Rozwód: w jaki sposób rozstrzygnąć spór o lokal

Jeśli podczas rozwodu sąd się tym nie zajmie, kwestia mieszkania może zostać rozstrzygnięta w odrębnej sprawie o podział majątku dorobkowego albo w wyniku zgodnego umownego podziału tego majątku. Ugoda ma takie znaczenie jak werdykt sądu, może się nią też zakończyć sprawa sądowa o podział.

Do podziału majątku dorobkowego, w tym obejmującego mieszkanie, może dojść także w związku z ustaniem wspólności ustawowej w trakcie małżeństwa, np. wskutek intercyzy czy zniesienia wspólności przez sąd.

[srodtytul]Rozwiązanie definitywne[/srodtytul]

Sąd może przy rozwodzie (separacji) doprowadzić do trwałego rozwiązania tej kwestii poprzez podział mieszkania albo przyznanie go tylko jednemu z rozwodzących się – jeśli podział lub przyznanie jednemu z małżonków jest możliwe (art. 58 § 2 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=71706]kodeksu rodzinnego i opiekuńczego[/link]). To pierwsze rozwiązanie wchodzi w rachubę tylko wówczas, gdy małżonkowie zgodnie o to wystąpią. Warunkiem drugiego jest zgoda małżonka na wyprowadzenie się bez żądania dostarczenia lokalu zamiennego czy pomieszczenia zastępczego. Możliwe jest także dokonanie przez sąd w wyroku rozwodowym podziału całego majątku dorobkowego, a więc łącznie z mieszkaniem czy domem, jeśli nie spowoduje to nadmiernej zwłoki w postępowaniu.

[wyimek]Jeśli rozstający się małżonkowie są zgodni, mogą podzielić majątek w umowie[/wyimek]

Zasadniczo w wyroku rozwodowym sąd musi tylko tymczasowo, na czas pozostawania pod wspólnym dachem, rozstrzygnąć o sposobie korzystania ze wspólnego lokalu. Będzie to bezprzedmiotowe, jeśli w wyroku rozwodowym definitywnie rozstrzygnie o mieszkaniu. Może w nim też nakazać eksmisję małżonka awanturującego się, terroryzującego rodzinę, uniemożliwiającego przebywanie z nim pod jednym dachem i przyznać lokum drugiemu [i](o tym obszernie w poradniku o rozwodzie i separacji, który będzie dodatkiem do żółtych stron „Rz” 11 stycznia)[/i].

[srodtytul]Z ewentualną dopłatą[/srodtytul]

Podział przeprowadzany po rozwodzie czy separacji w odrębnej sprawie sądowej obejmuje co do zasady wszystkie składniki majątku łącznie z mieszkaniem. Rozliczenia finansowe mieszkań są co do zasady takie same jak innych dóbr wchodzących w skład majątku dorobkowego. Regułą jest, że udziały małżonków w tym majątku są równe, z możliwością – tylko wyjątkowo – ustalenia udziałów nierównych [i](o tych zasadach i rozliczeniach obszerniej we wskazanym poradniku 11 stycznia)[/i].

Po ustaniu wspólności prawo małżonków do mieszkania będącego odrębną nieruchomością oraz domu, tak samo jak do wszystkich składników majątku dorobkowego, przekształca się we współwłasność w częściach ułamkowych. Ten stan trwa do chwili dokonania podziału majątku w umowie albo w sądzie.

Jeśli eksmałżonkowie zdecydują się na podział umowny, a w skład majątku wchodzi nieruchomość albo spółdzielcze prawo własnościowe do mieszkania, umowę musi spisać notariusz.

[ramka][srodtytul]Tylko wartość rynkowa[/srodtytul]

Wartość spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu dla celów rozliczeń związanych z podziałem majątku wspólnego ustala się według wartości rynkowej. Jeśli małżonkowie nie określą jej zgodnie sami, sąd z reguły zwróci się o to do rzeczoznawcy majątkowego.[/ramka]

[ramka][srodtytul]Nakłady do rozliczenia[/srodtytul]

>> Jeśli pieniądze na wkład mieszkaniowy na lokatorskie lokum pochodziły np. z darowizny na rzecz żony, z pieniędzy za odziedziczony plac itd., sąd rozliczy je jako nakład z majątku odrębnego na majątek wspólny. Jako taki nakład traktuje się również wkład na „przedmałżeńskie” mieszkanie lokatorskie przekształcone następnie w czasie małżeństwa w prawo własnościowe, gdy wkład budowlany został uzupełniony z majątku dorobkowego.

>> Jeżeli status mieszkania lokatorskiego uzyskanego przed ślubem przez jednego z małżonków został w trakcie małżeństwa zmieniony na własnościowy, spółdzielcze własnościowe prawo do mieszkania należy do majątku dorobkowego. [/ramka]

[i]masz pytanie, wyślij e-mail do autorki

[mail=i.lewandowska@rp.pl]i.lewandowska@rp.pl[/mail][/i]