Jak się oblicza emeryturę

Oblicza się ją od podstawy, którą jest przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenia społeczne z okresu, który wskazuje sam ubezpieczony.

Emerytura obliczana według starych zasad składa się z dwóch części:

Socjalna to 24 proc. kwoty bazowej (dziś 494,38 zł);

Składkowa zależy od długości okresów składkowych i nieskładkowych oraz wysokości zarobków z lat wskazanych przez ubezpieczonego do podstawy wymiaru.

Do ustalenia podstawy wymiaru ubezpieczony wskazuje zarobki z kolejnych 10 lat kalendarzowych wybranych z ostatnich 20 lat sprzed roku, w którym złoży wniosek o emeryturę. Może też wskazać zarobki z 20 lat dowolnie wybranych z całego stażu pracy (nie muszą następować bezpośrednio po sobie).

Do podstawy wymiaru przyjmuje się zarobki, które podlegały składce na ubezpieczenia społeczne, i kwoty, od których nie było obowiązku opłacania składek, a jednak się je uwzględnia. Są to m.in. kwoty przysługujących w danym roku kalendarzowym wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy oraz kwoty zasiłków: chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego, zasiłku wyrównawczego lub dodatku wyrównawczego, a także wartość rekompensaty pieniężnej, ustalonej zgodnie z pkt 3 załącznika do ustawy z 6 marca 1997 r. o zrekompensowaniu okresowego niepodwyższania płac w sferze budżetowej oraz utraty niektórych zwyżek lub dodatków do emerytur i rent. Do podstawy wymiaru wlicza się również kwoty zasiłków dla bezrobotnych, zasiłków szkoleniowych lub stypendiów wypłaconych z Funduszu Pracy za okres udokumentowanej niezdolności do pracy.

Im wyższe zarobki w latach wskazanych przez ubezpieczonego do podstawy wymiaru, tym wyższa jego emerytura. Oto jak krok po kroku ustala się podstawę wymiaru emerytury.

KROK 1. Sumuje się zarobki z każdego roku ze wskazanych lat kalendarzowych.

KROK 2. Oblicza się stosunek każdej z tych sum do rocznej kwoty przeciętnego wynagrodzenia, ogłoszonej za dany rok kalendarzowy. Wynik wyraża się w procentach, z zaokrągleniem do setnych części.

KROK 3. Oblicza się średnią arytmetyczną tych procentów. Jest to indywidualny wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury.

Uwaga! Nie może być on wyższy niż 250 proc. Jeśli z wyliczenia wynikałby wyższy, to i tak jest ograniczany do 250 proc.

KROK 4. Indywidualny wskaźnik mnoży się przez kwotę bazową (obowiązującą w dniu składania wniosku). Tak obliczona kwota jest podstawą wymiaru emerytury.

Emerytura wynosi:

24 proc. kwoty bazowej – to tzw. część socjalna emerytury,

Po 1,3 proc. podstawy jej wymiaru za każdy rok okresów składkowych, w pełnych miesiącach,

Po 0,7 proc. podstawy jej wymiaru za każdy rok okresów nieskładkowych w pełnych miesiącach.

Jeżeli przy ustalaniu okresu uprawniającego do emerytury uwzględniono okresy uzupełniające (czyli okresy prowadzenia gospodarstwa rolnego lub pracy w nim), oblicza się tzw. część składkową emerytury rolniczej według zasad określonych w art. 25 ust. 3 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników

Przykład

Józef Nowak urodził się 2 marca 1941 r. Wniosek o emeryturę złożył w grudniu 2007 r. Udowodnił łącznie 35 lat okresów składkowych oraz 4 lata okresów nieskładkowych. Łączny udowodniony staż ubezpieczeniowy wynosi 39 lat. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru z 10 kolejnych lat kalendarzowych wynosi 68,64 proc., a więc podstawa wymiaru emerytury wynosi 1413,93 zł (68,64 proc. x 2059,92 zł, tj. obowiązująca w dniu składania wniosku o emeryturę kwota bazowa).

Obliczenie wysokości emerytury:

część socjalna

24 proc. x 2059,92 zł = 494, 38 zł