawo z powodu upływu okresu, na jaki zasiłek został przyznany,

Dowody potwierdzające okresy składkowe i nieskładkowe oraz ewentualnie okresy pracy w gospodarstwie rolnym.

Prawo do świadczenia przedemerytalnego ulega zawieszeniu w razie nabycia prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy lub renty inwalidzkiej, a także w razie podjęcia wypłaty renty strukturalnej lub świadczenia o charakterze rentowym z instytucji zagranicznej.

ZUS zawiesi lub zmniejszy wysokość świadczenia przedemerytalnego także wtedy, gdy zainteresowany wykonuje pracę podlegającą obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym lub osiąga przychód z tytułu służby pełnionej w tzw. służbach mundurowych.

Przepisy przewidują dwa progi zarobkowe. Pierwszy z nich określa dopuszczalną kwotę przychodu. Stanowi ona 50 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w roku kalendarzowym poprzedzającym termin waloryzacji, ogłoszonego przez prezesa GUS do celów emerytalnych. Od 1 marca 2006 r. nie było zmiany i miesięczna dopuszczalna kwota przychodu wynosi 1190,20 zł.

Drugi próg określa graniczną kwotę przychodu, ustalaną jako 70 proc. wskazanego wyżej wynagrodzenia. Od 1 marca 2006 r. wynosi ona 1666,20 zł.Do ustalania przychodu wpływającego na zawieszenie lub zmniejszenie świadczenia przedemerytalnego stosuje się art. 104 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Zawieszenie prawa do świadczenia przedemerytalnego następuje, gdy miesięczne zarobki przekraczają 1190,20 zł (dopuszczalną kwotę przychodu) lub 1666,20 zł (graniczną kwotę przychodu).

Podjęcie jakiejkolwiek działalności zarobkowej, wymienionej jako tytuł do objęcia ubezpieczeniami społecznymi, powoduje zawieszenie wypłaty świadczenia przedemerytalnego. Wypłacone świadczenie przedemerytalne należy zwrócić do ZUS.

Zmniejszenie wysokości świadczenia przedemerytalnego następuje, gdy świadczenie przedemerytalne plus osiągany przychód z pracy zarobkowej jest wyższe od dopuszczalnych 1190,20 zł. Zawieszenie – gdy przekracza graniczną kwotę przychodu 1666,20 zł miesięcznie.

Ostateczne rozliczenie przychodu uzyskanego przez osobę uprawnioną do świadczenia następuje po zakończeniu roku rozliczeniowego, ustalonego od 1 marca do ostatniego dnia lutego następnego roku kalendarzowego.